افسردگی اساسی یا افسردگی ماژور (major depressive disorder)، به خلق غمگین، تمایل به انزوا، کاهش انگیزه و کاهش لذت از فعالیت‌هایی گفته می‌شود که قبلا لذت بخش بوده‌اند. فرد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی در بیشتر روزهای هفته تنهایی و خلق بسیار پایین به همراه تمایل به گریه را تجربه میکند. غم و اندوه بخش طبیعی از زندگی روزمره انسان است. هر کسی ممکن است بر اثر از دست دادن عزیزان و یا ایجاد یک تغییر اساسی در زندگی مانند طلاق یا بیماری دچار افسردگی و ناراحتی شوند. این احساسات معمولا کوتاه مدت هستند و بعد از مدتی از بین می‌روند. اما در افرادی که درگیر افسردگی ماژور میشوند این غم و خلق پایین بسیار طولانی تر و عمیق تر است. اگر می‌خواهید بدانید که افسردگی اساسی یا عمده دقیقا چیست و چگونه درمان می‌شود، این مطلب را تا انتها بخوانید.
افسردگی اساسی چیست؟
اختلال افسردگی اساسی (MDD)، با عنوان افسردگی ماژور یا افسردگی عمده هم شناخته می‌شود. افسردگی یک اختلال خلقی شایع و جدی در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-۵) است. علامت اصلی اختلال افسردگی ماژور، خلق افسرده، کاهش انرژی، انگیزه و احساس بی‌لذتی نسبت به بیشتر فعالیت‌های روزانه است. این علائم باید به مدت دو هفته طول بکشد و در آن هیچگاه دوره‌های سرخوشی یا شادابی تجربه نشود. افسردگی را در گذشته با عنوان ملانکولی یا مالیخولیا نامگذاری میکردند. همچنین گاهی اوقات به عنوان افسردگی تک قطبی نیز شناخته می‌شود.
این نوع از افسردگی، هم بزرگسالان و هم کودکان میتواند درگیر کند. افسرده بودن علائم شدیدی در فرد ایجاد میکند که بر احساس، تفکر و کنترل فعالیت‌های روزمره مانند خواب، غذا خوردن یا شغل وی تأثیر می‌گذارد. خوشبختانه افسردگی اساسی در روانشناسی و جامعه روانپزشکی و پزشکی، کاملاً شناخته شده است و غالبا از طریق ترکیبی از داروها و رواندرمانی (درمان روانشناختی یا گفتگو درمانی) قابل درمان است.
علائم افسردگی اساسی
علائم ناشی از افسردگی اساسی میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. نشانه‌های افسردگی ماژور میتواند آنقدر شدید باشد که زندگی شخص را از انجام کارهای روزمره تا فعالیت‌های اجتماعی در سر کار و یا مدرسه را به طور کامل مختل کند. شایع‌ترین نشانه‌های افسردگی ماژور عبارتند از:
- احساس غم، پوچی یا ناامیدی
- از دست دادن علاقه نسبت به کارهای سابق لذت‌بخش
- حساسیت بالا و زودرنجی شدید
- عصبانیت، تحریک پذیری یا ناامیدی، حتی در مورد مسائل کوچک
- عزت نفس آسیب دیده و اعتماد به نفس پایین
- احساس گناه و بی ارزشی شدید
- بی‌انگیزگی و بی‌علاقگی
- اختلالات خواب، از جمله بیخوابی یا پرخوابی
- خستگی و کمبود انرژی مداوم
- کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
- افکار مکرر درباره خودکشی و یا اقدام به خودکشی
- مشکلات جسمی‌غیر قابل توضیح، مانند کمر درد یا سردرد
علائم افسردگی اساسی معمولاً به قدری شدید هستند که می‌توانند در روابط با دیگران یا فعالیت‌های روزمره مانند کار، مدرسه یا فعالیت‌های اجتماعی مشکلات محسوسی ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: علائم افسردگی شدید و حاد چیست؟ ۸ مورد اساسی
علائم افسردگی اساسی در کودکان و نوجوانان
علائم و نشانه‌های رایج افسردگی اساسی در کودکان و نوجوانان مشابه بزرگسالان است، اما ممکن است تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند. در کودکان کوچکتر، نشانه افسردگی ماژور در کودکان و نوجوان را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
|
علائم افسردگی اساسی کودکان |
علائم افسردگی اساسی نوجوانان |
|
ناراحتی و احساس غم |
احساس بی ارزشی و غم شدید |
|
بهانه گیری و بیقراری |
