امروزه مصرف مشروبات الکلی یکی از معضلات زندگی بشر بشمار می‌رود. مصرف بیش از حد الکل می‌تواند یکی از خطرناک‌ترین اختلالات اعتیاد در سراسر جهان باشد. چرا که دسترسی به آن بسیار راحت‌تر از سایر مواد مخدر است و در بسیاری از کشورها غیرقانونی نیست. ۳۰ ثانیه بعد از اینکه اولین جرعه از آن را بنوشید، به مغز شما می‌رسد. و باعث می‌شود که سرعت مواد شیمیایی و راه‌هایی که سلول‌های مغز از آن برای ارسال پیام استفاده می‌کند، کاهش دهد. این وضعیت خلق و خوی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تعادل شما را به هم می‌زند. مصرف بیش از حد الکل می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را برای بدن داشته باشد و حتی باعث مرگ فرد شود. در این مقاله به بررسی اختلال مصرف الکل می‌پردازیم.
الکل چیست؟
ماده اصلی روانگردان در نوشیدنی‌های الکلی، اتانول است که به طور کلی الکل نامیده می‌شود. اتانول ماده‌ای ست که شما را مست می‌کند. این ماده توسط مخمرهایی تولید می‌شود که قند موجود در برخی غذاهای غنی از کربوهیدرات را تحلیل می‌برند، مانند انگور که برای تهیه شراب استفاده می‌شود و یا غلات که برای تهیه آبجو استفاده می‌شود. الکل یکی از محبوب‌ترین مواد روانگردان در جهان است. که می‌تواند به شدت مخرب باشد. این ماده با کاهش حس خودآگاهی و خجالت در فرد ممکن است افراد را به کارهایی وادار کند که در حالت طبیعی آن را انجام نمی‌دهند. همچنین باعث می‌شود که فرد کارهایی انجام دهد که بعد از هوشیاری از انجام آن پشیمان شود.
اعتیاد به الکل
اعتیاد به الکل با نام‌های فراوانی شناسایی می‌شود. سوء مصرف الکل، اعتیاد به الکل و وابستگی به الکل از نام‌هایی است که برای اعتیاد به آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما امروزه بیشتر از آن به عنوان اختلال مصرف الکل استفاده می‌شود. اگر هر چند وقت یکبار از آن استفاده می‌کنید و از نظر سلامتی هیچگونه مشکلی ندارید با عوارض چندانی روبه‌رو نخواهید شد. اما اگر به طور مرتب از الکل استفاده می‌کنید باید گفت که سلامت شما به شدت در خطر است. اختلال مصرف الکل می‌تواند هم از نظر روانی و هم از نظر فیزیکی مشکلاتی را برای شما بوجود آورد. در واقع اعتیاد به الکل یک مسئله قابل درمان است. بسیاری از برنامه‌ها و رویکردهای درمانی برای حمایت از افرادی که قصد ترک الکل را دارند وجود دارد.
مطلب بیشتر: سندروم ترک الکل چیست؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
علائم اعتیاد به الکل
بسیاری از افرادی که به اختلال مصرف الکل مبتلا می‌شوند، آن را انکار می‌کنند. علاوه بر این، ممکن است علائم اختلال مصرف الکل را در خود یا شخص دیگر تشخیص ندهید. نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی لیستی از ۱۱ علائم را ثبت کرده است که نشان دهنده ابتلای فرد به اختلال مصرف الکل است. هرچه علائم بیشتری را داشته باشید، اقدام و گرفتن کمک از دیگران باید سریع‌تر انجام شود.
- مصرف الکل برای فرد هم از نظر مقداری و هم از نظر تعداد مصرفی در روز بیشتر از قبل شده است.
- یک میل مداوم یا تلاش‌های ناموفق برای کاهش یا کنترل مصرف الکل وجود دارد.
- زمان زیادی را برای مصرف الکل و بهبودی از اثرات آن از دست می‌دهید.
- هوس یا تمایل شدیدی برای مصرف دوباره آن دارید.
- استفاده مکرر الکل باعث شده است که از انجام تعهدات خود چه در منزل چه در محل کار غافل شوید.
- با وجود داشتن مشکلات مربوط به روابط عاطفی یا بین فردی و یا اجتماعی که توسط اثرات الکل ایجاد یا تشدید می‌شوند مصرف الکل را قطع نمی‌کنید.
- فعالیت‌های مهم اجتماعی، شغلی یا تفریحی به دلیل مصرف الکل کنار گذاشته می‌شود یا کاهش می‌یابد.
- حتی با وجود داشتن مشکلات و بیماری‌های جسمی مصرف الکل را قطع نمی‌کنید.
- مصرف الکل علی رغم اطلاع از داشتن یک مشکل جسمی یا روانی مداوم یا مکرر که احتمالاً به دلیل الکل ایجاد یا تشدید شده است، ادامه می‌یابد.
- میزان مصرف هم از نظر مقداری که باعث ایجاد سرخوشی شود افزایش می‌یابد.
