تجربه ترک شیشه یک تجربه طولانی و چالش برانگیز است و بهبودی کامل بدن و مغز پس از ترک شیشه زمان می برد. از مهم ترین آسیب هایی که شیشه به مغز و سیستم عصبی وارد می کند می توان به اضطراب، افسردگی و اختلال در تمرکز اشاره کرد. با این حال، یکی از مهمترین سوالات برای بسیاری این است که آیا بازسازی مغز بعد از ترک شیشه امکان پذیر است یا خیر. در حالی که مسیر درمان و بهبود برای هر فرد متفاوت است و زمان می برد، باید بدانید که توانایی مغز برای بازسازی خود، قابل ملاحظه است و می توان به ترمیم مغز بعد از ترک شیشه، امیدوار بود.
آیا مغز بعد از ترک شیشه خوب می شود؟
به طور کلی بله، بازسازی مغز بعد از ترک شیشه ممکن است. با وجود آسیب های زیادی که شیشه بر مغز و مدار های عصبی وارد می کند، به دلیل قابلیت انعطاف پذیری منحصر به فرد آن به نام انعطاف پذیری عصبی (نوروپلاستیسیته)، بازسازی مغز بعد از ترک شیشه اتفاق می افتد. با این حال، باید در نظر داشته باشید که این روند بازسازی و ترمیم تدریجی است و نیاز به زمان دارد. سوء مصرف شیشه می تواند آسیب قابل توجهی به مغز وارد کند و بر ساختار، عملکرد و مواد شیمیایی سیستم عصبی تأثیر بگذارد.
طبق مطالعات، شیشه مقدار دوپامین، یک انتقال دهنده عصبی در مغز (نوعی ماده شیمایی) مرتبط با لذت و پاداش را افزایش می دهد و منجر به احساس سرخوشی شدید (ایفوریا) می شود. این افزایش غیرطبیعی دوپامین، ذخیره دوپامین مغز و مسیر های عصبی را مختل می کند و باعث عدم تعادل مواد شیمیایی و آسیب رسیدن به سلول های مغز می شود.
بیشتر بخوانید: ترک شیشه (مت آمفتامین) | بهترین روش برای ترک شیشه چیست؟
بازسازی مغز بعد از ترک شیشه چقدر طول می کشد؟
بازسازی مغز بعد از ترک شیشه به طور کامل حدودا یک سال طول می کشد. ترمیم مغز بعد از ترک شیشه معمولا از چند هفته پس از ترک آغاز می شود و تا چندین ماه پس از ترک ادامه پیدا می کند. برخی از نشانه های ارتقای عملکرد ذهنی بعد از ترک شیشه، در مدت زمان کوتاه دیده می شوند، اما بهبود کامل مغز، احتمالا چندین ماه زمان می برد. مدت زمان این بازسازی به عواملی مانند مدت و شدت مصرف شیشه، ژنتیک فرد و شرایط سلامت روانی بستگی دارد.
به دلیل علائم ترک مانند بی قراری، پرخوابی و خستگی در روز های اول بعد از ترک، احتمالا افسردگی، اختلال در تمرکز و مشکلات روانی تشدید شوند که تجربه ترک شیشه را دشوار می کنند. پس از گذشت دو هفته می توان نشانه های بهبود را مشاهده کرد، زیرا تعادل مواد شیمیایی در مغز به حالت قبل از مصرف شیشه بر می گردد. با گذشتن چند ماه از قطع مصرف شیشه علائم بازسازی مغز مانند هوشیاری پایدار، عملکرد خوب حافظه، بهبود تمرکز و تنظیم خلق و خو قابل ملاحظه خواهند بود.