تحریک پذیری و حساسیت بالا |
|
زود رنجی |
احساس منفی و بی ارزشی |
|
وابستگی |
عملکرد ضعیف تحصیلی |
|
نگرانی و اضطراب |
احساس گناه |
|
امتناع از رفتن به مدرسه |
افکار مربوط به خودکشی |
|
تغییر در اشتها |
تمایل به مصرف مواد مخدر و الکل |
|
کمبود وزن قابل توجه |
احتمال آسیب رساندن به خود |
|
مشکل در خواب |
تغییرات شدید در اشتها یا خواب |
همچنین بخوانید: افسردگی در نوجوانان: علائم، درمان و روش تشخیص
علائم افسردگی اساسی در سالمندان
متاسفانه، افسردگی معمولا در افراد مسن تشخیص داده نمی‌شود و حالات افسردگی را غالبا به مشکلات ناشی از سن مربوط می‌دانند. در حالی که افسردگی ماژور یک عارضه ناشی از افزایش سن نیست و هرگز نباید آن را دست کم گرفت. علائم افسردگی ممکن است در افراد مسن متفاوت یا کمتر آشکار باشد، علائم افسردگی اساسی در افراد مسن عبارتند از:
- مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی
- درد فیزیکی
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- مشکلات خواب
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
- تمایل به ماندن در خانه و تنهایی به جای معاشرت و فعالیت بیرون از خانه
- افکار یا احساسات خودکشی، به ویژه در مردان مسن
کلیک کنید: افسردگی در سالمندان چیست؟ علائم و علت افسردگی در سنین پیری
انواع افسردگی اساسی
برای روشن شدن نوع افسردگی، متخصص سلامت روان ممکن است به چند نکته توجه کند که به تعیین شکل دقیق اختلال فرد کمک میکند. هر کدام از اشکال مختلف افسردگی ماژور دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که امکان طبقه بندی افراد را فراهم میکند. انواع افسردگی ماژور عبارتند از:
- پریشانی مضطرب : افسردگی همراه با بیقراری غیرمعمول یا نگرانی در مورد رویدادهای احتمالی یا از دست دادن کنترل است.
- ویژگی‌های ترکیبی: افسردگی و شیدایی (مانیا یا هیپومانیا) همزمان، که شامل افزایش عزت نفس، صحبت بیش از حد و افزایش انرژی است.
- ویژگی‌های مالیخولیایی: افسردگی ماژور همراه با عدم پاسخ به چیزی که باعث لذت می‌شود. همراه با نشانه‌هایی مانند بیدار شدن زودهنگام صبح، بدتر شدن خلق و خوی صبحگاهی، تغییرات عمده در اشتها، احساس گناه، بیقراری یا سستی می‌شود.
- ویژگی‌های غیر معمول: افسردگی که شامل توانایی به طور موقت شاد شدن با رویدادهای شاد، افزایش اشتها، نیاز بیش از حد به خواب، حساسیت به طرد شدن، و احساس سنگینی در بازوها یا پاها است.
- ویژگی‌های روان پریشی: افسردگی همراه با هذیان یا توهم که ممکن است شامل بی کفایتی شخصی یا سایر موضوعات منفی باشد.
- کاتاتونیا: افسردگی که شامل فعالیت حرکتی است که شامل حرکت غیرقابل کنترل و بدون هدف یا وضعیت ثابت و غیر قابل انعطاف است.
- شروع حوالی زایمان: افسردگی که در دوران بارداری یا در هفته‌ها یا ماه‌های پس از زایمان (پس از زایمان) رخ می‌دهد. یک بررسی در سال ۲۰۲۴ نشان می دهد که بیشتر از ۱۸ درصد از زنان در طول بارداری یا یکسال پس از زایمان یک دوره افسردگی را تجربه می کنند.
- الگوی فصلی: افسردگی مربوط به تغییرات فصول و کاهش قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
بیشتر بخوانید: انواع افسردگی؛ علائم و روش های درمان هرکدام
دلایل افسردگی ماژور
دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث افسردگی ماژور می‌شود. اما عوامل مختلف ژنتیکی، روانشناختی، ساختار مغز و محیطی می‌توانند در ایجاد آن موثر باشند.
- تفاوت‌های بیولوژیکی: طی پژوهشی مشخص شد که برخی تغییرات فیزیکی در مغز مانند کوچک تر بودن مناطق دخیل در هیجان و تصمیم گیری نسبت به سایر افراد با افسردگی اساسی مرتبط است. بنظر می رسد که این تغییرات ساختاری مغز، ریسک ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.
