غم و اندوه بخش طبیعی از زندگی روزمره انسان است. افراد مختلف ممکن است بر اثر از دست دادن عزیزان و یا ایجاد یک تغییر اساسی در زندگی مانند طلاق و یا بیماری دچار افسردگی و ناراحتی شوند. این احساسات معمولا کوتاه مدت هستند و بعد از مدتی از بین میروند. احساس ناامیدی و غم مداوم میتواند یکی از نشانههای ابتلا به افسردگی ماژور باشد که با آن افسردگی بالینی نیز گفته میشود. در این مقاله به بررسی افسردگی ماژور میپردازیم.
افسردگی ماژور چیست؟
افسردگی (اختلال افسردگی ماژور یا افسردگی بالینی) که گاهی اوقات به عنوان افسردگی تک قطبی نیز شناخته میشود، یک اختلال خلقی شایع اما به شدت جدی است. این نوع از افسردگی علائم شدیدی در فرد ایجاد میکند که بر احساس، تفکر و کنترل فعالیتهای روزمره مانند خواب، غذا خوردن یا شغل وی تأثیر میگذارد.
برای تشخیص افسردگی، علائم حداقل باید به مدت دو هفته در فرد وجود داشته باشد. بسیاری از پزشکان برای تشخیص افسردگی ماژور از معیارهای علائم اختلال افسردگی اساسی در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، منتشر شده توسط انجمن روانپزشکان آمریکا استفاده میکنند. خوشبختانه افسردگی ماژور در جامعه پزشکی کاملاً شناخته شده است و اغلب از طریق ترکیبی از داروها و رواندرمانی (گفتار درمانی) به راحتی قابل درمان است.
انواع افسردگی ماژور
علائم ناشی از افسردگی ماژور میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برای روشن شدن نوع افسردگی، پزشک ممکن است یک یا چند مشخص کننده اضافه کند. یک مشخص کننده به این معنی است که فرد افسردگی با ویژگی های خاص دارد، مانند:
- پریشانی مضطرب : افسردگی همراه با بیقراری غیرمعمول یا نگرانی در مورد رویدادهای احتمالی یا از دست دادن کنترل است.
- ویژگیهای ترکیبی: افسردگی و شیدایی همزمان، که شامل افزایش عزت نفس، صحبت بیش از حد و افزایش انرژی است.
- ویژگیهای مالیخولیایی: افسردگی ماژور همراه با عدم پاسخ به چیزی که باعث لذت میشود و با بیدار شدن زودهنگام صبح، بدتر شدن خلق و خوی صبحگاهی، تغییرات عمده در اشتها، احساس گناه، بیقراری یا سستی.
- ویژگیهای غیر معمول: افسردگی که شامل توانایی به طور موقت شاد شدن با رویدادهای شاد، افزایش اشتها، نیاز بیش از حد به خواب، حساسیت به طرد شدن، و احساس سنگینی در بازوها یا پاها است.
- ویژگیهای روان پریشی: افسردگی همراه با هذیان یا توهم که ممکن است شامل بی کفایتی شخصی یا سایر موضوعات منفی باشد.
- کاتاتونیا: افسردگی که شامل فعالیت حرکتی است که شامل حرکت غیرقابل کنترل و بدون هدف یا وضعیت ثابت و غیر قابل انعطاف است.
- شروع حوالی زایمان: افسردگی که در دوران بارداری یا در هفتهها یا ماههای پس از زایمان (پس از زایمان) رخ میدهد.
- الگوی فصلی: افسردگی مربوط به تغییرات فصول و کاهش قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
علائم افسردگی ماژور
علائم افسردگی بالینی میتواند آنقدر شدید باشد که زندگی شخص را از انجام کارهای روزمره تا فعالیتهای اجتماعی در سر کار و یا مدرسه را به طور کامل مختل کند. شایعترین علائم افسردگی بالینی عبارتاند از:
- احساس غم، پوچی یا ناامیدی
- از دست دادن علاقه نسبت به کارهایی که سابق از آن لذت میبردید.
- طغیان عصبانیت، تحریک پذیری یا ناامیدی، حتی در مورد مسائل کوچک.
- عدم اعتماد به نفس
- احساس گناه
- بیانگیزگی و بیعلاقگی
- از دست دادن علاقه یا لذت در بیشتر یا همه فعالیتهای عادی، مانند رابطه جنسی، سرگرمی یا ورزش
- اختلالات خواب، از جمله بیخوابی یا خواب زیاد
- خستگی و کمبود انرژی مداوم
- کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
- افکار مکرر درباره خودکشی و یا اقدام به خودکشی
- مشکلات جسمی غیرقابل توضیح، مانند کمر درد یا سردرد
علائم معمولاً به قدری شدید هستند که میتوانند در روابط با دیگران یا فعالیتهای روزمره مانند کار، مدرسه یا فعالیتهای اجتماعی مشکلات محسوسی ایجاد کنند. افسردگی بالینی میتواند افراد در هر سنی از جمله کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، علائم افسردگی ماژور، حتی اگر شدید باشد، معمولاً با مشاوره روانشناسی، داروهای ضد افسردگی یا ترکیبی از این دو بهبود مییابد.
مطلب بیشتر: افسردگی در کودکان | افسردگی در کودکان چه علائمی دارد؟
پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانپزشکان را در کوتاهترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید
علائم افسردگی ماژور در کودکان و نوجوانان
علائم و نشانههای رایج افسردگی ماژور در کودکان و نوجوانان مشابه بزرگسالان است، اما ممکن است تفاوتهایی با یکدیگر داشته باشند.
