خودکشی، علائم خطر و روش‌های پیشگیری از خودکشی
خودکشی به‌معنای پایان خودخواسته به زندگی است.
خودکشی نه تنها به خود فرد آسیب می‌رساند، بلکه فشار روانی و استرس زیادی را هم بر اطرافیان او وارد می‌کند. بر اساس گفته مسئولان، نظام آماری دقیقی برای بررسی میزان خودکشی در داخل کشور وجود ندارد، ولی آمار‌های جسته و گریخته‌ای که هر ساله توسط دفتر سلامت روان وزارت بهداشت ارائه می‌شود، حاکی از روند افزایشی اقدام به خودکشی از ۹۴ نفر در صد هزار نفر در سال ۹۴ به ۱۲۵ نفر در صد هزار نفر در سال ۹۷ می‌باشد.
هیچ‌گونه شواهد علمی وجود ندارد که نشان دهد تمایل به خودکشی در افراد می‌تواند زمینه ارثی داشته باشد و این محیط است که برخی افراد را به انجام این عمل سوق می‌دهد. بنابراین با افزایش شناخت نسبت به عمل خودکشی و اقدامات پیشگیرانه مناسب می‌توان زندگی‌های ارزشمند زیادی را نجات داد.
علائم هشدار دهنده‌ای که نشان‌دهنده تمایل فرد به خودکشی هستند!
شما نمی‌توانید احساسات درونی یک انسان را ببینید، بنابراین تشخیص اینکه یک فرد ممکن است افکار خودکشی داشته باشد یا خیر، چندان آسان نیست. اما علائم هشدار دهنده‌ای وجود دارند که نشان می‌دهند فرد در اندیشه اقدام به خودکشی است.
مهم‌ترین نشانه‌های خودکشی عبارتند از:
- صحبت کردن در مورد احساس نا‌امیدی، سردرگمی یا تنها بودن
- صحبت درباره اینکه دلیلی برای ادامه زندگی خود ندارد.
- تنظیم وصیت‌نامه یا بخشیدن اموال شخصی به دیگران
- خداحافظی یا حلالیت طلبیدن از دوستان و آشنایان
- جستجو یا خرید وسایل آسیب‌رسان به خود مانند قرص یا چاقو
- خوابیدن بسیار زیاد یا بسیار کم
- غذا خوردن نا‌متعادل و در نتیجه افزایش یا کاهش وزن قابل توجه
- تمایل به رفتارهای پرخطر از جمله مصرف زیاد الکل یا مواد مخدر
- اجتناب از تعامل اجتماعی با دیگران
- ابراز خشم یا قصد انتقام
- اضطراب یا آشفتگی شدید
- نوسانات خلقی شدید
- اشاره کردن به خودکشی به‌عنوان راهی برای خروج از مشکلات
وجود نشانه‌های خودکشی در یک فرد الزاما به‌معنای قصد حتمی برای اقدام به خودکشی نیست، ولی در صورت مشاهده این علائم باید آن فرد را تحت نظر گرفته و با یک روان‌درمانگر خبره مشاوره داشته باشید تا بتوانید اقدامات لازم برای پیشگیری از خودکشی و رهایی فرد از وضعیت موجود را انجام دهید.
لیست بهترین مشاوران فردی جهت درمان افکار خودکشی در سراسر کشور
لیست بهترین روانپزشکان جهت درمان افکار خودکشی در سراسر ایران
چگونه با فردی که افکار خودکشی دارد، صحبت کنیم؟
وقتی شخصی از عزیزانتان، علائم خودکشی را نشان می‌دهد، ترس زیادی در شما ایجاد می‌شود.
اما اگر در موقعیتی هستید که می‌توانید کمک کنید، باید آرامش خود را حفظ کرده و با هر روش ممکن برای نجات زندگی او تلاش کنید.
اگر گمان می‌کنید که یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان شما ممکن است در فکر اقدام به خودکشی باشد، در مورد نگرانی خود با او صحبت کنید.
شما می‌توانید مکالمه خود را بدون پیش‌داوری و بدون جبهه‌گیری با مطرح کردن چند سؤال شروع کنید.
در گفتگو با چنین افرادی موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- به شکل صریح ولی دوستانه و محترمانه از فرد مورد‌نظر بپرسید که آیا در فکر خودکشی است؟
- اضطراب نداشته باشید و با لحن آرامش بخش صحبت کنید.
- احساسات فرد را تأیید کنید.
- به شکل مناسب فرد را پشتیبانی و تشویق کنید.
- به او بگویید که با کمک و درمان می‌تواند احساس بهتری داشته باشد.
- از کوچک شمردن مشکلات او بپرهیزید.
- او را به خاطر فکر کردن به خودکشی تحقیر یا خجالت‌زده نکنید.
- گوش دادن و حمایت شما بهترین راه برای کمک به چنین افرادی است.
- می‌توانید او را تشویق کنید تا از یک حرفه‌ای کمک بگیرد.
اگر نگران هستید و نمی‌دانید چه کاری انجام دهید، می‌توانید از طریق شماره تلفن ۱۲۳ با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید. یکی از اولویت‌های اورژانس اجتماعی کمک به افراد در معرض خودکشی یا اقدام کننده به خودکشی است.