- شیمی مغز: تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تغییرات در عملکرد و تاثیر انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین در بروز افسردگی نقش دارند. تحقیقات بیشتر نشان می دهد که رابطه قوی تری بین ناتنظیمی مواد شیمیایی و حالات افسردگی وجود دارد.
- هورمون‌ها: تغییرات در تعادل هورمونی بدن ممکن است در ایجاد یا تحریک افسردگی نقش داشته باشد. تغییرات هورمونی میتواند با بارداری و در طول هفته‌ها یا ماه‌ها پس از زایمان و مشکلات تیروئید، یائسگی یا برخی شرایط دیگر ایجاد شود.
- صفات ارثی: افسردگی در افرادی که خویشاوندان نزدیک آنها نیز به این عارضه مبتلا هستند، بیشتر است. محققان در تلاش برای یافتن ژن‌هایی هستند که ممکن است در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد.
برای مطالعه بیشتر: علت افسردگی چیست؟ معرفی مهمترین دلایل افسردگی
عوارض افسردگی ماژور
افسردگی ماژور یک اختلال جدی است که میتواند تلفات وحشتناکی به دنبال داشته باشد. اگر افسردگی درمان نشود، اغلب بدتر می‌شود و منجر به مشکلات عاطفی، رفتاری و سلامتی می‌شود که بر هر بخش از زندگی شما تاثیرگذار است. نمونه‌هایی از عوارض مرتبط با افسردگی عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاقی که میتواند منجر به بیماری قلبی و دیابت شود
- درد یا بیماری جسمی
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- اضطراب، اختلال هراس یا فوبیای اجتماعی
- درگیری‌های خانوادگی، مشکلات روابط، و مشکلات کار یا مدرسه
- ایزوله سازی اجتماعی
- احساسات خودکشی، اقدام به خودکشی یا خودکشی
- خودزنی مانند بریدن
- مرگ زودرس ناشی از شرایط پزشکی
برای خواندن: افسردگی بعد از مهاجرت؛ درمان، نشانه ها و علت
تشخیص افسردگی اساسی
تشخیص افسردگی اساسی میتواند توسط روانشناس، روانپزشک یا حتی پزشکی اتفاق بیفتد که علائم افسردگی بالینی را در فرد مشاهده میکند. تشخیص به موقع باعث شروع فرآیند درمانی و کاهش عوارض ناشی از زندگی با این اختلال می‌شود. موارد زیر در تشخیص افسردگی اساسی رخ می‌دهند:
|
معاینه جسمی و آزمایشگاهی |
انجام آزمایش‌های مختلف جهت سنجش تیروئید، عملکرد مغز و بررسی مشکلات جسمی‌مانند کیفیت خواب، اشتها و احساس درد، که می‌توانند به عنوان دلیلی برای افسردگی مطرح باشند. |
|
ارزیابی روانشناختی |
بررسی تاریخچه زندگی، احساسات عمیق، هیجانات ابراز نشده، ساختار روانی، تعارضات و رویدادهای مهم و ناکام کننده، افکار سرکوب شده و حالت کلی روانشناختی برای تعیین سطح، میزان و نوع افسردگی |
|
بررسی روانپزشکی |
تشخیص افسردگی طبق ملاک‌های تشخیصی و تلاش برای درمان افسردگی اساسی با استفاده از داروهای مخصوص افسردگی و افزایش دهنده خلق و خو |
جهت دریافت مشاوره روانشناسی، روانپزشکی و روانکاوی با مجرب‌ترین درمانگران اقدام کنید:
برای ارتباط و دریافت مشاوره با بهترین روانشناسان در تمام نقاط ایران کلیک کنید.
اختلال افسردگی اساسی در DSM 5
برای تشخیص دقیق افسردگی اساسی و افتراق آن با دیگر اختلالات روانی با علائمی‌مشابه، مانند اختلال افسرده خویی، اختلال دو قطبی، اختلال افسردگی ناشی از مواد یا دارو، اختلال ملال پیش از قاعدگی، اختلال سوگ طولانی مدت، اختلال شخصیت افسرده و اختلال اسکیزوافکتیو لازم است تا فرد ملاک‌های لازم برای این اختلال را داشته باشد. ملاک‌های تشخیصی اختلال افسردگی اساسی در DSM 5 عبارتند از:
الف: وجود علائم افسردگی به مدت دو هفته که طی آن هیچ دوره مانیا یا شیدایی وجود نداشته باشد. این خلق افسرده باید در بیشتر ساعات روز و اکثر روزهای هفته وجود داشته باشد. این علائم باید توسط خود فرد تجربه شود یا دیگران آن را گزارش کنند.
