اختلال عورت نمایی (Exhibitionistic Disorder) نوعی اختلال روانی در دسته انحرافات جنسی (پارافیلیا) است. از علت‌های عورت نمایی می‌توان به مصرف الکل و مواد مخدر، سابقه سو استفاده جنسی، ابتلا به انحرافات جنسی یا شخصیت اشاره کرد. بدن نمایی بیمارگون ممکن است در مکان‌های مختلف مانند داخل خودرو، فضای مجازی، هنگام پیاده روی و مکان‌های عمومی سرپوشیده مانند آسانسور رخ دهد. رواندرمانی در کنار استفاده از برخی داروها برای درمان این افراد مفید است. برای آشنایی بیشتر با اختلال عورت نمایی، با این مقاله همراه باشید.
اختلال عورت نمایی چیست؟
اختلال عورت نمایی(Exhibitionistic disorder) نوعی انحراف جنسی است که در آن فرد مبتلا، از طریق نمایش اندام تناسلی خود در مکان‌های عمومی، تحریک جنسی و لذت روانی تجربه می‌کند. این افراد معمولاً از واکنش قربانیان مانند شوک یا ترس، احساس هیجان و رضایت می‌کنند.
نمایشگری جنسی اغلب در مردان رخ می‌دهد و معمولاً از اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. بسیاری از کشورها این رفتار را جرم تلقی کرده و مجازات قانونی برای آن در نظر گرفته‌اند. رفتارهای این افراد معمولا طبیعی و بدون علامت خاصی است، اما به طور ناگهانی ممکن است عریان شوند و دیگران را در شرایطی قرار دهند که اصلا دوست ندارند.
نشانه های اختلال عورت نمایی
اختلال عورت نمایی به جز رفتار ناشايست و زننده، علامت مشخص کننده دیگری ندارد که بتوان این افراد را قبل از اقدام به بدن نمایی تشخیص داد. برخی از رایج‌ترین نشانه‌های رفتاری که باید حداقل ۶ ماه در فرد دیده شوند، عبارتند از:
- لذت بردن از نمایش ناگهانی آلت تناسلی به افراد غریبه
- احساس هیجان یا تحریک جنسی هنگام انجام این رفتار
- تمایل به برقراری رابطه جنسی در مکان عمومی
- عدم توجه به واکنش‌های منفی دیگران نسبت به رفتار خود
- داشتن فانتزی‌های جنسی مرتبط با نمایشگری جنسی
بیشتر بخوانید: انواع انحرافات جنسی و علت آنها
انواع عورت نمایی
عورت نمایی ممکن است در مکان ها و شرایط مختلفی رخ دهد. انواع عورت نمایی در جدول زیر ذکر شده است:
| عورت نمایی هنگام پیاده روی | فردی که در حال پیاده روی است و ناگهان شخصی دیگر و برخلاف میل او، آلت تناسلی‌اش را به او نشان می دهد. |
| عورت نمایی در خودرو | نمایش گذاری جنسی از داخل ماشین به فردی که به طور اتفاقی در حال تماشای داخل ماشین است. |
| عورت نمایی در فضای مجازی | ارسال عکس یا فیلم از ناحیه جنسی به افراد غریبه بدون رضایت آنها که معمولا همراه با تلاش برای ارضای جنسی است. |
| عورت نمایی به کودکان | برخی افراد تمایل شدیدی به نشان دادن اندام جنسی خود به افرادی دارند که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند. |
| عورت نمایی به بزرگسالان | بیشتر بیماران دارای انحراف جنسی بدن نمایی دوست دارند که فردی بزرگسال اندام جنسی‌شان را تماشا کند. |
| عورت نمایی در مکان‌های عمومی سرپوشیده | ممکن است فرد مبتلا به عورت نمایی هنگامی که در محیطی مانند آسانسور با فردی دیگر تنها است، اقدام به بدن نمایی و نمایش اندام جنسی خود کند. |
از دست ندهید: اعتیاد جنسی در مردان چیست و چه علائمی دارد؟
دلایل ابتلا به اختلال نمایشگری جنسی
نمی توان علت دقیقی برای اختلال عورت نمایی نام برد چرا که این اختلال در نتیجه عوامل مختلف روانشناختی، فیزیولوژی و اجتماعی رخ می دهد. برخی افراد مبتلا فقط از فکر کردن به عورت نمایی لذت می برند در حالی که عده ای دیگر دوست دارند که لمس شوند. از جمله علت هایی که می توان برای عورت نمایی مدنظر داشت:
- سو استفاده جنسی
- انحرافات جنسی
- مصرف الکل و مواد مخدر
- اختلالات شخصیت
سابقه سوء استفاده جنسی
یکی از دلایل تمایل افراد به نمایش گذاشتن اندام‌های جنسی، سابقه قرار گرفتن تحت سوء استفاده‌های جنسی و رفتارهای انحرافی و ناهنجار است. ممکن است این افراد بخواهند کاری که با آنها انجام شده را با دیگران هم انجام دهند و یا از این رفتار لذتی بیمارگون ببرند.
