امروزه خودکشی یکی از مسائل مهم در جامعه به خصوص درمورد نوجوانان است. خودکشی دومین علت اصلی مرگ و میر در بین جوانان و نوجوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله است. در آمریکا، تقریبا هر ساعت یک جوان یا نوجوان خودکشی میکند. تشخیص اینکه یک فرد در معرض خودکشی است، بسیار دشوار است. در این مقاله قصد داریم به بررسی خودکشی بپردازیم.
خودکشی به صحبت کردن و یا انجام اقداماتی گفته میشود که در نهایت باعث پایان زندگی فرد میشود، و این کار به دست خود فرد انجام میشود.
افکار و رفتار خودکشی در فرد باید هرچه سریعتر توسط روانشناس یا روانپزشک مورد بررسی قرار گیرد.
اگر تاکنون به خودکشی فکر نکردهاید، درک این موضوع برای شما سخت خواهد بود. تحقیقات نشان میدهد که پسران ۳ تا ۴ برابر بیشتر از دختران به خودکشی فکر میکنند. در سالهای اخیر میزان خودکشی در پسران افزایش چشمگیری داشته است.
مطالب بیشتر: خودکشی، علائم خطر و روشهای پیشگیری از خودکشی
خودکشی قابل پیشگیری است.
یکی از باورهای غلط درباره خودکشی این است که اتفاقی است که قرار است بیفتد و نمیتوان از آن جلوگیری کرد. در واقع، روانپزشکان و روانشناسان به دنبال یافتن راههایی هستند که بتوانند برای این مشکل راهحلی پیدا کنند و افراد زیادی را در جامعه نجات دهند. میتوان گفت که در دنیای امروز خودکشی کاملا قابل پیشگیری است. محققان در حال بررسی چگونگی شناسایی بهتر افرادی هستند که بیشتر در معرض خطر اقدام به مرگ و خودکشی هستند تا به آنها در این زمینه کمک کنند.
جلوگیری از خودکشی فرد
وقتی فردی در نزدیکی شما از مشکلات روانی رنج میبرد و از نظر عاطفی به مشکل بر میخورد، تشخیص اینکه به فکر خودکشی است یا نه دشوار است. انجام ۵ مرحله زیر برای فهمیدن این قضیه و جلوگیری از آن کاملا ضروری است.
- از او بپرسید که آیا به خودکشی فکر میکند یا نه؟
- کاهش دسترسی آنها به اشیایی که میتوانند با آن به خودشان آسیب بزنند.
- با دقت به حرفهای او گوش دهید و نحوه تفکر و احساس او را درک کنید.
- در طول بحران و یا هرگونه درمان با آنها در تماس باشید.
مطالعات نشان میدهد که بودن شخصی در کنار فردی که قصد خودکشی دارد میتواند تا حد قابل توجهی خودکشی را کاهش دهد.
مطلب مرتبط: ترس از مرگ یا تاناتوفوبیا؛ علل، درمان و تفاوت آن با اضطراب مرگ
علائم هشداردهنده مبنی بر اینکه شخصی ممکن است اقدام به خودکشی کند:
شما نمیتوانید بفهمید که یک شخص در درون خود چه احساسی دارد، بنابراین تشخیص اینکه فردی در فکر خودکشی است همیشه آسان نیست. با این حال، برخی از علائم هشداردهنده بیرونی که نشان میدهد فرد قصد خودکشی دارد عبارتاند از:
- صحبت کردن در مورد احساس ناامیدی، گیر افتادن یا تنها بودن
- گفتن اینکه هیچ دلیلی برای ادامه زندگی ندارند.
- نوشتن وصیت نامه
- خریدن وسیلهای برای آسیب رساندن به خود، مانند خرید اسلحه
- زیاد یا کم خوابیدن، پرخوری یا کم خوری در نتیجه افزایش یا کاهش وزن قابل توجهی ایجاد میشود.
- رفتارهای بیپروا، از جمله مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر
- پرهیز از تعاملات اجتماعی با دیگران
- ابراز خشم یا قصد انتقام جویی
- نشانههایی از اضطراب یا تحریک شدید
- تغییرات خلقی چشمگیر
- صحبت کردن در مورد خودکشی به عنوان یک راه حل
چگونه با شخصی که قصد خودکشی دارد صحبت کنیم؟
اگر احساس میکنید یکی از اعضای خانواده و یا نزدیکان شما قصد خودکشی دارد بهتر است هرچه سریعتر با او صحبت کنید.
به طور صریح با آنها صحبت کنید و از اینکه از او بپرسید که به خودکشی فکر میکند یا نه نترسید.
در طول مکالمه مطمئن شوید که:
- سعی کنید از او حمایت کنید.