ب: دارا بودن حداقل ۵ نشانه از علائم زیر که یکی از آنها باید خلق افسرده یا بی لذتی باشد:
- خلق افسرده
- از دست دادن احساس لذت و علاقه به اکثر فعالیت‌های روزانه
- کاهش یا افزایش بیش از حد و قابل توجه وزن
- مشکلات خواب (بی خوابی یا پرخوابی در بیشتر روزها)
- کندی روانی حرکتی یا آشفتگی
- احساس خستگی و نداشتن انرژی در بیشتر اوقات
- احساس گناه و بی ارزشی شدید
- مشکل در توجه و تفکر در بیشتر اوقات
- افکار مداوم درباره مرگ و خودکشی
ج: این علائم باید نقص قابل ملاحظه ای در عملکرد و کارکرد‌های شخصی، شغلی و اجتماعی ایجاد کنند.
درمان افسردگی اساسی
افسردگی یک بیماری جدی و قابل درمان است اما هنوز درمان قطعی افسردگی ماژور مشخص نشده است. بهترین روش درمان برای افسردگی اساسی ترکیبی از روان درمانی و دارو درمانی، و در موارد شدید نیاز به بستری است. درمان قطعی افسردگی ماژور تنها زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در یک دوره قابل ملاحظه، علائم افسردگی را تجربه نکند یا با شدت بسیار پایین و گذار وجود داشته باشد.
روان درمانی یا درمان براساس گفتگو با یک روانشناس خوب، موجب کاهش احساسات منفی، تجربه صحیح هیجانات، تعدیل تعارضات و حالات خلقی پایین و تفکر بهتر می‌شود. روش های درمانی موفق برای افسردگی عمده عبارتند از:
- روان درمانی
- دارو درمانی
- نوروتراپی
- گروه درمانی
روان درمانی برای افسردگی ماژور
روان درمانی یک اصطلاح کلی برای درمان افسردگی از طریق صحبت در مورد وضعیت فرد و مسائل مربوط به آن با یک متخصص سلامت روان است. روان درمانی به عنوان گفتار درمانی یا درمان روانشناختی نیز شناخته می‌شود.
انواع مختلف روان درمانی، مانند روانکاوی رواندرمانی تحلیلی، رواندرمانی پویشی کوتاه مدت (ISTDP)، درمان هیجان مدار (EFT)، طرحواره درمانی یا درمان شناختی رفتاری (CBT)، میتواند برای افسردگی موثر باشد. روان درمانی به فرد دارای اختلال افسردگی کمک میکند تا:
- خود را با بحران یا سایر مشکلات فعلی سازگار کند
- رفتارهای دیگران با خود را بسنجد و تعارضات پیش آمده را حل کند
- باورها و رفتارهای منفی را شناسایی و آنها را با باورهای سالم و مثبت جایگزین کند
- روابط و تجربیات را کاوش و با دیگران تعاملات مثبت ایجاد کند
- راه‌های بهتری برای مقابله و حل مشکلات پیدا کند
- مسائلی را که به افسردگی شما کمک میکند شناسایی کنید و رفتارهایی را که آن را بدتر میکند تغییر دهد
- احساس رضایت و کنترل زندگی خود را بالا ببرد
- انگیزه خود را افزایش دهد و به دنبال لذت بردن از فعالیت‌های مورد علاقه اش باشد.
- توانایی تحمل و پذیرش پریشانی را با استفاده از رفتارهای سالم‌تر توسعه دهد
از دست ندهید: افسردگی قبل از پریود؛ مدت زمان، علائم، علت و درمان
دارو درمانی
چنانچه با وجود روان درمانی نشانه ای افسردگی اساسی همچنان وجود داشته باشند، مصرف انواع داروهای ضد افسردگی توصیه می‌شود. مدت اثرگذاری داروها بین ۴ تا ۸ هفته طول می کشد و متخصص ممکن است چند دارو را امتحان کند تا مناسب ترین دارو برای فرد مشخص شود. روانپزشک ممکن است ترکیب دو داروی ضد افسردگی یا افزودن داروهایی مانند تثبیت کننده‌های خلق و خو یا داروهای ضد روان پریشی را توصیه کند. داروهای ضد اضطراب و محرک نیز ممکن است برای استفاده کوتاه مدت به روند درمان اضافه شوند.