ابتلا به سایر انحرافات جنسی
برخی افراد مبتلا، ممکن است به اختلالات دیگری مانند پدوفیلی نیز دچار باشند. کسانی که به اختلال پدوفیلی مبتلا هستند، تمایل به نشان دادن ناحیه تناسلی بدن به کودکان، در آنها افزایش پیدا می‌کند. تلاش برای اجبار کودکان به دست زدن به اندام جنسی توسط این افراد هم ممکن است رخ دهد. این اختلال ممکن است باعث مواجه زود هنگام کودک با امور جنسی شود و او را مضطرب کند.
مصرف الکل و مواد مخدر
کنترل رفتار در افراد مبتلا به سوء مصرف الکل و اعتیاد به مواد مخدر، دچار نقص می‌شود. از این رو این احتمال وجود دارد که هنگام مستی شروع به عورت نمایی و لخت کردن بخش‌های خصوصی بدن کنند. این افراد ممکن است در شرایط عادی که وضعیت طبیعی دارند اقدام به این کار نکنند.
اختلالات شخصیتی
افراد دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی (APD) یا اختلال شخصیت نمایشی (HPD)، ممکن است بیشتر در معرض این رفتار باشند. چرا که یکی از دلایل عورت نمایی افراد با شخصیت ضد اجتماعی، علاقمندی به کارهای غیر اخلاقی و غیر قانونی است. عورت نمایی می‌تواند یکی از کارهای لذت بخشی باشد که با انجام آن دیگران را آزار دهند و احساس رضایت کنند.
علت عورت نمایی در کودکان
عورت نمایی کودکان معمولا به عنوان رفتار جنسی و ناهنجاری برداشت نمی‌شود، چرا که آنها ممکن است بدون اطلاع از ماهیت رفتار اشتباه خود آن را انجام دهند. کودکی که هنوز درباره مسایل جنسی چیزهای زیادی نمی‌داند، احتمال یک رفتار مشاهده شده را تکرار می‌کند یا به دلیل شیطنت ممکن است بدن عریان خود را به فردی دیگر نشان دهد.
اما در صورتی که این رفتارها ادامه دار باشند و با وجود افزایش سن، تمایل به بدن نمایی در کودک از بین نرود بهتر است با یک روانشناس کودک مطرح شود. ممکن است کودک درگیر افکار و امیال جنسی خاصی شده باشد که او را به سمت این رفتار نادرست سوق می‌دهد.
برای مطالعه بیشتر: پدوفیلی چیست؟ علائم، علت و درمان میل جنسی به کودکان
علت بدن نمایی زنان
بدن نمایی معمولا در مردان بیشتر مشاهده می‌شود با این حال برخی زنان نیز ممکن است دست به تحریک دیگران از طریق به نمایش گذاشتن بدن خود بزنند. این افراد معمولا از اختلالات روانی همچون اختلال شخصیت نمایشی رنج می‌برند و می توان با کنترل این اختلال، رفتار عورت نمایی را در آنها کاهش داد.
