اختلال سوگ طولانی مدت (prolonged grief disorder) یا PGD به غم و اندوه شدید و مداوم بیش از یک سال پس از مرگ یکی از عزیزان، می‌گویند. سوگ طولانی مدت معمولا شامل افکار دائمی فرد در مورد سوگ، دلتنگی شدید دیدن عزیز از دست رفته، و همچنین ناباوری، اختلال هویت، بی حسی، بی معنی بودن، تنهایی، درد شدید عاطفی، و اختلال قابل توجه در روابط، شغل یا زندگی روزمره فرد باشد.
علائم اختلال سوگ طولانی مدت
طبق گفته انجمن روانشناسان آمریکا، اختلال سوگ طولانی مدت را می توان پس از ۱۲ ماه سوگ برای بزرگسالان یا ۶ ماه سوگ برای یک کودک یا نوجوان تشخیص داد. اگر اخیراً یکی از عزیزان خود را از دست داده اید، توجه به سلامت روان خود بسیار مهم است. غم و اندوه در این مواقع طبیعی است، اما اگر خیلی شدید شود و در تمام طول روز برای چندین ماه ادامه داشته باشد، می تواند ناسالم باشد و موجب اختلال شود. علائم اختلال سوگ طولانی مدت عبارتند از:
- احساس می‌کنید که بخشی از شما مرده است
- باور نمی‌کنید عزیز خود را از دست داده اید
- اجتناب از یادآوری اینکه فرد مرده است
- درد عاطفی شدید مرتبط با مرگ (خشم، تلخی یا اندوه)
- مشکل در ادامه زندگی ( معاشرت با دوستان، پیگیری علایق، برنامه ریزی برای آینده)
- بی حسی عاطفی
- احساس اینکه زندگی بی معنی است
- تنهایی شدید را تجربه می‌کنید (احساس تنهایی یا جدایی از دیگران)
- اندوه، درد و نشخوار فکری شدید در مورد از دست دادن عزیزتان
- به جز مرگ عزیزتان روی چیزهای دیگری تمرکز نمی‌کنید
- ناتوانی در لذت بردن از زندگی یا فکر کردن به تجربیات مثبت با عزیزتان
در طول چند ماه اول پس از فقدان یا از دست دادن عزیزان، بسیاری از علائم و نشانه‌های سوگ عادی مانند اندوه پیچیده است. با این حال، در حالی که علائم عادی سوگ به مرور زمان شروع به محو شدن می‌کنند، علائم سوگ طولانی مدت باقی می‌مانند یا بدتر می‌شوند. غم و اندوه طولانی مدت مانند این است که در حالت عزاداری مداوم و شدید باشید که شما را از بهبودی باز می‌دارد.
علت اختلال سوگ طولانی مدت چیست؟
پس از مرگ یکی از عزیزان، افکار و احساسات دردناک معمولا در عرض ۶ ماه بهتر می‌شوند. اما برای برخی افراد، مدت زمان سوگ طولانی تر میشود و کنترل آن سخت میشود. PGD یا اختلال سوگ طولانی مدت در کسانی که فرزند یا شریک عاشقانه خود را از دست داده اند رایج است. به احتمال زیاد بعد از یک مرگ خشن یا ناگهانی مانند قتل، خودکشی یا تصادف رخ می‌دهد.
