علت استرس می تواند یک اتفاق کوچک و به ظاهر جزئی مانند دیر رسیدن به یک قرار دوستانه یا کاری یا یک رخداد بزرگ و چالش برانگیز مثل ابتلا به بیماری یا از دست دادن شغل باشد. علت استرس و اضطراب می تواند مشکلات مالی، مرگ عزیز، طلاق، نقل مکان، بیماری، بازنشستگی، جرم و جنایت، روابط عاطفی پرچالش و مسائل شغلی باشد. آشنایی با انواع علت استرس، در توانایی افراد برای پیدا کردن عامل ایجاد کننده اضطراب و مقابله و کاهش استرس، کمک کننده خواهد بود. در این مطلب سعی کرده ایم تا به تمام دلایل استرس و اضطراب پرداخته و آن ها را بررسی کنیم.
۱۶ علت استرس
استرس یک امر طبیعی و تا حدودی برای زندگی مفید و لازم است، اما اینکه علت استرس زیاد چه چیز است، از فردی به فرد دیگر متفاوت و در نتیجه عوامل استرس زای گوناگونی رخ می دهد که باعث بروز چالش هایی در زندگی می شوند. دلایل استرس و اضطراب را باید با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت هر فرد بررسی کرده و به عامل اصلی اضطراب زا، دست پیدا کرد. مثلا برای یک دانش آموز، عامل ایجاد کننده استرس و دلهره، می تواند شرکت در کنکور یا امتحان نهایی و برای فردی دیگر، ماندن در ترافیک استرس زا باشد. همچنین عاملی که قبلا استرس زا نبوده، ممکن است در گذر زمان به یک عامل مضطرب کننده تبدیل شود. مثل فردی که تا قبل از جدا شدن از خانواده، دغدغه مالی زیادی نداشته اما پس از مستقل شدن، استرس و نگرانی زیادی را به دلیل ناهماهنگی در میزان درآمد و هزینه، احساس می کند.
بررسی های انجام شده در مورد دلیل استرس، نشان می دهد که ۱۶ عامل، به عنوان اصلی ترین دلایل استرس و اضطراب شناخته شده اند که بیشترین سطح آشفتگی و فشار روانی را به افراد وارد می کنند. این دلایل استرس و اضطراب، از جمله مواردی هستند که به دلیل وارد آوردن فشار روحی و روانی بیش از حد، می توانند افراد را در معرض خطر سایر مشکلات جسمی یا اختلالات روانی قرار دهند. ۱۶ علت استرس و اضطراب در زندگی عبارتند از:
- مشکلات مالی
- روابط عاطفی پر چالش
- مسائل شغلی
- آسیب جسمی یا بیماری
- مرگ اعضای خانواده یا همسر
- طلاق و جدایی
- نقل مکان و جابجایی
- ازدواج
- مراقبت از بیمار
- بازنشستگی
- نداشتن کنترل بر شرایط
- محیط کاری نامناسب
- شبکه های اجتماعی
- تربیت فرزند
- جرم و جنایت
- حوادث غیر مترقبه
برای کاهش استرس در زندگی خود، می توانید از یک روانشناس خوب کمک بگیرید
مطلب خواندنی: تفاوت استرس و اضطراب در روانشناسی چیست؟
۱. مشکلات مالی و اقتصادی از عوامل استرس
از مهمترین موارد به عنوان علت استرس زیاد، می توان مشکلات مالی را نام برد. مشکلات مالی و نداشتن پول، می تواند استرس شدیدی را به افراد وارد کرده و آن ها در تمام موارد زندگی دچار اضطراب کند. مشکلات مالی و اقتصادی برنامه ریزی های افراد را بهم زده، توانایی مالی آن ها را کاهش داده و منجر به بهم ریختگی شرایط زندگی می شود. افراد هنگام برخورد با مشکلات اقتصادی، به دلیل بحث با خانواده، فرزندان و شریک زندگی، متحمل سطح استرس زیادی می شوند. استرس مربوط به امور مالی در طولانی مدت، منجر به پریشانی و ابتلا به برخی مشکلات جسمانی می شود که عبارتند از:
- افزایش فشار خون و مشکلات قلبی
- سرطان
- سردرد
- ناراحتی معده
- درد قفسه سینه
- بی خوابی
- مشکلات گوارشی
همچنین بخوانید: استرس و اضطراب با بدن چه میکند؟ عوارض استرس و فکر زیاد
۲. روابط عاطفی پر چالش
زندگی با فردی دیگر به صورت مشترک یا ورود به یک رابطه عاطفی، در ابتدا اتفاقی هیجان انگیز و دوست داشتنی است. اما اگر رابطه خوب پیش نرفته و میزان تعارض و اختلافات میان دو نفر زیاد باشد، رابطه عاطفی تبدیل به یک علت استرس شده و سلامت روانی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله عواملی که ممکن است علت استرس زیاد و اضطراب در رابطه باشد، شامل موارد زیر می شود:
- ناتوانی در گفتگوی بالغانه در مورد مسائل مختلف
- اعمال کنترل، بد رفتاری و پرخاشگری
- عدم مسئولیت پذیری و تقسیم وظایف
- مشکلات در برقراری رابطه و صمیمیت جنسی
- مشکلات مصرف الکل و مواد مخدر توسط یکی از طرفین
خواندن این مطلب توصیه می شود: علت استرس بی دلیل چیست؟ ۱۵ دلیل مهم و درمان آن
۳. مرگ اعضای خانواده یا همسر، یکی از دلایل استرس
یکی از اصلی ترین علت استرس زیاد و اضطراب، مرگ یکی از اعضای خانواده یا همسر است. افراد هنگام مواجهه شدن با خبر مرگ پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر یا فرزندان خود، دچار آشفتگی شدید شده و در بیشتر موارد کنترل خود را از دست داده و نمی توانند جلوی بروز هیجانات ناشی از غم و اندوه خود را بگیرند. اولین واکنش در مواجهه با خبر مرگ یک عزیز، انکار و عدم تمایل به پذیرش آن است، چرا که فرد شوک شدیدی را احساس کرده و نمی تواند فشار ناشی از جدایی همیشگی و از دست دادن ارتباط عمیق خود با یک فرد مهم زندگی اش را بپذیرد.