درمان اختلال عورت نمایی
مهمترین روش درمان بیماران مبتلا به بیماری عورت نمایی رواندرمانی برای افزایش آگاهی آنها از میزان نابهنجار بودن رفتار و تلاش برای کنترل آن است. برخلاف سایر اختلالات روانی که فرد از آنها رنج می برد، مبتلایان به عورت نمایی در بیشتر مواقع احساس بدی را تجربه نمی‌کنند. بلکه از رفتار خود لذت می‌برند و از آن برای ارضای جنسی استفاده می‌کنند. به همین دلیل احتمال مراجعه مستقیم این افراد بسیار کم است و در بیشتر اوقات توسط مراکز قانونی یا اطرافیان آنها به مراکز درمانی آورده می‌شوند. اقدامات مفید برای درمان اختلال عورت نمایی:
رواندرمانی شناختی و رفتاری
یک درمانگر با رویکرد درمان شناختی و رفتاری (CBT)، تلاش می‌کند تا در جلسات درمانی، عوامل ایجاد کننده، تحریک کننده و موقعیت هایی که باعث تداوم رفتار می‌شود را شناسایی کند. همچنین به مراجع کمک می کند تا بتواند رفتارهای ناهنجار خود را شناسایی کند و برای بهبود آنها از تکنیک‌های درمانی بهره بگیرد.
برای مطالعه: فوت فتیش چیست و چه علتی دارد؟ علائم و درمان فتیش پا
روانکاوی یا روان درمانی تحلیلی
روانکاو یا یک دکتر روانشناس خوب با رویکرد رواندرمانی تحلیلی، تلاش می‌کند تا علت زیربنایی که اختلال عورت نمایی احتمالا ناشی از آن است را جستجو کند. نظریه روانکاوی معتقد است که احساسات و تمایلات سرکوب شده در طی زندگی مخصوصا دوران کودکی، می‌تواند به شکل رفتارهای ناهنجار مانند انحرافات جنسی بروز کند. روانکاوی معتقد است که با تلاش برای دستیابی به بخشی از این تکانه ها و افکار ناآگاه، می‌توان نشانه اختلالات را برطرف کرد.
دارو درمانی
همانطور که دیگران از رفتار عورت نمایی اذیت می‌شوند، ممکن است افراد مبتلا هم از این رفتار خود احساس خوبی نداشته باشند. افسردگی و اضطراب از جمله مشکلاتی است که این افراد را آن مواجه‌اند. به همین دلیل مصرف داروهای روانپزشکی از جمله داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب، به سلامت روان این افراد کمک شایانی می‌کند. از جمله داروهایی که در درمان اختلال عورت نمایی کاربرد دارند عبارتند از:
طبق بررسی انجام شده در سال ۲۰۲۳ به روی فردی ۳۳ ساله که برای درمان اختلال نمایشی مراجعه کرده بود. مشخص شد که استفاده از داروی بوپروپیون در کنار رواندرمانی در کاهش میل او به اعمال نمایشی موثر بوده است.
مطلب خواندنی: تمایلات جنسی و رفتار جنسی بهنجار و سالم کدامند؟
سخن آخر روان درمان
اختلال عورت نمایی از انواع اختلالات پارافیلیک است. این افراد تمایل دارند تا در محیط‌های عمومی، عورت نمایی کنند و آلت تناسلی خود را به فردی غریبه نمایش دهند. شیوع عورت نمایی در مردان بیشتر است اما کودکان و زنان نیز ممکن است اقدام به این رفتار کنند. این رفتار باعث احساس اضطراب، ناامنی و ترس در قربانیان می‌شود. درمان اختلال عورت نمایی تا حدود زیادی از طریق رواندرمانی و دارو درمانی انجام می‌شود.
منابع: psychologytoday, betterhelp, choosingtherapy
ثبت ديدگاه