در کودکان کوچکتر، علائم افسردگی ماژور ممکن است شامل غمگینی، تحریکپذیری، چسبندگی، نگرانی، امتناع از رفتن به مدرسه یا کمبود وزن باشد.
در نوجوانان، علائم ممکن است شامل غمگینی، تحریک پذیری، احساس منفی و بیارزشی، عصبانیت، عملکرد ضعیف یا حضور ضعیف در مدرسه، احساس سوء تفاهم و حساسیت شدید، استفاده از مواد مخدر یا الکل تفریحی، خوردن یا خواب زیاد، آسیب رساندن به خود، از دست دادن علاقه باشد.
علائم افسردگی ماژور در افراد مسن
افسردگی ماژور یک عارضه ناشی از افزایش سن نیست و هرگز نباید آن را دست کم گرفت. متأسفانه، افسردگی اغلب در افراد مسن تشخیص و درمان نمیشود، آنها ممکن است تمایلی به درخواست کمک نداشته باشند. علائم افسردگی ممکن است در افراد مسن متفاوت یا کمتر آشکار باشد، این علائم در افراد مسن عبارتنداز:
- مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی
- درد فیزیکی
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- مشکلات خواب
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
- اغلب تمایل دارند در خانه بمانند، به جای بیرون رفتن برای معاشرت یا انجام کارهای جدید
- افکار یا احساسات خودکشی، به ویژه در مردان مسن
دلایل افسردگی ماژور
دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث افسردگی ماژور می شود. مانند بسیاری از اختلالات روانی، عوامل مختلفی ممکن است در این موضوع دخیل باشند، مانند:
- تفاوتهای بیولوژیکی: به نظر میرسد افراد مبتلا به افسردگی تغییرات فیزیکی در مغز خود دارند. اهمیت این تغییرات هنوز نامشخص است، اما ممکن است در نهایت به شناسایی دقیق علل کمک کند.
- شیمی مغز: انتقال دهندههای عصبی مواد شیمیایی طبیعی مغز هستند که احتمالاً در افسردگی نقش دارند. تحقیقات اخیر نشان میدهد که تغییرات در عملکرد و تأثیر این انتقال دهندههای عصبی و نحوه تعامل آنها با مدارهای عصبی که در حفظ ثبات خلق و خوی نقش دارند، ممکن است نقش مهمی در افسردگی و درمان آن داشته باشد.
- هورمون ها: تغییرات در تعادل هورمونی بدن ممکن است در ایجاد یا تحریک افسردگی نقش داشته باشد. تغییرات هورمونی میتواند با بارداری و در طول هفتهها یا ماهها پس از زایمان (پس از زایمان) و مشکلات تیروئید، یائسگی یا تعدادی از شرایط دیگر ایجاد شود.
- صفات ارثی: افسردگی در افرادی که خویشاوندان خونی آنها نیز به این عارضه مبتلا هستند، بیشتر است. محققان در تلاش برای یافتن ژنهایی هستند که ممکن است در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد.
عوامل خطر افسردگی ماژور
افسردگی ماژور اغلب در نوجوانان، ۲۰ یا ۳۰ سال شروع میشود. زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا میشوند، اما این ممکن است به این دلیل باشد که زنان بیشتر به دنبال درمان هستند. عواملی که به نظر میرسد خطر ابتلا به افسردگی را افزایش میدهند عبارتند از:
- برخی از ویژگیهای شخصیتی مانند عزت نفس پایین و بیش از حد وابسته بودن، انتقاد از خود یا بدبین بودن
- رویدادهای آسیب زا یا استرس زا، مانند سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، مرگ یا از دست دادن یکی از عزیزان، یک رابطه دشوار، یا مشکلات مالی
- خویشاوندان خونی با سابقه افسردگی، اختلال دوقطبی، اعتیاد به الکل یا خودکشی
- لزبین، همجنسگرا، دوجنسگرا یا ترنسجندر بودن، یا داشتن تغییراتی در رشد اندامهای تناسلی که به وضوح مرد یا زن نیستند (اینترسکس) در یک موقعیت غیرحمایتکننده
- سابقه سایر اختلالات سلامت روان، مانند اختلال اضطراب، اختلالات خوردن یا اختلال استرس پس از سانحه
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر تفریحی
- بیماری جدی یا مزمن، از جمله سرطان، سکته مغزی، درد مزمن یا بیماری قلبی
- برخی داروها، مانند برخی از داروهای فشار خون بالا یا قرص های خواب (قبل از قطع هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید)
عوارض افسردگی ماژور
افسردگی ماژور یک اختلال جدی است که میتواند تلفات وحشتناکی به دنبال داشته باشد. اگر افسردگی درمان نشود، اغلب بدتر میشود و منجر به مشکلات عاطفی، رفتاری و سلامتی میشود که بر هر بخش از زندگی شما تأثیرگذار است. نمونههایی از عوارض مرتبط با افسردگی عبارتنداز:
- اضافه وزن یا چاقی که میتواند منجر به بیماری قلبی و دیابت شود
- درد یا بیماری جسمی
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- اضطراب، اختلال هراس یا فوبیای اجتماعی
- درگیریهای خانوادگی، مشکلات روابط، و مشکلات کار یا مدرسه
- ایزوله سازی اجتماعی
- احساسات خودکشی، اقدام به خودکشی