جدیدترین روش درمان افسردگی ماژور تجویز کتامین است. اخیرا برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف داروی کتامین در درمان افسردگی اساسی بسیار موثر است. به خصوص توصیه شده تا این دارو در کنار فرایند روان درمانی مصرف شود. یک بررسی نشان داده که بر خلاف سایر داروهای ضد افسردگی که برای اثر گذاری نیازمند چند هفته زمان هستند، کتامین طی ۲ ساعت تاثیر می‌گذارد. داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی اساسی:
|
دسته بندی داروهای ضد افسردگی |
نام داروهای موثر بر افسردگی اساسی |
|
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) این داروها با جلوگیری از تجزیه زودهنگام سروتونین در مغز، باعث بهبود خلق و خو میشوند. |
سیتالوپرام (سلکسا) |
|
اس سیتالوپرام (لکساپرو) |
|
|
فلوکستین (پروزاک) |
|
|
پاروکستین (پاکسیل) |
|
|
سرترالین (زولوفت) |
|
|
ویلازودون (ویبرید) |
|
|
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین (SNRIs) این دسته از داروها عاوه بر افزایش طول عمر سروتونین، از جذب سریع نور اپی نفرین یکی دیگر از مواد شیمیایی موجود در مغز که در افسردگی موثر است جلوگیری میکنند. |
|
|
دس‌ونلافاکسین |
|
|
لومیلناسیپران (فتزیما) |
|
|
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA) این داروها نسبت به سایر داروهای موثر بر افسردگی عوارض بیشتری دارند و معمولا در صورت عدم رضایت از عملکرد SSRIها تجویز میشوند. |
|
|
دسپیرامین |
|
|
کلومی‌پیرامین |
|
|
دزیپیرامین |
|
|
پروتریپتیلین |
|
|
مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOI) این داروها به دلیل عوارض نسبتا زیاد کمتر تجویز میشوند مگر در مواردی که سایر داروها به درمان پاسخ ندهند. |
ترانیل سیپرومین (پارنات) |
|
فنلزین (ناردیل) |
|
|
ایزوکاربوکسازید (مارپلان) |
|
|
سلژیلین (استفاده به صورت چسب روی پوست) |
|
|
سایر داروهای ضد افسردگی |
|
مصرف هر کدام از داروهای ضد افسردگی نیازمند مراجعه به روانپزشک و تجویز از طرف متخصص است. مصرف بدون تجویز این داروها خطرات جدی برای سلامت روان و جسم به همراه دارد.
درمان افسردگی عمده با نوروتراپی
در صورت عدم کارایی سایر درمان ها، گزینه‌های درمانی دیگری برای درمان افسردگی عمده وجود دارد که نوروتراپی یا تحریک مغزی نامیده میشوند. این درمان های تهاجمی‌تر زمانی کاربرد دارند که افسردگی شدید و نسبت به درمان مقاوم باشند یا نیاز به اصلاح کارکردی ساختارهای مغزی باشد. مهمترین روش های درمان افسردگی اساسی از طریق تحریک مغز عبارتند از:
الکتروشوک درمانی
استفاده از شوک الکتریکی (ECT) یا تشنج درمانی، زمانی کاربرد دارد که افسردگی اساسی به هیچ کدام از درمان های روانشناختی و دارویی پاسخ ندهد. شوک الکتریکی در هفته بین ۲ تا ۳ بار برای ۶ یا ۱۲ مرتبه به بیماران وارد می شود. بررسی ها نشان داده اند که این شوک ها می توانند شیوه کارکرد مغز را دستخوش تغییر کند و شدت علائم را کاهش دهد. این درمان از سال ۱۹۴۰ به عنوان آخرین گزینه مورد استفاده قرار می گیرد و تیمی از متخصصان مانند روانپزشک، پرستار و فیزیولوژیست مراحل درمانی را مدنظر قرار می دهند.
مطلب مفید: افسردگی فصلی یا پاییزی چیست؟ علائم،نشانه‌ها و درمان
تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای
در روش rTMS، مناطق خاصی از مغز که احتمال داده می شود در افسردگی نقش دارند را از طریق ارسال سیگنال های الکتریکی تحریک می کنند. متخصصان امیدوارند که با این تحریک مغناطیسی بتوانند کارکرد قشرها و نواحی دخیل در ایجاد احساسات افسردگی را تغییر دهند. ممکن است در طی این درمان تولید سروتونین و نور اپی نفرین افزایش یافته و منجر به شادابی بیشتر و حال بهتر شود.