- ترک، همانطور که با سندرم ترک مشخص الکل، یا الکل (یا ماده‌ای کاملاً مرتبط مانند بنزودیازپین) نشان داده می‌شود که برای تسکین یا جلوگیری از علائم ترک استفاده می‌شود.
مطالعه بیشتر: اختلال قمار بازی؛ تشخیص، پیشگیری و درمان
عوارض مصرف و اعتیاد به الکل
اگر برای مدت طولانی الکل مصرف کنید، این ماده می‌تواند صدمات بسیاری را هم روی ظاهر و هم روی عملکرد مغز شما بگذارد. با گذشت زمان سلول‌های مغز شروع به تغییر و حتی کوچکتر شدن می‌کند. در واقع مصرف زیاد الکل می‌تواند مغز شما را کوچک کند. و همین امر توانایی شما را برای فکر کردن، یادآوری وقایع و یادگیری با چالش روبه‌رو می‌کند. همچنین می‌تواند تعادل بدن و حفظ دمای طبیعی بدن را دشوار کند.
مشروبات الکلی اسید معده شما را تحریک می‌کند و باعث مشکلات گوارشی می‌شود. وقتی اسید و الکل به اندازه کافی جمع شود، حالت تهوع پیدا می‌کنید و ممکن است استفراغ کنید. نوشیدن طولانی مدت الکل می‌تواند باعث ایجاد زخم معده‌های دردناکی شود.
مصرف بیش از حد الکل همچنین موجب بیماری‌های کبدی خطرناک مانند سیروز کبدی، مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ، آسیب به پانکراس، ابتلا به دیابت، خماری، کاهش سطح تستوسترون، افت متابولیسم، دفع آب و خشکی بدن، تضعیف سیستم ایمنی بدن، دفع ویتامین B و اضافه وزن شود. درباره عوارض مصرف الکل بیشتر بخوانید.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به اختلال مصرف الکل هستند؟
ابتلا به اختلال مصرف الکل می‌تواند در نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، روانشناختی و عوامل اجتماعی باشد. برخی از عوامل خطر ابتلا به اختلال مصرف الکل عبارت‌اند از:
مصرف بیش از حد و مزمن الکل:
مشخص شده است که نوشیدن زیاد الکل باعث تغییر در قسمت‌هایی از مغز می‌شود که مسئول لذت، قضاوت و کنترل خود هستند و این امر می تواند باعث ایجاد ولع مصرف الکل و اختلال مصرف الکل شود.
سوابق خانوادگی:
کودکان والدین مبتلا به اختلال مصرف الکل دو تا شش برابر بیشتر از عموم مردم در معرض ابتلا به اختلال مصرف الکل هستند. این افزایش خطر به احتمال زیاد به دلیل عوامل ژنتیکی و همچنین سبک زندگی اعضای خانواده است.
سابقه آسیب:
آسیب‌های دوران کودکی، از جمله سوء استفاده عاطفی، سوء استفاده جنسی، آزار جسمی، غفلت عاطفی و جسمی، همگی با افزایش خطر ابتلا به اختلال مصرف الکل در بزرگسالی ارتباط دارند.
اختلالات روانی:
در افراد مبتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی میزان ابتلا به اختلال مصرف الکل یا سایر مواد بیشتر است. در حقیقت، مطالعات نشان می‌دهد که بیش از یک سوم بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به اختلال مصرف الکل مبتلا هستند.
تأثیرات اجتماعی و فرهنگی:
داشتن والدین، همسالان، شرکای کاری و سایر افرادی که به طور منظم می‌نوشند ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را در فرد افزایش دهد، به خصوص اگر فرد در سنین جوانی دسترسی بیشتری برای مصرف الکل داشته باشد.
درمان اختلال مصرف الکل
خبر خوب این است که اکثر افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل می‌توانند تحت درمان قرار بگیرند و این اختلال قابل درمان است، که اغلب شامل ترکیبی از رواندرمانی، مصرف دارو و حمایت از اطرافیان است. خبر بد این است که در واقع کمتر از ۱۰٪ افراد می‌خواهند که تحت درمان قرار بگیرند و بیشتر افراد حتی به درمان فکر نمی‌کنند. اغلب آن به دلیل ترس و انکار، عدم آگاهی از مشکل، بدبینی نسبت به درمان و مشکلات مالی برای درمان اقدام نمی‌کنند. در صورت عدم درمان، اختلالات استفاده از الکل می‌تواند برای سلامتی، روابط، شغل، امور مالی و کل زندگی شما مضر باشد. حتی می‌توانند کشنده باشند، بنابراین مهم است که در کوتاه‌ترین زمان از یک مشاور اعتیاد کمک بگیرید.
مطلب بیشتر: ترک الکل | برای ترک الکل چه بخوریم؟
منابع
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین مشاوران ترک اعتیاد در ایران به صورت اینترنتی نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید