امروزه اعتیاد به گوشی و وابستگی به تکنولوژی، ریشههای خود را عمیقاً در زندگی روزمره ما گسترانده است و تعاملات، دامنه توجه و حتی سلامت روان ما را تحت تاثیر قرار می دهد. اعتیاد به موبایل یا نوموفوبیا در سنین مختلف بین ۶ تا ۷۳ درصد شیوع دارد. بیشترین رواج اعتیاد به گوشی در نوجوانان و جوانان است. با توجه به شیوع رو به رشد این چالش، ما باید تلاش کنیم تا در استفاده از تکنولوژی تعادل و کنترل داشته باشیم تا از اعتیاد به گوشی پیشگیری کنیم.
اعتیاد به گوشی چیست؟
اعتیاد به گوشی به استفاده بیش از حد از موبایل می گویند که بهعنوان نوموفوبیا (Nomophobia) یا ترس بدون تلفن همراه بودن نیز، شناخته می شود. استفاده از موبایل بیشتر از ۲ ساعت در روز که غیرضروری است، ناسالم محسوب می شود و می تواند نشانه اعتیاد به موبایل باشد. گرچه موبایل، تبلت یا کامپیوتر کاربرد زیادی دارند، اما استفاده بیش از حد از آن ها موجب اختلال در کار، مدرسه و روابط بین فردی خواهد شد. هنگامی که فردی بیشتر از تعامل با افراد واقعی در فضای مجازی وقت بگذراند یا به صورت مکرر گوشی خود را چک کند، احتمالا دچار اعتیاد به گوشی شده است.
بیشتر بخوانید: اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی؛ درمان و پیشگیری اعتیاد به فضای مجازی
علائم اعتیاد به گوشی
DSM5 یا راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، هنوز به صورت رسمی اعتیاد به گوشی و فضای مجازی را به عنوان یک اختلال روانی اعلام نکرده است. با این حال Pubmed، اعتیاد به بازی های آنلاین را به عنوان نوعی از اعتیاد که نیاز به بررسی بیشتر دارد، معرفی کرده است. نشانه های متفاوتی برای اعتیاد به موبایل وجود دارد که می تواند در هر فرد متفاوت باشد. طبق پژوهش ها، علائم اعتیاد به گوشی عبارتند از:
- استفاده از گوشی به عنوان راه حل بی حوصلگی، تنهایی یا بیکار بودن
- احساس اضطراب، افسردگی یا تحریک پذیری هنگام عدم دسترسی به گوشی
- استفاده از موبایل در موقعیت های نامناسب مانند رانندگی
- کار کردن با گوشی هنگام کار، وعده های غذایی و روابط خانوادگی
- جر و بحث با نزدیکان در مورد استفاده از موبایل
- عدم موفقیت در محدود کردن و مدیریت زمان استفاده از گوشی
- پنهان کردن استفاده از موبایل
- استفاده طولانی تر از موبایل نسبت به چیزی که برنامه ریزی شده بود
- گشتن به دنبال موبایل هنگام بیدار شدن
- بیدار شدن برای چک کردن گوشی در شب
- نرسیدن به برنامه های روزمره به دلیل غرق شدن در فضای مجازی
- بی خوابی به دلیل استفاده زیاد از گوشی در طول روز یا آخر شب
- فکر کردن مداوم به موبایل هنگام دسترسی نداشتن یا عدم استفاده از گوشی
- رفتار پرخاشگرانه نسبت به شخصی که از شما می خواهد گوشی را کنار بگذارید
- تاخیر در انجام کارهای مهم به دلیل استفاده غیرضروری از گوشی
- ترجیح ارتباط تلفنی به ارتباط حضوری
- استفاده از موبایل بعنوان مکانیسم مقابله با استرس و پریشانی عاطفی
- چک کردن و پاسخ دادن به پیامک ها و تماس ها حتی اگر موقعیت مناسب نیست
چگونه اعتیاد به گوشی را ترک کنیم؟
احتمالا برای افراد زیادی این سوال پیش می آید که چگونه استفاده از گوشی را مدیریت کنیم؟ راه های مقابله با اعتیاد به موبایل و اینترنت متنوع هستند و برای هر فرد اثربخشی متفاوتی دارند. باید سعی کنید با توجه به شرایط فردی خود از راهکارهای مناسب برای رهایی از اعتیاد به گوشی بهره ببرید. در ادامه روش های مقابله با اعتیاد به گوشی را با یکدیگر بررسی می کنیم. راه های ترک اعتیاد به گوشی عبارتند از:
- مدیریت زمان استفاده از گوشی
- حذف کردن برنامه های اعتیاد آور
- اجتناب از موبایل قبل خواب شبانه
- یافتن جایگزین های مناسب
- ارتباط گرفتن در دنیای واقعی
- یافتن روش های مقابله سالم با استرس
- تعیین چارچوب برای استفاده از گوشی
- قطع کردن اینترنت در زمان های مشخص
- نترسیدن از چک نکردن گوشی
- جایگزین کردن گوشی غیرهوشمند
- تعیین هشدار برای استفاده از گوشی
- چک کردن زمان با ساعت
- زمان های شخصی بدون گوشی
- تعیین اهدف و پیگیری پیشرفت