فراموشی و مشکلات حافظه در جوانی تنش زا، آزاردهنده و گاهی اوقات نگران کننده هستند. علت فراموشی در جوانی در هر فرد متفاوت است، اما رایج ترین علل آن شامل خواب ناکافی یا بی کیفیت، افسردگی و مصرف الکل است. سن شروع آلزایمر و بیماری های زوال عقل معمولا بعد از ۶۵ سال است و تشخیص زودتر آن تقریبا نادر است. برای کنترل و مدیریت فراموشی در جوانی باید حتما دلیل آن به درستی تشخیص داده شود. از مهم ترین علائم فراموشی در جوانی این است که در یادآوری تجربیات گذشته و یادگیری اطلاعات جدید اختلال ایجاد می شود. هنگامی که فراموشی های جوانی شدید و زیاد شوند، ممکن است نشانه آلزایمر یا دمانس (زوال عقل) باشند، اما برخی از علت های فراموشی در جوانی قابل درمان است.
فراموشی در جوانی چیست؟
فراموشی در جوانی به فراموشی غیرمنتظره یا غیرمعمول اشاره می کند که در سنین پایین و قبل از سالمندی اتفاق می افتد. برخلاف فراموشی خفیف و موقت که معمولاً توسط افراد در هر سنی تجربه می شود، فراموشی در جوانی موجب اختلال در زندگی روزمره، عملکرد تحصیلی، مسئولیت‌های شغلی و روابط بین فردی خواهد شد.
از دست دادن حافظه در جوانی، زمانی اتفاق می افتد که در به خاطر سپردن چیزهایی که قبلاً می توانستید به خاطر بیاورید، مشکل دارید. فراموشی در جوانی می تواند موقت یا دائمی باشد و در صورتی که درمان نشود، با افزایش سن تشدید خواهد شد. زمانی که نواحی مغز مرتبط با حافظه آن طور که باید کار نکنند، از دست دادن حافظه یا فراموشی در جوانی ممکن است اتفاق بیفتد.
بیشتر بخوانید: علائم آلزایمر و راه‌های پیشگیری و درمان آن
علائم فراموشی در جوانی
نشانه ها و علائم اختلال در حافظه با توجه به علت فراموشی در جوانی می تواند بسیار متفاوت باشد، اما به طور کلی شامل طیف وسیعی از مشکلات ذهنی و تغییر در رفتار یا عملکرد روزانه است. برخی از علائم فراموشی در جوانی عبارتند از:
- پرسیدن چند باره یک سوال یکسان
- اختلال در یادآوری مکالمات اخیر
- فراموش کردن کلمات یا جملات خاص
- جابجا گذاشتن وسیله های مورد استفاده روزمره
- فراموش کردن قرار ها و نوبت های رزرو شده
- فراموش کردن پرداخت قبض ها
- مشکل در تمرکز
- اختلال در یادگیری اطلاعات جدید
- گم کردن مسیر ها و اختلال در یافتن آدرس ها
علت فراموشی در جوانی
علت های فراموشی در جوانی مختلف است و عوامل متعددی در ایجاد آن دخیل هستند. دانستن و درک علت فراموشی در جوانی می تواند به درمان موثر آن کمک کند. برخی از علت های فراموشی در جوانی عبارتند از:
- خواب ناکافی یا بی کیفیت
- کمبود ویتامین و مواد معدنی
- استرس و اضطراب
- مصرف الکل و سیگار
- تیروئید کم کار
- افسردگی
- مصرف برخی از دارو ها
- آسیب به سر
- آپنه خواب یا تنگی نفس در خواب
- سکته مغزی
- آلودگی هوا
- میگرن
- تشنج
- عفونت
- روان پریشی (سایکوز)
- فشارخون یا کلسترول بالا
مقاله مفید: مه مغزی چیست؟ ۱۷ علت اصلی، علائم و درمان آن
۱. خواب ناکافی؛ از علت های فراموشی در جوانی
طبق پژوهش ها، یکی از مهم ترین علت فراموشی زیاد در جوانی ، خواب ناکافی و بی کیفیت است. خواب برای عملکرد مطلوب مغز ضروری است. خواب کمتر از مقدار لازم می تواند بر حافظه شما تأثیر بگذارد؛ زیرا کم خوابی منجر به مشکل در تمرکز، نوسانات خلقی، تاری دید و سردرد می شود. به خاطر سپردن اطلاعات اگر نتوانید روی آن متمرکز شوید یا سردرد باشید، سخت است. هر بزرگسال بین ۶ تا ۸ سال خواب با کیفیت نیاز دارد.
