میکروب‌ها در همه‌جا وجود دارند. لازمه زندگی سالم، داشتن بهداشت و انجام اقدامات بهداشتی برای مقابله با آلودگی و بیماری‌ها است. اما برای بعضی از افراد؛ پاکیزگی و شستشو به یک وسواس غیرقابل کنترل، تبدیل می‌شود و می‌تواند زندگی و عملکرد روزانه فرد را تا حد قابل توجهی مختل کند. وسواس شستشو یا (Germaphobia)؛ یک اختلال روانی است که فرد تمایل شدید و تمام‌نشدنی به پاک‌سازی و تمیز کردن بیش از حد دارد. افراد مبتلا به اختلال وسواس شستشو از اختلال وسواس فکری عملی رنج می‌برند. در این مقاله به بررسی این اختلال، علائم، تشخیص و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.
وسواس شستشو چه نوع وسواسی است؟
وسواس شستشو یا (Germaphobia)؛ اصطلاحی است که روانشناسان برای توصیف ترس پاتولوژیک (بیمارگون) از میکروب‌ها، باکتری‌ها، آلودگی‌ها و عفونت، استفاده می‌کنند. ترس شدید از هریک نوع از آلودگی‌ها که می‌تواند فرد را بیمار کند؛ وسواس شستشو یا جرموفوبیا محسوب می‌شود. اگرچه بسیاری از مردم نگران شیوع میکروب و ویروس و ابتلاء به بیماری هستند (به‌خصوص در حال حاضر و با وجود بیماری کرونا)؛ اما افرادی که به وسواس شستشو مبتلا هستند، ترس‌هایی دارند که فراتر از آن چیزی است که برای اکثرافراد، معمول است.
مانند سایر انواع وسواس؛ وساس شستشو (جرمافوبیا)، اختلالی است که دلیل واقعی ندارد. با وجود خطرناک بودن میکروب‌ها؛ اما می توان گفت که افراد مبتلا به وسواس شستشو، اقدامات اغراق‌آمیز و شدیدی را برای جلوگیری از آلودگی، انجام می‌دهند.
مطلب بیشتر: اضطراب مخرب و شدید ناشی از کرونا
علائم وسواس شستشو
- اجتناب از مکان‌هایی که در معرض آلودگی هستند
- صرف وقت بیش‌ازحد برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن
- شستشوی مکرر دست‌ها
- اجتناب از به اشتراک گذاشتن وسایل غیرشخصی
- اجتناب از تماس فیزیکی با دیگران
- ترس از آلوده شدن کودکان
- اجتناب از بودن و حضور یافتن در جمع
- اجتناب از لمس حیوانات
علائم فیزیکی و جسمی وسواس شستشو (جرمافوبیا)؛ شامل دیگرعلائم اختلالات اضطرابی است و می‌تواند در طول مواجهه و رویارویی با آلودگی و یا فکر کردن در‌بارۀ آن، رخ بدهد. این موارد، شامل:
- افزایش ضربان قلب
- تعریق
- تنگی نفس
- سبکی سر
- مورمور شدن یا سوزن سوزن شدن
- بی‌قراری
- حالت تهوع
- سردرد و سرگیجه
علائم روانی وسواس شستشو (جرمافوبیا)، شامل موارد زیر است:
- وحشت یا ترس شدید از میکروب
- اضطراب، نگرانی یا عصبی بودن از اینکه فرد درمعرض میکروب‌ها، قرار بگیرد
- اشتغال فکری دائمی به اینکه مواجهه و رویارویی با میکروب؛ می‌تواند باعث ایجاد بیماری دیگری نیز بشود
کودکانی که به اختلال وسواس شستشو (جرمافوبیا) مبتلا هستند نیز میتوانند؛ بسته به سنشان علائمی را تجربه کنند. این علائم، شامل موارد زیر می باشند:
- عصبانیت، گریه و جیغ زدن
- وابستگی شدید به والدین و دائما چسبیدن به آنها
- مشکلات خواب
- تیک عصبی
- مشکلات مربوط به اعتماد به نفس