تنگی نفس یکی از علل شایع مراجعهٔ بیماران به متخصصان قلب و عروق است. مشکلات قلبی میتوانند در عملکرد درست ریهها اختلال ایجاد کنند و باعث سخت شدن تنفس و اختلال در فعالیتهای روزمره شوند. از آنجا که تشخیص علت تنگی نفس در مراحل اولیه میتواند از بروز عوارض خطرناک در آینده پیشگیری کند، در این مقاله به بررسی آن پرداختهایم.
در این مقاله میخوانید:
- تنگی نفس چیست؟
- تنفس عادی چگونه است؟
- علائم نفس تنگی کدامند؟
- علت اختلال در تنفس چیست؟
- ارتباط اختلال تنفس با بیماریهای قلبی چیست؟
- آیا نفس تنگی از علائم کرونا است؟
تنگی نفس چیست؟
تنگی نفس یک وضعیت ناراحت کننده است که ورود هوا به ریهها را دشوار میکند. مشکلات قلب و ریه میتواند به تنفس شما آسیب برساند. برخی از افراد ممکن است به طور ناگهانی و برای دورههای کوتاهی دچار تنگی نفس شوند. دیگران ممکن است آن را در دراز مدت، چند هفته یا بیشتر تجربه کنند. ممکن است دچار تنگی نفس شوید اگر عارضهها و نشانههای زیر را دارید:
- یک بیماری ریوی مانند ذات الریه، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، سرطان ریه یا COVID-19
- ورزش شدید انجام میدهید
- تغییر دما را تجربه کنید، به عنوان مثال، از یک اتاق گرم به فضای سرد در فضای باز بروید
- اضطراب، وحشت یا استرس شدید را تجربه کنید
- در منطقهای هستند که آلودگی هوا زیاد است
- در ارتفاع بالا هستند
- چاقی داشته باشند
- سرطانی دارید که ریهها را تحت تاثیر قرار میدهد یا تحت درمان سرطان مانند شیمی درمانی هستید
گاهی اوقات تنگی نفس به طور ناگهانی شروع میشود. در این مورد باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. علل احتمالی این نوع تنگی نفس عبارتنداز:
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- حمله قلبی
- فشار خون پایین
- حمله آسم
- یک واکنش آلرژیک
- یک لخته خون در ریهها که به عنوان آمبولی ریه شناخته میشود
اگر کسی در مورد توانایی تنفس خود نگرانی دارد، خود یا شخص دیگری باید به دنبال کمک فوری پزشکی باشد. اگر مشکلات تنفسی ادامه پیدا کند، میتواند منجر به کاهش سطح اکسیژن در خون شود و این میتواند به زودی به یک وضعیت اورژانسی تهدید کننده زندگی تبدیل شود. با توجه به همهگیری COVID-19 2020، تنگی نفس به طور گسترده با این بیماری مرتبط شده است. سایر علائم رایج COVID-19 شامل سرفه خشک و تب است.
اکثر افرادی که به COVID-19 مبتلا میشوند فقط علائم خفیفی را تجربه میکنند. اما اگر تجربه کردید باید به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشید.
اگر این موضوع برایتان آزار دهنده نباشد، میتوانید انواع مختلفی از درمانهای خانگی را امتحان کنید که در کاهش این وضعیت موثر هستند. بسیاری از آنها میتواند به آرامش بدن و مجاری تنفسی شما کمک کند.
تنفس عادی چگونه است؟
تعداد تنفس نرمال در بزرگسالان و کودکان طبق جدول زیر است. یک فرد جوان به طور متوسط ۲۰ بار در دقیقه تنفس میکند.
سن | تعداد تنفس عادی در دقیقه |
نوزاد تا ۶ هفته | ۳۰ الی ۴۰ |
نوزاد ۶ ماهه | ۲۵ الی ۴۰ |
کودک ۳ ساله | ۲۰ الی ۳۰ |
کودک ۶ ساله | ۱۸ الی ۲۶ |
کودک ۱۰ ساله | ۱۷ الی ۲۳ |
جوانان | ۱۲ الی ۱۸ |
سالمندان بالای ۶۵ سال | ۱۲ الی ۲۸ |
سالمندان بالای ۸۰ سال | ۱۰ الی ۳۰ |
تنگی نفس در حین دویدن و ورزش میتواند امری عادی باشد، اما اگر بدون دلیل و ناگهانی دچار آن شدهاید، بهتر است برای برای بررسی بیشتر به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
علائم تنگی نفس چیست؟
وقتی دچار نفس تنگی میشوید اکسیژن کافی به ریهها نمیرسد، در نتیجه دم و بازدم به راحتی انجام نمیشود و اصطلاحاً نفس نفس میزنید. علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس ناراحتی در قفسهٔ سینه
- بالا رفتن سرعت و تعداد تنفس
- احساس ناتوانی در نفس کشیدن
- ناتوانی در تنفس عمیق
نشانهها ممکن است ناگهانی ظاهر شوند یا به مدت طولانی و مداوم وجود داشته باشند. این نشانهها حتی در حین استراحت یا نشستن طولانی مدت هم میتوانند ظاهر شوند.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید،روی دکمه زیر کلیک کنید
علت تنگی نفس چیست؟
یکی از دلایل نفس نفس زدن اضطراب است. اغلب مواقع اختلالات اضطرابی و حملات پنیک به دلیل تشابه علائم با سکتهٔ قلبی اشتباه گرفته میشوند. سایر علتهای بروز این بیماری عبارتند از:
- ارتفاع زیاد
- اکسیژن ناکافی (مثلاً در روزهایی که هوا آلوده است برخی افراد دچار تنگی نفس میشوند.)