گروه درمانی برای بهبود افسردگی
گاهی اوقات تنهایی، نداشتن حمایت عاطفی و احساس تنها بودن عامل اصلی افسردگی است. بنابراین گروه درمانی هایی که با محوریت تنهایی و افسردگی برگزار می شوند بسیار مفید است. حضور در جمع دیگران باعث افزایش احساس صمیمیت و تشکیل روابط اجتماعی می شود که احساس انزوا را کم رنگ می کند.
برای خواندن: عوارض داروهای ضد افسردگی و راه حل آن
عوامل خطر افسردگی ماژور
افسردگی ماژور اغلب در نوجوانان، ۲۰ یا ۳۰ سال شروع می‌شود. زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا میشوند، اما این ممکن است به این دلیل باشد که زنان بیشتر به دنبال درمان هستند. عواملی که به نظر می‌رسد خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند عزت نفس پایین و بیش از حد وابسته بودن، انتقاد از خود یا بدبین بودن
- رویدادهای آسیب زا یا استرس زا، مانند سو استفاده جنسی یا فیزیکی، مرگ یا از دست دادن یکی از عزیزان، یک رابطه دشوار، یا مشکلات مالی
- خویشاوندان خونی با سابقه افسردگی، اختلال دوقطبی، اعتیاد به الکل یا خودکشی
- لزبین، همجنس‌گرا، دوجنس‌گرا یا ترنس‌جندر بودن، یا داشتن تغییراتی در رشد اندام‌های تناسلی که به وضوح مرد یا زن نیستند
- سابقه سایر اختلالات سلامت روان، مانند اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن یا اختلال استرس پس از سانحه
- اختلال سوء مصرف مواد یا مصرف الکل
- افزایش ریسک افسردگی مرتبط با شرایطی مانند بیماری های قلبی جدی یا مزمن، سرطان، سکته و درد مزمن یا بیماری قلبی طبق نظر انجمن قلب آمریکا
- برخی داروها، مانند برخی از داروهای فشار خون بالا یا قرص‌های خواب (قبل از قطع هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید)
چه کسانی بیشتر در معرض مبتلا شدن به اختلال افسردگی ماژور هستند؟
زنان تقریبا ۲ برابر بیشتر از مردان به افسردگی بالینی مبتلا میشوند. تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری، سقط جنین و یائسگی همگی محرک‌های ایجاد و افزایش علائم افسردگی شدید در زنان هستند. از دیگر عوامل افزایش افسردگی ماژور در زنان افزایش استرس در خانه و یا محل کار، مراقبت از پدر و مادر پیر و تربیت و نگهداری از فرزندان به تنهایی است.
خواندن این مطلب توصیه می‌شود: افسردگی روز تولد چیست؟ چرا در روز تولدمان احساس غمگینی داریم؟
مراقبت‌های خانگی برای درمان افسردگی اساسی
افسردگی اساسی یا ماژور، عموماً اختلالی نیست که بتوانید به تنهایی آن را درمان کنید. اما علاوه بر درمان حرفه ای از طریق روانشناس یا روانپزشک، این مراحل خود مراقبتی و خانگی میتواند کمک کننده باشد:
پایبندی به برنامه درمانی
جلسات روان درمانی یا قرار ملاقات‌ها را نادیده نگیرید. حتی اگر احساس بهبودی دارید، داروهای خود را تا زمانی که متخصص توصیه کرده مصرف کنید. ممکن است علائم افسردگی با قطع مصرف داروها عود کنند و همچنین علائم ترک دارو نیز به سایر علام اضافه شود.
برای افزایش آگاهی: افسردگی دوران سربازی چیست؟ راه های موثر برای مقابله
افزایش آگاهی درباره افسردگی و تاثیرات آن
سعی کنید تا از طریق منابع معتبر درباره افسردگی و انواع آن مانند افسردگی بعد از زایمان، اطلاعات مفید بدست آورید. اینکار باعث می‌شود تا ترس از این بیماری در شما ریخته شود و بدانید که در حال تجربه چه چیزی هستید. همچنین اعضای خانواده با افزایش آگاهی می‌توانند به طور موثرتری در کنار فرد بیمار باشند.
