اختلالات خواب
اگر الگوی خوابیدن شما دچار مشکلاتی مثل بی خوابی، پر خوابی شده و یا به خواب رفتن برایتان سخت است مطالعه مطلب زیر برای شما مفید خواهد بود. ناراحتی‌های مربوط به خواب، دومین مشکل رایجی است که فرد را به دریافت خدمات پزشکی وامی‌دارد. متأسفانه امروزه نرخ شیوع آنها از هر زمان دیگری بیشتر است. بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، بیش از یک سوم بزرگسالان به اندازه کافی نمی‌خوابند.
نکته قابل توجه:
بسیاری از اختلالات خواب از یک بیماری دیگر مانند اضطراب یا افسردگی نشأت می‌گیرند. حتی برخی افراد با این اختلال متولد می‌شوند. برخی نیز بر اثر عدم رعایت زمان خواب یا استفاده از وسایل الکترونیکی در اواخر شب، دچار مشکل می‌شوند. بنابراین شناخت علل ایجاد کننده جهت انتخاب بهترین راه درمانی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
انواع اختلال خواب
هر فرد در طول ۲۴ ساعت باید بطور متوسط ۷ الی ۸ ساعت به بدن خود استراحت بدهد و در آرامش کامل بخوابد. اگر ساعت و میزان خواب فرد در طول شبانه روز دستخوش تغییرات شود؛ اختلالات خواب و عوارض آن در زندگی فرد ظهور پیدا خواهد کرد. اختلال خواب بر توانایی خوب خوابیدن فرد بسیار تاثیرگذار است. اختلال بیخوابی دارای انواع متفاوتی است؛ که در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازمیم:
بی خوابی
بیخوابی به معنای ناتوانی یک فرد برای به خواب رفتن یا در خواب ماندن است. ریشه بیخوابی می‌تواند بروز عواملی چون پرواززدگی، استرس و اضطراب، اختلالات هورمونی، مشکلات گوارشی و سایر بیماری‌ها باشد. کمبود خواب تاثیر مستقیم بر سلامت و کیفیت زندگی هر فرد دارد و باعث بروز مشکلاتی چون افسردگی، اختلال در تمرکز، تحریک‌پذیری، افزایش وزن و اختلال در عملکرد فرد در مدرسه و محیط کار میشود.
بیخوابی به سه نوع زیر تقسیم میشود:
مزمن: زمانی که بیخوابی به شکل منظم به مدت حداقل یک ماه در فرد ایجاد میشود.
متناوب: زمانی که بیخوابی به شکل دورهای برای فرد رخ میدهد.
گذرا: زمانی که بیخوابی در هر دفعه به مدت چند روز برای فرد رخ میدهد.
آپنه خواب
آپنه خواب به معنای بروز وقفه‌های تنفسی است که در طول خواب برای فرد به وجود می‌آید. این اتفاق یک اختلال عجیب است که باعث میشود بدن شما در حین خواب اکسیژن کمتری دریافت کند و باعث بیدار شدن شما در طی خواب شب شود.
پاراسومنیا
پاراسومنیا‌ها یک نوع اختلال بیخوابی است که در طی آن فرد در هنگام خواب حرکات و رفتار‌های غیرطبیعی از خود نشان می‌هد. مواردی چون راه رفتن در خواب، حرف زدن و ناله کردن در خواب، کابوس شبانه، شب ادراری و دندان قروچه یا همان فشردن فک‌ها روی هم مثال‌هایی از این نوع اختلال هستند.
همچنین بخوانید: علت حرف زدن در خواب چیست؟ علائم، درمان و پیشگیری از آن
سندورم پای بی قرار
سندروم پای بی‌قرار یا RLS به معنای نیاز شدید افراد در تکان دادن پای خود است. این نیاز در بعضی مواقع با حس مورمور شدن و سوزش در پاهای فرد همراه است. این علائم ممکن است در افراد، در هنگام شب بسیار شایع‌تر از طول روز باشد. این اختلال ممکن است به بیماریهای دیگری چون پارکینسون مرتبط باشد؛ اما علت دقیقی برای آن وجود ندارد.
نارکولپسی
نارکولپسی حملاتی است که شما را نیازمند به خواب رفتن میکند و در طول روز ممکن است به سراغ افراد بیاید. در واقع فرد در طول روز، ممکن است بطور ناگهانی احساس خستگی کند و بی‌خبر از هر جا به خواب برود. جالب است بدانید در بیشتر مواقع این اختلال به فلج خواب منجر میشود. فلج خواب شرایطی است که در طی آن شما قادر نیستید پس از بیدار شدن از خواب، بلافاصله بدن خود را حرکت دهید. این اختلال ممکن است بی‌دلیل در افراد رخ دهد؛ اما به اختلالات عصبی چون ام اس نیز مرتبط خواهد بود.
بر اساس دسته‌بندی بین‌المللی اختلالات، این عارضه به ۶ دسته اصلی تقسیم میشود:
- بیخوابی
- اختلال ریتم شبانه‌روزی خواب و بیداری
- خواب‌زدگی
- نابهنجاری خواب
- اختلالات حرکتی خواب
- اختلالات تنفسی خواب
بیخوابی (اینسامنیا)
بیخوابی که به مشکل در به خواب رفتن یا پریدن از خواب اشاره دارد، یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است.
اگر حتی یک شب کم بخوابید، عوارض بیخوابی را در روز بعد تجربه خواهید کرد، که شامل مشکل در تمرکز، تحریک‌پذیری، تکانشگری و عدم تعادل است.
علائم بیخوابی ممکن است برای یک دوره یا حتی تا چند سال باقی بمانند. این علائم بر تمام جوانب زندگی روزمره اثرگذار بوده و با گذشت زمان تشدید می‌شوند.
در سطح شناختی، بیخوابی می‌تواند بر عملکرد فرد در مدرسه یا محل کار تأثیر منفی بگذارد و خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد.
به لحاظ هیجانی و احساسی، تغییر خلق و خو و بی‌انگیزگی باعث می‌شوند که فرد به سمت افسردگی و سوء مصرف مواد کشانده شود.
بیخوابی مزمن منجر به مشکلات جدی مانند: چاقی، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی میشود.
بیخوابی کوتاه‌مدت یا موقت از چند روز تا چند ماه به طول می‌انجامد. از هر ۵ نفر ۱ نفر دچار بیخوابی موقت است. اگر علائم به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه پیدا کنند، بیخوابی مزمن تشخیص داده میشود. ۱۰% از بزرگسالان از بیخوابی مزمن رنج می‌برند.