- دمای هوای خیلی بالا یا خیلی پایین
- تمرین ورزشی سنگین
این عوامل بیشتر به محیط اطراف مربوط هستند. اما گاهی دلیل تنفس دشوار، وجود یک بیماری در بدن خود فرد است. بیماریهایی که در بروز نفس تنگی نقش دارند عبارتند از:
بیماریهای قلبی
- نارسایی احتقانی قلب
- جمع شدن مایع دور قلب
- آریتمی قلبی
- حملهٔ قلبی
بیماریهای ریوی
- سینه پهلو (پنومونی)
- عفونت ریه
- آب آوردن ریه
- انسداد ریه
- فشار خون ریوی
- بیماری سارکوئیدوز
- سل
- آسم
- آلرژی
سایر بیماری ها
- کرونا
- بارداری
- فلج اعصاب صورت
- بیماری ضعف عضلانی (Myasthenia Gravis)
- چاقی
- اختلالات اضطرابی
- کم خونی
- سندرم گیلن باره (Guillain–Barré syndrome)
دلایل تنگی نفس همراه با تپش قلب چیست؟
بسیاری از افراد ممکن است در شرایط مختلفی تپش قلب را تجربه کرده باشند. تپش قلب در بسیاری از مواقع نمیتواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود، اما اگر با علائم دیگری همراه باشد، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. زمانی که تنگی نفس با تپش قلب همراه شود حاکی از وجود یک بیماری در بدن است.
ازجمله دلایلی که موجب تپش قلب همراه با تنگی نفس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بارداری و دوران یائسگی در زنان: تپش قلب همراه با تنگی نفس در دوران بارداری و یائسگی خانمها بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی بوده، از این رو با زایمان و مصرف دارو میتوان سطح هورمونها را متعادل کرد.
- مشکل دریچه قلب: وظیفه اصلی و مهم دریچه قلب هدایت جریان خون بدن و کمک به پمپاژ آن است. اگر این درچیه نتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد به مشکلات قلبی دچار میشود. تنگی نفس، سرگیجه، افزایش وزن و… از دیگر علائم این بیماری هستند.
- بیماری عروق کرونری: اگر در رگهای قلب انسان پلاک ایجاد شود، این پلاکها میتوانند مانع حرکت جریان خود شوند. به همین دلیل قلب در رابطه با پمپاژ خون با مشکل مواجه میشود. اکسیژن و مواد مغذی کمتری وارد قلب میشود. همین موضوع میتواند باعث بروز نشانههای بیماری عروق کرونری در قلب شود.
- نارسایی قلبی: گاهی اوقات بنا بر دلایل مختلفی، قلب به درستی کار نمیکند و نمیتواند خون را به تمام اعضای بدن پمپاژ کند. از این رو میتواند تپش قلب شدیدی را برای فرد به همراه داشته باشد. از علائم نارسایی قلبی میتوان به درد قفسه سینه، حالت تهوع، خستگی، تولید خلط، افزایش وزن و… اشاره کرد.
- بیماری دهلیز قلب: این نوع بیماری یک آریتمی قلب به شمار میرود که ریسک بروز سکته قلبی و مغزی را در فرد افزایش خواهد داد. درد در قفسه سینه، تنگی نفس، سبکی سر و… از دیگر علائم این بیماری هستند.
- مصرف دارو: مصرف دارو میتواند با عوارض بسیاری همراه باشد، مصرف برخی از داروها که مربوط به تیروئید و آسم است هم میتواند موجب تنگی نفس و تپش قلب شما شود.
- زندگی ناسالم: سبک زندگی ناسالم میتواند در بروز بیماریهای قلبی بس