توجه به علائم هشدار دهنده افسردگی
با پزشک یا درمانگر خود کار کنید تا بدانید چه چیزی ممکن است علائم افسردگی را تحریک کند. برنامه ریزی کنید تا بدانید در صورت بدتر شدن علائم چه باید کرد. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در علائم یا احساس خود این موضوع را با درمانگر خود مطرح کنید.
پرهیز از مصرف الکل و دخانیات
ممکن است به نظر برسد که الکل یا مواد مخدر علائم افسردگی را کاهش می‌دهند، اما به طور کلی در دراز مدت علائم را بدتر و درمان افسردگی را سخت‌تر میکنند. اگر در مورد مصرف الکل یا مواد به کمک نیاز دارید با پزشک یا درمانگر خود صحبت کنید.
برای خواندن مطلب: افسردگی پس از خیانت همسر؛ آیا خیانت محرک افسردگی است؟ کلیک کنید.
تغییر سبک زندگی
طبق پژوهشی در سال ۲۰۲۴، ورزش منظم و بخصوص یوگا، یک گزینه مناسب برای کمک به درمان افسردگی است. علاوه بر این تغذیه سالم و خواب کافی به عنوان گزینه‌های خانگی برای کاهش افسردگی، باعث افزایش حال خوب و کاهش خلق منفی می‌شود. پیاده روی، آهسته دویدن، شنا، باغبانی یا فعالیت دیگری که از آن لذت می‌برید را در نظر بگیرید.
آیا می‌شود از ابتلا شدن به افسردگی ماژور جلوگیری کرد؟
تجربه یک دوره افسردگی اساسی، شانس تجربه مجدد آن را افزایش می‌دهد. بهترین راه برای پیشگیری از افسردگی ماژور، آگاهی از عوامل یا دلایل زمینه ساز افسردگی بالینی و ادامه مصرف داروهای تجویز شده برای جلوگیری از عود بیماری است. همچنین مهم است که بدانید علائم افسردگی اساسی چیست و در صورت داشتن هر یک از این علائم هرچه سریع‌تر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی روان درمان
افسردگی عمده یا اساسی (MDD)، یکی از مشکلات جدی در دنیای امروز است. در این مطلب سعی کرده ایم تا نگاهی جامع، دقیق و علمی به اختلال افسردگی ماژور را برای شما فراهم کنیم. علائم افسردگی احساسات بسیار دردناک و منزوی کننده ای را ایجاد می کند که ماندن در این شرایط، کیفیت زندگی را کاهش می دهد. توجه به علائم افسردگی در خود و اطرافیانمان بسیار مهم است. چرا که متاسفانه افکار خودکشی ناشی از افسردگی می توانند رنگ واقعیت به خود بگیرد و خطری برای زندگی باشد. چنانچه نیاز به کمک داشتید مراجعه به روانشناس گامی مهم و مثبت در جهت بهبود افسردگی است.
سوالات متداول
آیا داشتن برنامه غذایی مناسب و اصولی میتواند افسردگی ماژور را درمان کند؟
برای داشتن یک برنامه اصولی جهت مقابله با افسردگی ماژور میتوانید مصرف منیزیم، ویتامینهای گروه B، اسیدهای چرب، لوبیا، غلات و… را در برنامه غذایی روتین و روزانه خود قرار دهید.
آیا افسردگی ماژور قابل درمان است؟
افسردگی ماژور یک بیماری جدی و قابل درمان است. نباید درمان این بیماری را دست کم گرفت. بهترین راه برای درمان این بیماری مراجعه به پزشک و دارو درمانی است.
مهمترین علائم افسردگی ماژور چیست؟
بیخوابی، اقدام به خودکشی، خستگی، بی اشتهایی، احساس گناه، مشکل در تصمیمگیری و… از مهمترین علائم افسردگی است.
چگونه میتوان افسردگی ماژور را تشخیص داد؟
اگر فردی ۵ مورد از علائم افسردگی ماژور را برای مدت دو هفته داشته باشد، باید برای بهبود و جلوگیری از پیشرفت آن به پزشک مراجعه کند. این علائم اگر بیشتر شوند و نسبت به درمان آنها اقدامی‌نکنید ممکن است برای سلامتی فرد خطرساز باشد.
افسردگی ماژور بیشتر کدام رده سنی را درگیر خود میکند؟
شیوع افسردگی ماژور حدود ۷ درصد است. در واقع شیوع این عارضه در افراد ۱۸ تا ۲۹ سال بسیار بیشتر از افراد ۶۰ ساله است. زنان ۱.۵ تا ۳ برابر بیشتر از مردان به افسردگی ماژور مبتلا میشوند.
