آریتمی قلبی یک ضربان قلب نامنظم است. مشکلات ریتم قلب (آریتمی قلب) زمانی رخ می‌دهد که سیگنال‌های الکتریکی هماهنگ کننده ضربان قلب به درستی کار نکنند. سیگنال دهی معیوب باعث میشود که ضربان قلب خیلی سریع (تاکیکاردی)، خیلی کند (برادیکاردی) یا نامنظم باشد.
آریتمی‌های قلبی ممکن است مانند قلب تپنده یا تند احساس شود و ممکن است بی‌ضرر باشد. با این حال، برخی از آریتمی‌های قلبی ممکن است علائم و نشانه‌های آزاردهنده و گاهی حتی تهدیدکننده زندگی ایجاد کنند. گاهی اوقات طبیعی است که یک فرد ضربان قلب سریع یا کند داشته باشد. به عنوان مثال، ضربان قلب ممکن است با ورزش افزایش یابد یا در طول خواب کند شود.
درمان آریتمی قلبی ممکن است شامل داروها، روشهای کاتتر، دستگاه‌های کاشته شده یا جراحی برای کنترل یا از بین بردن ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم باشد. یک سبک زندگی سالم برای قلب می‌تواند به جلوگیری از آسیب قلبی که می‌تواند باعث ایجاد آریتمی‌های قلبی خاص شود کمک کند.
آریتمی قلبی چیست؟
«آریتمی» (Arrhythmia) به مجموعه‌ای از اختلالات ضربان قلب گفته میشود که باعث بی نظم شدن ضربان‌ها، کند یا سریع شدن آن‌ها میشود. انواع آٰریتمی قلبی عبارتند از:
- برادیکاردی (Bradycardia): ضربان کند
- تاکیکاردی (Tachycardia): ضربان سریع
- ضربان قلب نامنظم یا پرش قلب (فیبریلاسیون)
- انقباض نارس بطنی
بسیاری از انواع آریتمی مشکل جدی ایجاد نمی‌کنند. با اینحال گاهی میتوانند خطر ایست قلبی و سکته مغزی را افزایش دهند.
انواع آریتمی قلبی
به طور کلی، آریتمی قلبی بر اساس سرعت ضربان قلب گروه بندی میشود:
- تاکیکاردی (tak-ih-KAHR-dee-uh) یک قلب سریع است. ضربان قلب در حالت استراحت بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.
- برادیکاردی (brad-e-KAHR-dee-uh) یک ضربان قلب آهسته است. ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه است.
ضربان قلب سریع (تاکیکاردی)
انواع تاکیکاردی عبارتند از:
- فیبریلاسیون دهلیزی (A-fib): سیگنال‌دهی بی‌نظم قلب باعث ضربان قلب سریع و ناهماهنگ میشود. این وضعیت ممکن است موقتی باشد، اما برخی از دوره‌های A-fib ممکن است متوقف نشوند مگر اینکه درمان شوند. A-fib با عوارض جدی مانند سکته مغزی همراه است.
- فلوتر دهلیزی: فلوتر دهلیزی شبیه A-fib بوده و ضربان قلب منظم‌تر است. فلوتر دهلیزی نیز با سکته مغزی مرتبط است.
- تاکیکاردی فوق بطنی: تاکیکاردی فوق بطنی یک اصطلاح گسترده بوده که شامل آریتمی‌هایی است که از بالای حفره‌های پایینی قلب (بطن ها) شروع میشود. تاکیکاردی فوق بطنی باعث ایجاد دوره‌هایی از ضربان قلب (تپش قلب) میشود که به طور ناگهانی شروع و پایان می‌یابد.
- فیبریلاسیون بطنی: این نوع آریتمی زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال‌های الکتریکی سریع و پر هرج و مرج باعث می‌شوند حفره‌های پایینی قلب (بطن‌ها) به‌جای تماس هماهنگی که خون را به بقیه بدن پمپاژ می‌کنند، بلرزند. اگر ریتم طبیعی قلب در عرض چند دقیقه بازیابی نشود، این مشکل جدی می‌تواند منجر به مرگ شود. اکثر افرادی که فیبریلاسیون بطنی دارند یک بیماری قلبی زمینه‌ای دارند یا ضربه‌های جدی را تجربه کردهاند.
- تاکیکاردی بطنی: این ضربان قلب سریع و منظم با سیگنال‌های الکتریکی معیوب در حفره‌های پایینی قلب (بطن ها) شروع میشود. ضربان قلب سریع اجازه نمی‌دهد بطن‌ها به درستی از خون پر شوند. در نتیجه قلب نمی‌تواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند. تاکیکاردی بطنی ممکن است در افرادی که قلب سالمی دارند مشکلات جدی ایجاد نکند. در افراد مبتلا به بیماری قلبی، تاکی کاردی بطنی می‌تواند یک اورژانس پزشکی باشد که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
ضربان قلب آهسته (برادیکاردی)
اگرچه ضربان قلب زیر ۶۰ در دقیقه در حالت استراحت برادیکاردی تلقی می شود، ضربان قلب پایین در حالت استراحت همیشه نشان دهنده مشکل نیست. اگر از نظر بدنی مناسب هستید، ممکن است قلب شما هم‌چنان بتواند خون کافی را با کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت به بدن پمپ کند.