بیشتر بخوانید: افسردگی بعد از مرگ پدر و مادر؛ راه های مقابله با غم و اندوه
۴. مسائل شغلی، از علت های استرس
بیکار شدن، از دست دادن شغل مورد علاقه و پروژه های سنگین و حساس کاری، از علت های ایجاد استرس در افراد است. مسائلی که افراد در محل کار خود تجربه می کنند، می تواند اضطراب آن ها را افزایش داده و ظرفیت تحمل فشار روانی را کاهش دهد. مشکلاتی مانند عدم برنامه ریزی، سازماندهی امور روزانه و ضعف در مهارت مدیریت زمان، موجب آشفتگی در طول روز و احساس دلهره و نگرانی شود.
مطلب مناسب برای خواندن: استرس شغلی؛ نشانه ها، عوارض، انواع و مدیریت استرس کاری
۵. آسیب جسمی یا بیماری، از علل استرس
از دیگر علت های استرس، می توان به آسیب جسمی، جراحت و از دست دادن سلامتی اشاره کرد. زمانی که افراد بر اثر تصادف یا اتفاقاتی دیگر، دچار آسیب جسمی می شوند، مضطرب شده و نگران پیامد های جراحت پیش آمده می شوند. همچنین زمانی که افراد متوجه می شوند که به بیماری هایی مانند سرطان، مشکلات کبدی، کلیه و ناراحتی های مغزی و قلبی دچار شده اند، استرس زیادی را متحمل شده و تا مدت ها، نگران سلامتی و از دست دادن جان خود می شوند. اطرافیان این افراد نیز، استرس را تجربه خواهند کرد. برخی از بیماری های مزمن که می تواند به عنوان علت استرس شناخته شود، عبارتند از:
- فشار خون بالا
- دیابت
- ناتوانی جنسی
- پسوریازیس
مطالعه بیشتر: ۱۰ روش طبیعی برای کاهش اضطراب در زندگی
۶. طلاق و جدایی، از عوامل استرس و اضطراب
طلاق از شریک عاطفی یا جدایی از یک فرد محبوب، همراه با مقدار زیادی استرس و اضطراب خواهد بود. جدایی، باعث شکل گیری یک جای خالی در زندگی هر دو طرف شده و ممکن است تا زمان عادی شدن شرایط، افراد احساس اضطراب داشته باشند. هر چه مدت زمان ارتباط عاطفی و عمق آن بیشتر باشد، استرس جدایی، سخت تر و ناتوان کننده تر خواهد بود.
مطلب مفید: چطور با استرس بعد از طلاق کنار بیاییم؟
۷. نقل مکان و جابجایی، به عنوان علت استرس
نقل مکان و جابجایی از محیطی به محیط دیگر را می توان یکی از موارد علت استرس زیاد دانست. این جابجایی می تواند تغییر مدرسه، دانشگاه، خوابگاه، محل کار یا محل زندگی باشد. ورود به هر محیط جدید و ناشناخته ای با استرس همراه بوده و برای کاهش استرس کاری جز صبر و تلاش برای سازگاری با محیط جدید نمی توان کرد. هرچه سن افراد کمتر، محیط جدید ناشناخته تر و ظرفیت سازش پذیری افراد با مکان جدید کمتر باشد، میزان استرس درک شده شدت خواهد یافت. به طور مثال، استرس مهاجرت به خصوص برای افرادی که به زبان کشور مقصد تسط ندارند، بیشتر از استرس تغییر محل کار از یک منطقه به منطقه دیگری است.
خواندن این مطلب توصیه می شود: افسردگی بعد از مهاجرت؛ درمان، نشانه ها و علت
۸. چالش های ازدواج، یکی از عوامل استرس
با اینکه ازدواج اتفاقی مثبت و خوشایند است، اما ماهیتی چالش برانگیز دارد که می تواند به عنوان علت استرس شناخته شود. زمانی که افراد برای ازدواج آماده یا در حال برنامه ریزی برای برگزاری مراسم و شروع زندگی مشترک هستند، به دلایل مختلفی مثل اختلاف نظر، مشکلات مالی، بحث های خانوادگی و به موقع انجام نشدن کارها، دچار استرس شوند. اضطراب ناشی از ازدواج، می تواند باعث افزایش حساسی