منابع: psychiatry.org ,mayoclinic, healthline, clevelandclinic, medicalmewstoday, webmd
از شما خیلی متشکرم نطالب خوب و مفیدی بود ، من طبق نظر یک پزشک اعصاب و روان که خدا خیرشان دهد رایگان بخاطر فقرمالی بنده مشاوره دادند ، مبتلا به افسردگی ماژور هستم ، سه بار تا حالا اقدام به خودکشی کردم که دفعه سوم بقدری شدید بود که حدود یک هفته در کما بودم ، ولی حالا خوشبختانه یا متاسفانه باز هم زنده ماندم ، بخاطر این بیماری شغلم را از دست دادم و توانایی شاغل شدن رو دیگه ندارم ، بخاطر همین موضوع ازدواج نکردم در حقیقت یعنی هیچ کس حاضر به ازدواج با من نشد و البته منم بهشون حق میدم که شوهری سالم و شاغل داشته باشند ، الان تکوتنها هستم ، که با فوت والدینم این تنهایی شروع شد ، و بیماریم خیلی بدتر شد ، خواهروبرادر دارم ولی من با تک فرزند هیچ تفاوتی ندارم ، خواهروبرادرانم به هیچ وجه بیماری منو باور نمیکنند و به من تهمت میزنن که تو هیچیت نیست و صحیح و سالم هستی و فقط داری تلقین میکنی و فیلم بازی میکنی که بگی من بیمار اعصاب و روان هستم ، دعوا و کتکاری مفصلی باهاشون کردم چون مدام تکذیبم میکردند و بخاطر همین میگویم من خواهروبرادر ندارم و با شخص تک فرزند هیچ تفاوتی ندارم ، الان نه دیگه ازشون شماره تلفنی دارم و نه ادرس منزلشون رو بلدم ، منزلشون رو چون تغییر دادند و ازین بابت خوشحالم که از شر این افراد پست فطرت خلاص شدم ، که عوض اینکه کمکم کنند بیماریمو خوب کنم مدام سرزنشم میکردند و تکذیبم میکردند ، نمیدانم چرا هیچکس یک بیمار اعصاب و روان رو درک نمیکنه و باور نمیکنه ، ولی بیمار جسمی رو همه باور میکنند چون آهوناله میکنند دیگران فورا باورشون میکنند ولی بیماری روحی و اعصاب و روان چون چنین نیست باورت نمیکنند ، الان در بدترین وضع دارم زندگی میکنم ، فقر خیلی شدیدی هم دارم ، غذا هم به سختی پیدا میکنم ، الان چند ماهی هست دوباره فکر خودکشی افتاده به جونم ، امید دارم که تکرار نکنم ، این بیماری نیاز به درمان دارد ، که درمان هم هزینه دارد و من ندارم ، فعلا زنده ام تا اینده چه شود ، هرچه پیش امد خوش امد
با سلام من دقیقا تمامی این حالتارو داشتم و تجربه کردم و مدت زیادی به خاطر شوک سنگینی که بهم وارد شد رنج کشیدم ولی با گذراندن دوره ۶ ماهه تونستم به این رنج پایان بدم ،دوری از اجتماع کاهش وزن کم خوری بیخوابی پریدن از خواب تپش قلب درد درناحیه کتف سِر شدن دست چپ فکر کردن مدام به مرگ و خودکشی افکار منفی نرفتن به مهمانی و دوری از دوستان و اطرافیان تنفر بی دلیل از اجتماع همه ی اینارو تجربه کردم،ولی شکر خدا الان خیلی خوبم و حتی تونستم به افراد زیادی کمک کنم و روحیه بدم بیش از ۶۰ درصد درمان این کابوس به خود شخص و اعتماد به نفسش برمیگرده امیدوارم همه دوستانی که از این کابوس و رنج وحشتناک رنج میبرند شفا پیدا کنن و لبخندی که بیش از سه سال براش حصرت خوردم بازهم مثل من روی لبهاشون برگرده از صمیم قلب و روحم تمامی شما عزیزان رو درک میکنم و قول میدم با کمی همت میتونید از این برهه زمانی رنج آور عبور بکنید با ارزوی سلامتی و برگشت به زندگی عادی
ممنون ازراهنماییتون
مطلب مفیدی بود ممنون