۲. کمبود ویتامین و مواد معدنی
کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد مغز و حافظه درجوانان تأثیر بگذارد و علت فراموشی در جوانی باشد. ویتامین های B12، B6 و B9 (فولات) برای حفظ سلامت مغز بسیار مهم هستند. آنها به کاهش سطح هموسیستئین (نوعی آمینواسید) کمک می کنند که سطوح بالای این ماده با حواس پرتی و فراموشی در جوانی مرتبط است. کمبود ویتامین دی نیز با اختلال در عملکرد حافظه مرتبط است، زیرا ویتامین دی نقش حیاتی در رشد اعصاب و مغز دارد.
علاوه بر این، مواد معدنی مانند منیزیم و روی برای عملکرد مواد شیمیایی در مغز و فعالیت عصبی مهم هستند، پس می توان گفت کمبود آن ها می تواند علت فراموشی در جوانی باشد. اسیدهای چرب امگا ۳، اگرچه ویتامین یا مواد معدنی نیستند، اما برای سلامت مغز و عملکرد حافظه بسیار مهم هستند. کمبود این اسید چرب با فراموشی در جوانی مرتبط است.
۳. استرس و اضطراب؛ از علل فراموشی در جوانی
استرس و اضطراب شدید می توانند علت فراموشی در جوانی باشند. نگرانی و استرس، شما را از تمرکز بر روی اطلاعات ضروری و قفل کردن این اطلاعات در حافظه بلند مدت خود باز می دارند. اطلاعات موجود در حافظه کوتاه مدت اگر به درستی ذخیره نشود به سرعت فراموش خواهند شد. علاوه بر این، استرس و اضطراب می تواند موجب اختلال در خواب شود که این قضیه نیز فراموشی در جوانی را نشدید خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: ۵ تاثیر استرس بر روان؛ استرس با مغز چه می‌کند؟
۴. مصرف الکل و سیگار
نوشیدن بیش از حد الکل می تواند موجب فراموشی در جوانی و اختلال در حافظه کوتاه مدت، حتی بعد از بین رفتن اثرات الکل، شود. بررسی های اخیر دانشمندان نشان می دهند که مصرف الکل و سیگار باعث افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر و زوال عقل خواهند شد. همچنین یکی از رایج ترین علت های فراموشی در جوانی مصرف الکل و سیگار است.
۵. تیروئید کم کار
شواهد نشان می دهند نقص در عملکرد تیروئید می تواند بر حافظه تأثیر منفی بگذارد و همچنین خواب را مختل کند و باعث افسردگی شود که هر دو می توانند علت فراموشی شدید در جوانی باشند. یک آزمایش خون ساده می تواند نشان دهد که تیروئید شما کار خود را به درستی انجام می دهد یا خیر. در صورتیکه تیروئید شما کم کار باشد، با درمان آن می توانید بخشی از مشکلات حافظه خود را برطرف کنید.
６. افسردگی؛ علت فراموشی در جوانی
اختلال افسردگی یکی از قوی ترین عوامل خطر فراموشی در جوانی محسوب می شود. افسردگی یک اختلال روانی است که با احساس شدید غم و ناامیدی، بی لذتی (آنهدونیا) و افکار خودکشی مشخص می شود. افسردگی منجر به حواس پرتی و فراموشی در جوانی، مشکل در تمرکز و وضعیتی به نام شبه زوال عقل (دمانس) می شود که در آن فرد مبتلا به افسردگی علائمی شبیه به زوال عقل دارد.
