همه کودکان بعضا با والدین خود لجبازی می‌کنند، اما کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مشکلات رفتاری بسیار شدیدتری نسبت به همسالان خود دارند. یکی از راه‌های تمایز بین لجبازی معمولی در کودکان و اختلال نافرمانی، کنترل شدت رفتار و زمان آن است. برای آنکه اختلال نافرمانی را در کودکان فهمید باید حداقل ۶ ماه علائم این اختلال در کودک وجود داشته باشد. در این مقاله به بررسی این اختلال روانی، علائم، تشخیص و درمان آن میپردازیم.
اختلال نافرمانی مقابل جویانه در کودکان چیست؟
اختلال نافرمانی مقابل جویانه یا “Oppositional Defiant Disorder” یک نوع اختلال رفتاری در کودکان است. این اختلال در کودکی قابل تشخیص است. کودکان مبتل ابه “ODD” نسبت به والدین، همسالان، معلمان و سایر افراد رفتار سرکش و خصمانه دارند. رفتار کودکان مبتلا به این اختلال غالباً کارهای روزمره و فعالیت‌های مدرسه‌شان را مختل می‌کند.
آمار نشان می‌دهد که ۲ تا ۶ درصد از کودکان و نوجوانان به اختلال نافرمانی مقابل جویانه مبتلا هستند. در کودکان زیر ۸ سال “ODD” بیشتر در پسران دیده می‌شود. در کودکان بالاتر از ۸ سال “ODD” اغلب در پسران و دختران به یک اندازه است.
بسیاری از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی و لجبازی علاوه بر این اختلال به اختلالات دیگر مانند اختلال کمبود توجه، اختلالات یادگیری، اختلالات خلقی (مانند افسردگی) و اختلالات اضطرابی مبتلا هستند. برخی از کودکان مبتلابه اختلال “ODD” با مشکلات جدی‌تری مانند اختلال سلوک مبتلا خواهند شد.
علائم اختلال نافرمانی مقابل جویانه در کودکان
کودکانی که مبتلا به اختلال نافرمانی و لجبازی هستند الگوی کاملاً مشخصی از مشکلات رفتاری ازجمله علائم زیر را دارند:
- عصبی بودن و تحریک‌پذیری غیر‌معمول
- سرپیچی از والدین
- جروبحث بیش‌ازحد با بزرگسالان
- سرپیچی آگاهانه از قوانین
- تلاش برای اذیت و آزار و ناراحتی دیگران و یا به‌راحتی دلخور شدن از آن‌ها
- از کنترل خارج شدن
- مقصر دانستن دیگران به خاطر اشتباهات خود
- کینه‌توزی و انتقام‌جویی
- استفاده از کلمات رکیک که مناسب سنشان نیست.
- بدجنس و نفرت‌انگیز بودن در هنگام ناراحتی
شدت اختلال نافرمانی و لجبازی می‌تواند متفاوت باشد:
- خفیف: علائم فقط در یک محیط وجود دارد؛ مانند خانه، مدرسه یا در هنگام بازی با همسالان.
- متوسط: برخی از علائم حداقل در دو محیط رخ می‌دهند.
- شدید: تعدادی از علائم در سه محیط یا بیشتر رخ می‌دهد.
برای برخی از کودکان علائم ممکن است برای اولین بار در محیط خانه مشاهده شود؛ اما ب