اگر ضربان قلب شما آهسته است و قلب شما خون کافی پمپاژ نمی‌کند، ممکن است به نوعی برادیکاردی مبتلا شده باشید. انواع برادیکاردی عبارتند از:
- سندرم سینوس بیمار. گره سینوسی وظیفه تنظیم سرعت قلب را بر عهده دارد. اگر به درستی کار نکند، ممکن است ضربان قلب بین خیلی آهسته (برادیکاردی) و خیلی سریع (تاکیکاردی) متناوب باشد. سندرم سینوس بیمار می‌تواند ناشی از زخم در نزدیکی گره سینوسی باشد که باعث کند شدن، مختل یا مسدود کردن حرکت تکانه ها میشود. سندرم سینوس بیمار بیشتر در میان افراد مسن دیده میشود.
- بلوک رسانایی: بلوک مسیرهای الکتریکی قلب می‌تواند باعث کند شدن یا توقف سیگنال‌هایی شود که ضربان قلب را تحریک می‌کنند. برخی از بلوک‌ها ممکن است هیچ علامت یا علامتی ایجاد نکنند و برخی دیگر ممکن است باعث رد شدن ضربان یا برادیکاردی شوند.
فیبریلاسیون دهلیزی
در این شرایط ضربان دهلیزها نامنظم است و اغلب با تاکی کاردی همراه است. آریتمی فیبریلاسیون دهلیزی اغلب در افراد بالای ۶۵ سال شایع است. در این نوع آریتمی قلبی دهلیزها به جای اینکه یک انقباض قوی داشته باشند تپش قلب سریع را ایجاد می کنند.
عملکرد قلب چگونه است؟
قلب از چهار حفره تشکیل شده است. دو حفره بالایی (دهلیز) و دو حفره پایینی (بطن).
ریتم قلب به طور معمول توسط یک ضربان ساز طبیعی (گره سینوسی) در اتاق فوقانی راست (دهلیز) کنترل میشود. گره سینوسی سیگنال‌های الکتریکی می‌فرستد که به طور معمول هر ضربان قلب را شروع میکند. این سیگنال‌های الکتریکی در سراسر دهلیزها حرکت می‌کنند و باعث می‌شوند که عضلات قلب منقبض شوند (انقباض) و خون را به داخل بطن ها پمپ کنند.
سپس، سیگنال‌ها به دسته‌ای از سلول‌ها به نام گره AV می‌رسند، جایی که سرعت آن‌ها کاهش می‌یابد. این تاخیر جزئی باعث میشود بطن ها از خون پر شوند. هنگامی که سیگنال‌های الکتریکی به بطن‌ها می‌رسد، اتاقک‌ها منقبض می‌شوند و خون را به ریه‌ها یا بقیه بدن پمپ می‌کنند.
در یک قلب سالم، این فرآیند سیگنال دهی قلب معمولاً به آرامی انجام میشود و در نتیجه ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.
مواردی که میتوانند باعث ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شوند عبارتند از:
- حمله قلبی فعلی یا زخم ناشی از حمله قبلی
- انسداد عروق در قلب (بیماری عروق کرونر)
- تغییرات در ساختار قلب، مانند کاردیومیوپاتی
- دیابت
- فشار خون بالا
- ابتلا به COVID-19
- پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید)
- آپنه خواب
- کم کاری غده تیروئید (کم کاری تیروئید)
- برخی از داروها، از جمله داروهای سرماخوردگی و آلرژی که بدون نسخه خریداری می‌شوند
- مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
- سوء مصرف مواد مخدر
- ژنتیک
- سیگار کشیدن
- استرس یا اضطراب
ضربان قلب نرمال چگونه است؟
پزشکان برای اندازه‌گیری ضربان قلب نرمال از ضربان قلب در حالت استراحت استفاده می‌کنند. ضربان قلب استراحت تعداد ضربان‌ها در دقیقه در حال استراحت (bpm) است.
میزان نرمال ضربان قلب در حال استراحت برای هر فرد متفاوت است. انجمن قلب آمریکا (AHA) این عدد را بین ۶۰ تا ۱۰۰ (bpm) تعیین کرده است.
قلب باید با ریتم منظمی بزند و بین هر ضربان فواصل منظمی وجود داشته باشد. هر ضربان دو بخش دارد:
- انقباض: برای اکسیژن رسانی به خونی که از بدن برگشته است.
- پمپاژ: بیرون رفتن خون تمیز و غنی از اکسیژن از قلب به بدن
اندازه گیری ضربان قلب با نبض هم امکان پذیر است. بهترین محل‌هایی که میتوان از روی نبض آن‌ها ضربان را اندازه‌گیری کرد عبارتند از:
- مچ دست
- داخل بازوها
- کنار گردن
- بالای پا
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید،روی دکمه زیر کلیک کنید