از دست ندهید: تاثیر افسردگی بر عملکرد مغز و سلامت جسمی
۷. مصرف برخی داروها
عملکرد حافظه ممکن است تحت تأثیر داروهای تجویزی خاص قرار گیرد. این داروها می توانند علت فراموشی در جوانی باشند. برخی از داروهایی که موجب فراموشی در جوانی می شوند عبارتند از:
- دارو های آنتی کولینرژیک مانند آتروپین، بنزتروپین، بلادونا پی بی و کلیدینیوم سی
- دارو های ضد افسردگی مانند تریمیپرامین، آمی تریپتیلین و کلومیپرامین
- دارو های ضد فشارخون مانند آتنولول، بیزوپرولول و کارودیلول
- دارو های آرام بخش مانند آلپرازولام، کلردیازپوکساید و کلونازپام
۸. آسیب به سر؛ از علت های فراموشی در جوانی
ضربه و آسیب به سر می تواند با توجه به شدت و محل آسیب، علت فراموشی کوتاه مدت در جوانی باشد. باید بدانید که حتی آسیب های خفیف مغزی می توانند عملکرد طبیعی مغز را مختل کند و منجر به نقص در حافظه کوتاه مدت یا اختلال در شکل گیری خاطرات جدید شود. صدمات شدید سر می توانند به نواحی مغزی که برای پردازش و ذخیره سازی حافظه حیاتی هستند، مانند هیپوکامپ یا لوب های فرونتال آسیب برسانند. این آسیب می تواند علت فراموشی در جوانی باشد. نوع ضربه به سر که باعث از دست دادن حافظه و فراموشی می شود می تواند از ضربه های مرتبط با ورزش و سقوط های تصادفی تا حوادث شدید تر مانند برخورد وسیله نقلیه متغیر باشد.
۹. آپنه خواب یا تنگی نفس در خواب
تنگی نفس در خواب یا آپنه خواب، وضعیتی است که با وقفه های مکرر و اختلال در تنفس هنگام خواب تعریف می شود. آپنه خواب می تواند یکی از علت های فراموشی در جوانی باشد، زیرا بر کیفیت خواب و اکسیژن رسانی به مغز تاثیر می گذارد. این وقفه های تنفسی می توانند کیفیت خواب را به میزان قابل توجهی کاهش دهند و منجر به تکه تکه شدن خواب و کاهش میزان خواب حرکت سریع چشم (REM) که یکی از مراحل مهم خواب است، شوند که مرحله ای حیاتی از خواب برای تثبیت حافظه و عملکرد مغز است.
علاوه بر این، آپنه خواب اغلب منجر به کاهش سطح اکسیژن در خون می شود که می تواند به سلول های مغز آسیب برساند و توانایی آنها را برای عملکرد صحیح مختل کند. در نتیجه می توان گفت که مختل شدن الگو های خواب و کاهش اکسیژن در مغز، بر هیپوکامپ که ناحیه مغزی مسئول تشکیل و ذخیره سازی خاطرات است، تأثیر می گذارد و موجب فراموشی در جوانی خواهد شد.
۱۰. سکته مغزی؛ علت فراموشی در جوانی
سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون رسانی به مغز به دلیل انسداد یک رگ خونی یا نشت یک رگ، متوقف شود. این مسئله اغلب باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت می شود و می تواند علت فراموشی کوتاه مدت در جوانی باشد. فردی که سکته کرده است ممکن است خاطرات روشن و واضحی از وقایع دوران کودکی داشته باشد، اما نتواند آنچه را برای ناهار خورده است به خاطر بیاورد.
