اختلال بیخوابی: برخی افراد هر چند هم که خسته باشند در خوابیدن مشکل دارند. عده‌ای دیگر نصفه شب از خواب بیدار می‌شوند و با اضطراب، مدام به ساعت نگاه می‌کنند. از آنجا که افراد مختلف به میزان مختلفی از خواب نیاز دارند، بیخوابی با کیفیت خواب و احساس شما پس از خواب تعریف می‌شود نه تعداد ساعتی که خوابیده‌اید. در این مقاله به بررسی ” اختلال بیخوابی” ، عوامل تاثیر‌گذار و درمان آن می‌پردازیم.
اختلال بی خوابی چیست؟
بیخوابی یا “INSOMNIA” به ناتوانی در به خواب رفتن در شب گفته می‌شود، که منجر به از بین رفتن حس شادابی و احساس کسلی در فرد می‌شود.
اختلال بیخوابی یک اختلال بسیار شایع بین افراد جامعه است و باعث از بین رفتن توانایی و انرژی شما در طول روز می‌شود. بیخوابی مزمن میتواند مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند.
انجمن روانپزشکان آمریکا، بیخوابی را اختلالی تعریف می‌کنند که در آن فرد نمی‌تواند بخوابد و یا اینکه در هنگام خواب سریعا از خواب می‌پرد. تشخیص اختلال بیخوابی با بررسی این دو معیار قابل بیان است:
- مشکلات خواب حداقل سه شب در هفته به مدت حداقل سه ما اتفاق می‌افتد.
- مشکلات خواب باعث ایجاد پریشانی عمده یا مشکلات عملکردی در زندگی فرد می‌شود.
مشکل ایجاد کننده بیخوابی میتواند در افراد متفاوت باشد. به عنوان مثال نوشیدن بیش از حد کافئین در طول روز و یا یک مسئله پیچیده‌تر مانند یک بیماری زمینهای و یا حتی استرس و اضطراب بیش از حد میتواند باعث ایجاد بیخوابی شود.
خبر خوب این است که بسیاری از مشکلات بیخوابی بدون مراجعه به پزشک و یا مصرف داروهای خواب‌آور با تغییر سبک زندگی قابل درمان است.
با بررسی دلایل اساسی و ایجاد تغییرات ساده در عادت‌های روزمره و تغییر محیط خواب می‌توانید بیخوابی را درمان کنید و در نهایت یک خواب خوب داشته باشید.
انواع مختلف اختلال بیخوابی
بیخوابی حاد
- به طور معمول در صورت نبود عوامل بیرونی استرس‌زا خود به خود برطرف می‌شود.
- به دلیل شرایط موقعیتی استرس‌زا، مانند شغل جدید و استرس امتحانات رخ می‌دهد.
- معمولا تا یک ماه ادامه دارد.
بیخوابی گذرا
- کمتر از یک هفته طول می‌کشد.
- معمولا به دلیل وجود اختلالات دیگر، تغییر در محیط خواب و استرس یا افسردگی رخ می‌دهد.
بیخوابی مزمن
- بیخوابی معمولا یک اختلال کوتاه مدت و گذرا است.
- در بعضی موارد بیخوابی میتواند مزمن شود که در نتیجه‌ی یک بیماری یا یک اختلال روانی رخ می‌دهد.
- بیش از یک ماه طول می‌کشد.
چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به اختلال بیخوابی هستند؟
سن
بیخوابی در هر سنی ممکن است رخ دهد اما با افزایش سن احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد.
سابقه خانوادگی و ژنتیک
ژنتیک میتواند بر روی بیخوابی تاثیر گذار باشد. ژنتیک همچنین بر روی خواب عمیق و خواب آلودگی نیز تاثیر‌گذار است.
محیط یا شغل
موارد زیر می‌توانند چرخه خواب و بیداری شما را مختل کنند:
- شیفت کاری یا کار شبانه
- صدا یا نور
- گرما و سرما
- سفرهای مکرر به شهرهایی که از نظر موقعیت زمانی با هم تفاوت دارند.
سبک زندگی
عادت‌های غلط زندگی می‌توانند خطر ابتلا به مشکلات خواب را افزایش دهند. تغییر در روند خواب یا تغییر روال عادی میتواند زمان خواب شما را مختل کند. بعنوان مثال: بیدار شدن از خواب برای مراقبت از کودکتان باعث می‌شود در طول روز مرتبا چرت بزنید. مصرف کافئین، نیکوتین، الکل و دیگر مواد مخدر و تماشای تلویزیون در نزدیک زمان خوابتان
همچنین بخوانید: اعتیاد به گوشی؛ علائم، عوارض و درمان اعتیاد به موبایل
استرس
استرس یا نگرانی در مورد مدرسه، محل کار، روابط عاطفی و مرگ یکی از عزیزان باعث افزایش اختلال بیخوابی در فرد می‌شوند.
نگرانی در مورد اینکه آیا خواب کافی خواهید داشت و دائما کنترل کردن ساعت، خطر ابتلا به اختلال بیخوابی را افزایش می‌هد.
جنسیت
اختلال بیخوابی در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. احساس ناراحتی و تغییرات هورمونی در طول بارداری و یائسگی میتواند باعث ایجاد مشکل در خواب شود.
علائم و نشانههای اختلال بی خوابی
حتی اگر زمان کافی و شرایط مناسب برای خوابیدن را داشته باشید، علل عمده اختلال بیخوابی، مشکل در خوابیدن و از خواب پریدن است. در گذشت زمان اختلال خواب درمان نشده میتواند عواقب جدی مانند: بالا بردن ریسک مبتلا شدن به انواع بیماری‌ها و تصادفات جاده‌ای در اثر خواب آلودگی را به همراه داشته باشد. از نشانههای اختلال بیخوابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قبل از اینکه به خواب بروید، مدت زمان طولانی در تخت خوابتان بیدار بمانید و زمان زیادی برای به خواب رفتن نیاز داشته باشید.
- زمان خوابتان کم باشد. ممکن است در طول شب چندین بار بیدار شوید و بیشتر شب را بیدار بمانید. بیشتر افراد مسن این علائم را دارند.
- صبح خیلی زود از خواب بیدار شوید و دیگر قادر به خوابیدن نیستید.
- کیفیت خوابتان پایین است. اکثر اوقات وقتی که بیدار می‌شوید احساس بی‌رمقی و کسلی دارید و در طول روز خواب‌آلود هستید. در تمرکز بر روی کارهایتان مشکل دارید. بیخوابی میتواند احساس اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری را افزایش دهد.
دلایل بی خوابی و اختلال خواب
بی خوابی و داشتن اختلال در خواب میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. دلایلی چون استرس، فشار کار و… می‌توانند عملکرد مغز را تغییر دهند. همین امر موجب اختلال خواب فرد خواهد شد. اما دلایلی بیخوابی در یک فرد چه میتواند باشد؟
-
- بیماری: بیماریهای مختلفی وجود دارد که میتواند داشتن خواب شیرین را از شما سلب کند. بیماری‌هایی همچون سرطان، آلزایمر، ریفلاکس معده و… میتواند شما را برای ساعت‌ها بیدار نگه دارد و همین امر موجب اختلال در خواب شما می‌شود.
- درد مزمن: افرادی که به ریفلاکس معده، آرتروز، کمر درد و… مبتلا هستند خواب کاملی در شبانه روز ندارند. درد مزمن زمان و ساعت مشخصی ندارد و هر لحظه ممکن است شما دچارش شوید. تنها راه درمان درد عضلات میتواند استفاده از آرامبخش‌ها و مسکن باشد.
- استفاده از داروهای مختلف: در حال ح