مطالعه بیشتر: عوارض مصرف شیشه ماهی یکبار
بازسازی مغز بعد از ترک شیشه چگونه است؟
مغز انسان دارای قابلیت منحصر به فردی به نام انعطاف پذیری عصبی (نوروپلاستیسیتی) است که این قابلیت باعث می شود مغز بتواند مجددا سازماندهی شود و خود را ترمیم کند. مراحل بازسازی مغز بعد از ترک شیشه عبارتند از:
- ترک و سم زدایی
- برقراری تعادل مواد شیمیایی در مغز
- ترمیم سلول های عصبی
- بهبود عملکرد ذهنی
- ارتقای سلامت روان
ترک و سم زدایی
این مرحله بلافاصله بعد از تجربه ترک شیشه یا قطع مصرف اتفاق می افتد و بین ۱ تا ۲ هفته طول می کشد. در این مرحله از بازسازی مغز بعد از ترک شیشه، مغز تلاش می کند تا با شرایط جدید سازگار شود و به قطع مصرف شیشه عادت کند. این مرحله می تواند چالش برانگیز باشد و با علائمی مانند افسردگی، اضطراب و بی قراری همراه باشد.
از دست ندهید: علائم مصرف شیشه چیست؟
برقراری تعادل مواد شیمیایی در مغز
استفاده بلند مدت از شیشه موجب برهم خوردن تعادل مواد شیمیایی در مغز می شود. پس از گذشت حدودا دو هفته از قطع مصرف شیشه، مغز به تدریج شروع به بازگرداندن تعادل طبیعی دوپامین و سایر مواد شیمیایی در سیستم عصبی می کند. این مرحله از بازسازی مغز بعد از ترک شیشه، زمان زیادی می برد و کمبودهای اولیه در ذخایر دوپامین میتواند منجر به احساس افسردگی و آنهدونیا (ناتوانی در احساس لذت) شود.
ترمیم سلول های عصبی
ساخته شدن و ترمیم سلول های عصبی معمولا ۱۰۸ روز طول می کشد. شیشه به سلول ها و ساختارهای مغز، به ویژه در مناطق مرتبط با احساسات و حافظه آسیب می رساند. با گذشت زمان (حدودا چندین ماه)، مغز درگیر مکانیسمهای ترمیم مغز بعد از ترک شیشه میشود و بخشی از آسیب را از طریق نوروپلاستیسیته (قابلیت انعطاف پذیری) مغز، جبران می کند. در این مرحله بهبود هایی مانند تنظیم هیجانی و ارتقای خلق و خو مشاهده خواهد شد. شواهدی نیز مبنی بر این وجود دارد که برخی از مناطق مغز می توانند سلول های عصبی جدیدی را پس از تجربه ترک شیشه، تولید کنند.
بهبود عملکرد ذهنی
پس از ترمیم مغز بعد از ترک شیشه و تولید سلول های عصبی جدید، در این مرحله از بازسازی مغز بعد ترک شیشه، بهبود هایی در عملکردهای شناختی مانند حافظه، توجه، تصمیم گیری و تمرکز مشاهده می شود. سرعت بهبود توانایی های ذهنی می تواند در هر فرد متفاوت باشد و برخی افراد با توجه به مدت زمان اعتیاد آن ها به شیشه و مقدار مصرف آن، ممکن است برخی توانایی های ذهنی خود را دوباره به دست نیاورند.
مطالعه بیشتر: کراک چیست؟ عوارض، اعتیاد و ترک این ماده مخدر
ارتقای سلامت روان
یک سال پس از ترک شیشه، بازسازی مغز به عنوان یک روند رو به رشد و توسعه شخصی ادامه پیدا می کند. در این مرحله فرد می تواند مانند افراد دیگر به آموزش، یادگیری مهارت و زندگی عادی بپردازد. سرعت یادگیری و تفکر فرد در این مرحله با کسی که شیشه مصرف نکرده است، تقریبا برابر است. افراد در این مرحله معمولاً سبک زندگی جدیدی را شروع می کنند و با درگیر شدن در فعالیت های روزانه سالم سعی می کنند از مصرف مجدد پیشگیری کنند.
مطلب مرتبط: عوارض مصرف شیشه در مردان و زنان؛ بررسی کامل