۱۱. آلودگی هوا
آلودگی هوا و تنفس گازهای سمی خصوصا مونوکسید کربن (CO) می تواند یکی از علت های فراموشی در جوانی باشد. مسمومیت با مونوکسید کربن (CO) می تواند با تداخل در اکسیژن رسانی به مغز، که عاملی حیاتی برای عملکرد و سلامت مغز است، به از دست دادن حافظه در جوانان منجر شود. مونوکسید کربن گازی بی رنگ و بی بو است که از سوزاندن مواد حاوی کربن ایجاد می شود. تنفس گازهای سمی ظرفیت خون برای حمل اکسیژن را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و منجر به هیپوکسی (تامین ناکافی اکسیژن) در بافت های بدن از جمله مغز می شود. سلول های مغز به شدت به کمبود اکسیژن حساس هستند، پس قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح بالای مونوکسید کربن می تواند باعث مرگ نورون ها (سلول های عصبی) شود.
۱۲. میگرن
میگرن، سردرد های شدید و اغلب ناتوان کننده هستند که می توانند علت فراموشی در جوانی باشند. در طول میگرن، فعالیت غیرطبیعی مغز می تواند به طور موقت سیگنال های عصبی، مواد شیمیایی و جریان خون در مغز را تغییر دهد و به طور بالقوه بر مناطق درگیر در حافظه و عملکردهای ذهنی تأثیر بگذارد. این اختلال می تواند منجر به نقص حافظه موقت، مشکل در تمرکز، و چالش در پردازش اطلاعات شود. علاوه بر این، اختلالات سبک زندگی ناشی از میگرن های مکرر، مانند کیفیت پایین خواب و استرس، می تواند بر عملکرد حافظه تأثیر منفی بگذارد و موجب فراموشی در جوانی شود.
۱۳. تشنج
تشنج می تواند از طریق اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر ساختار و عملکرد مغز، به ویژه در نواحی درگیر در پردازش حافظه، مانند لوب تمپورال و هیپوکامپ، علت فراموشی در جوانی شود. در طول تشنج، ترشحات الکتریکی غیر طبیعی و بیش از حد در مغز رخ می دهد که می توانند عملکرد طبیعی سلول های مغز را مختل کنند و منجر به تغییرات موقت یا دائمی در عملکرد حافظه شوند. شدت و دفعات تشنج عوامل کلیدی در تعیین تأثیر آنها بر حافظه است. تشنج های مکرر، به ویژه تشنج هایی که با دارو کنترل نمی شوند، می توانند منجر به آسیب تدریجی به بافت مغز شوند.
مطالعه بیشتر: علت فراموشی لحظه ای چیست؟ درمان فراموشی ناگهانی
۱۴. عفونت؛ از علت های فراموشی در جوانی
طبق پژوهش ها، عفونت های ویروسی می توانند مستقیماً بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارند و منجر به التهاب در مغز شوند که این مسئله می تواند علت فراموشی در جوانی باشد. برخی از ویروس ها مانند ویروس های تبخال، سیتومگالوویروس و اچ آی وی (HIV) می توانند مستقیماً سلول های مغزی را آلوده کنند و به آنها آسیب برسانند. این مسئله باعث ایجاد آنسفالیت (التهاب مغز) می شود که موجب اختلال در حافظه خواهد شد.
۱۵. روان پریشی یا سایکوز؛ علت فراموشی در جوانی
بررسی های دانشمندان نشان می دهند روان پریشی یا سایکوز که با علائمی مانند هذیان و توهم مشخص می شود، اغلب با اختلالات ذهنی همراه است که می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد حافظه تأثیر بگذارد و دلیل فراموشی در جوانی باشد. افراد مبتلا به اختلالات روان پریشی، مانند اسکیزوفرنی، معمولاً نقص هایی در عملکرد حافظه نشان می دهند و علائم فراموشی در جوانی را نشان می دهند.
۱۶. فشارخون یا کلسترول بالا
فشار خون بالا و کلسترول بالا، به ویژه زمانی که در طول زمان درمان نشوند، می‌توانند علت فراموشی شدید در جوانی باشند. باید بدانید که فشارخون و کلسترول بالا احتمال آسیب های عروقی را افزایش داده و جریان خون به مغز را نیز کاهش می دهند. حفظ فشار خون و سطح کلسترول سالم برای تقویت حافظه و عملکرد ذهنی حتی در سنین پایین اهمیت بسیاری دارد.