اختلال سوگ طولانی مدت (PGD) می‌تواند در پاسخ به از دست دادن یک عزیز ایجاد شود، اما از نظر شدت و مدت با غم معمولی متفاوت است. عوامل متعددی می توانند در شروع PGD نقش داشته باشند. برخی از علل اختلال سوگ طولانی مدت عبارتند از:
- ماهیت از دست دادن یک عزیز
- رابطه نزدیک با متوفی
- عوامل شخصی و روانی
- فقدان حمایت اجتماعی
- عوامل فرهنگی و اجتماعی
- سابقه اختلالات روانی
از دست ندهید: اختلال سوگ چیست؟ علائم، مراحل، پیشگیری و درمان
۱. ماهیت از دست دادن یک عزیز
شرایطی که در نتیجه از دست دادن یک عزیز ایجاد میشود، می‌تواند به طور قابل توجهی بر نحوه غم و اندوه یک فرد تأثیر بگذارد. مرگ‌های ناگهانی، غیرمنتظره یا آسیب‌زا، مانند مرگ‌های ناشی از حوادث، بلایای طبیعی یا خشونت، اغلب منجر به واکنش‌های غمگینی شدیدتر و پیچیده‌تر می‌شوند. از دست دادن فرزند یا از دست دادن یکی از عزیزان به دلیل خودکشی نیز می تواند احتمال اختلال سوگ طولانی مدت را افزایش دهد.
۲. رابطه نزدیک با متوفی؛ علت اختلال سوگ طولانی مدت
ماهیت رابطه بین سوگوار و متوفی نقش تعیین کننده ای دارد. افرادی که رابطه بسیار نزدیک، وابسته یا دوسوگرا با فرد متوفی داشتند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال سوگ طولانی مدت هستند. شدت دلبستگی می‌تواند باعث شود که از دست دادن بسیار طاقت‌فرسا و چالش برانگیز شود.
۳. عوامل شخصی و روانی
برخی از ویژگی های شخصی و آسیب پذیری های روانی می تواند فرد را مستعد ابتلا به سوگ طولانی مدت کند. این مسائل شامل سابقه افسردگی یا اضطراب، عزت نفس پایین یا تمایل به اجتناب عاطفی است. علاوه بر این، افرادی که تلفات متعددی را تجربه کرده‌اند یا غم و اندوه حل‌نشده‌ای از فقدان هاب گذشته دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
۴. فقدان حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی یک عامل مهم و تاثیرگذار در سوگواری سالم است. فقدان روابط حمایتی یا وجود روابط ناکارآمد خانواده می‌تواند احساس انزوا و ناامیدی را تشدید کند و پردازش غم و اندوه را برای فرد سوگوار دشوارتر کند. عدم وجود یک سیستم حمایتی قوی می تواند منجر به سوگواری طولانی و پیچیده شود.
۵. عوامل فرهنگی و اجتماعی؛ از علل اختلال سوگ طولانی
انتظارات فرهنگی و اجتماعی در مورد سوگواری می تواند بر توسعه و ایجاد اختلال سوگ طولانی مدت تأثیر بگذارد. در برخی از فرهنگ ها، ممکن است هنجارهای قوی در مورد نحوه ابراز غم و اندوه یا مدت زمان قابل قبول سوگواری وجود داشته باشد. افرادی که برای «عبور سریع» تحت فشار هستند یا نمی توانند غم و اندوه خود را آشکارا بیان کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به PGD باشند.
۶. سابقه اختلالات روانی
افرادی که از قبل مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارند بیشتر مستعد ابتلا به PGD هستند. تعامل بین سوگ و این شرایط می تواند منجر به فرآیند سوگواری پیچیده تر و طولانی تر شود.
درمان اختلال سوگ طولانی مدت
شاید برای شما نیز این سوال پیش بیاید که چگونه اختلال سوگ طولانی مدت را در خود یا اطرافیانتان می‌توان درمان کرد؟ روش های مختلفی برای بهبود شرایط و کاهش علائم وجود دارد که در ادامه به آن ها می‌پردازیم. برخی از روش های درمان اختلال سوگ طولانی مدت عبارتند از:
- درمان شناختی-رفتاری
- بهبود تنظیم هیجانی
- تقویت روابط فردی و اجتماعی
- توسعه اهداف و برنامه های فردی
- دارو درمانی
- مدیریت استرس و اضطراب
- استفاده از تکنیک های خود مراقبتی
- گروه درمانی
مطالعه بیشتر: افسردگی بعد از مرگ پدر و مادر؛ راه های مقابله با غم و اندوه