- آرام باشید و با لحنی کاملا اطمینان بخش با او صحبت کنید.
- به او بگویید که به روانپزشک مراجعه کند و با گرفتن مشاوره حس بهتری خواهد داشت.
سعی نکنید مشکلات او را کم ارزش جلوه دهید و یا اینکه از او بخواهید که فکرش را تغییر دهد. گوش دادن و نشان دادن حمایت شما بهترین راه برای کمک به او است. همچنین میتوانید او را ترغیب کنید تا از یک متخصص حرفهای کمک بگیرد. به آنها در گرفتن وقت مشاره کمک کنید و سعی کنید در جلسات مشاوره و رواندرمانی همراهیشان کنید.
چگونه بفهمیم کسی میخواهد خودکشی کند؟
اگر مشاهده کردید فردی یکی از موارد زیر را انجام داده است، باید فوراً وارد عمل شوید.
- مرتب کردن کارهایش و یا بخشیدن اموالش
- خداحافظی از دوستان و خانواده
- تغییر خلق و خو از ناامیدی به آرام بودن
- خرید و یا قرض کردن ابزاری برای اتمام خودکشی مانند: اسلحه و دارو
اگر احساس میکنید کسی درصدد خودکشی است کارهای زیر را انجام دهید:
- با شماره ۱۲۳ (فوریتهای اجتماعی) تماس بگیرید.
- تا رسیدن کمک کنار او بمانید.
- اگر میتوانید هرگونه اسلحه، چاقو، دارو و یا وسایلی که میتواند به فرد آسیب برساند را جمعآوری کنید.
- به حرفهای او گوش کنید، اما قضاوت نکنید، بحث نکنید، تهدید نکنید، یا داد نزنید.
چه چیزی خطر خودکشی را افزایش می دهد؟
معمولا یک عامل به تنهایی نمیتواند باعث خودکشی فرد شود. چندین عامل خاص میتواند در این قضیه نقش داشته باشد مانند اختلالات روانی.
افسردگی مهمترین عامل خودکشی است. از دیگر اختلالاتی که میتواند باعث خودکشی شود میتوان به اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلالات اضطرابی و اختلالات شخصیتی اشاره کرد.
علاوه بر اختلالات روانی، عوامل دیگری که خطر خودکشی را افزایش میدهند عبارتاند از:
- زندانی و حبس
- نداشتن امنیت و رضایت شغلی
- سوءمصرف الکل و مواد مخدر
- بیماری جدی مانند سرطان یا ایدز
- منزوی بودن
- قربانی زورگویی
- سوء استفاده جنسی
- سابقه خانوادگی خودکشی
- اقدامات ناموفق برای خودکشی
- داشتن یک بیماری مزمن
- از دست دادن کسی که به فرد بسیار نزدیک است.
- از دست دادن شغل
- فقر مالی شدید
- پیروی از سیستمهای اعتقادی که خودکشی را به عنوان راه حلی برای مشکلات شخصی میپذیرند.
درمانهای پیشنهادی برای جلوگیری از خودکشی
درمان فرد به سطح اختلال و میزان باورها و تفکرات او به این مسئله بستگی دارد. اما در مجموع از رایجترین درمانها برای جلوگیری از خودکشی میتوان به گفتاردرمانی و مصرف دارو اشاره کرد.
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی که به آن رواندرمانی نیز گفته میشود، یکی از روشهای درمانی موثر برای کاهش خطر اقدام به خودکشی است. رفتار درمانی شناختی (CBT) نوعی گفتاردرمانی است که اغلب برای افرادی که قصد خودکشی دارند استفاده میشود.
هدف از این درمان این است که به فرد آموزش دهد که چگونه در مواقع استرسزا و احساسی زندگی که ممکن است باعث ایجاد افکار خودکشی در فرد شود کنار بیاید و با آن مبارزه کند.
رفتار درمانی شناختی میتواند به فرد کمک کند باورهای منفی را با باورهای مثبت جایگزین کند و احساس رضایت و کنترل زندگی خود را بدست بگیرد.
یکی دیگر از درمانهای مشابه که برای جلوگیری از خودکشی انجام میشود، رفتار درمانی دیالکتیکی یا (DBT) است.
مصرف دارو
اگر گفتاردرمانی برای جلوگیری از خودکشی کافی و موفقیت آمیز نباشد، ممکن است داروهایی برای تسکین علائم افسردگی و اضطراب تجویز شود. درمان این علائم میتواند به کاهش یا از بین بردن افکار خودکشی کمک کند.
از داروهای تجویزی برای کاهش علائم میتوان به داروهای ضدافسردگی،