مقاله مرتبط: حافظه کاری یا حافظه فعال چیست و چه انواعی دارد؟ تقویت آن
درمان فراموشی در جوانی
فراموشی در جوانی می تواند یک مسئله نگران کننده باشد که بر زندگی روزمره، تحصیلات و روابط فردی تأثیر می گذارد. خبر خوب این است که با رویکرد درست، بسیاری از علت های فراموشی در جوانی را می توان به طور موثر درمان یا مدیریت کرد. برخی از درمان های فراموشی در جوانی عبارتند از:
- دارو درمانی
- روان درمانی
- تغذیه
- اصلاح سبک زندگی
دارو برای فراموشی در جوانی
در برخی موارد، ممکن است دارو برای رفع علائم فراموشی در جوانی یا تقویت عملکرد حافظه تجویز شوند، گرچه استفاده از دارو باید تحت نظر متخصص انجام شود. برخی از دارو های موثر در درمان فراموشی در جوانی عبارتند از:
- دونپزیل
- ریواستیگمین
- گالانتامین
- ممانتین
روان درمانی؛ از راه های درمان فراموشی در جوانی
یکی از بهترین انواع روان درمانی برای تقویت حافظه، درمان شناختی رفتاری (CBT) محسوب می شود. با استفاده از تکنیک ها و راهبردهای شناختی می توان حافظه را بهبود ببخشید و اختلالات ناشی از فراموشی در زندگی روزمره را حل کرد. روان درمانی خصوصا در مواردی کاربرد دارد که علت فراموشی در جوانی افسردگی یا اخلالات روانی دیگر باشد.
تغذیه
هنگامی که علت فراموشی در جوانی کمبود ویتامین ها و مواد معدنی باشد، می توان با تغذیه فراموشی در جوانی را درمان کرد. برخی از مواد غذایی و مکمل های مفید برای تقویت حافظه عبارتند از:
- ماهی ها و غذای دریایی غنی از اسید چرب امگا۳
- آجیل ها
- حبوبات
- بلوبری
- آووکادو
مطالعه بیشتر در این زمینه: برای تقویت حافظه چه بخوریم؟ ۲۳ خوراکی مفید برای حافظه
اصلاح سبک زندگی
اضافه کردن یا حذف برخی از فعالیت ها به عادات روزمره و سبک زندگی می تواند موجب تقویت حافظه شود. ورزش کردن منظم، محدود کردن مصرف الکل، خواب کافی و … از جمله فعالیت هایی هستند که می توانند به درمان فراموشی در جوانی کمک کنند.
سوالات متداول
در این بخش به سوالات رایج شما در مورد فراموشی در جوانی پاسخ می دهیم.
آیا اختلال حافظه در بیست سالگی خطرناک است؟
اختلال حافظه در بیست سالگی معمولا به دلیل زوال عقل یا آلزایمر ایجاد نمی شود. علت فراموشی در جوانی عمدتا قابل درمان و مدیریت است، پس خطرناک نیست.
زودترین سن تشخیص آلزایمر و زوال عقل چه سنی است؟
میانگین سن ابتلا به آلزایمر زودرس بین ۴۰ تا ۶۰ سال است، گرچه باید بدانید که آلزایمر زودرس شیوع کمی دارد. اختلال های حافظه در سنین پایین معمولا به دلایلی بجز زوال عقل و آلزایمر ایجاد می شوند.
کمبود کدام ویتامین موجب اختلال در حافظه می شود؟
مهم ترین ویتامین که کمبود آن موجب اختلال در حافظه می شود، ویتامین B12 محسوب می شود. این ویتامین مهم برای حافظه در مرغ، ماهی، بوقلمون و تخم مرغ به مقدار زیاد وجود دارد.
منابع: mayoclinic, webmd, verywellhealth, medicalnewstoday, clevelandclinic
پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.
ثبت ديدگاه