افراد مبتلا به اختلال یکپارچه سازی حواس (Dyspraxia) در زمینه‌های حرکتی، هماهنگی حافظه و برخی از مهارت‌های شناختی مشکل دارند. اختلال یکپارچه سازی حواس همچنین بر سیستم ایمنی و عصبی بدن تاثیر می‌گذارند. دیسپراکسی به عنوان مشکلات یادگیری حرکتی، اختلال عملکرد ادراکی- حرکتی و اختلال هماهنگی رشدی (DCD) نیز شناخته می‌شود. پیشتر از اصطلاح سندروم واژه دست و پاچلفی برای این مشکل استفاده می‌شد ولی امروزه دیگر از این واژه استفاده نمی‌شود.
اختلال یکپارچه سازی حواس چیست؟
دیسپراکسی یک اختلال حرکتی مبتنی بر مغز است. که بر مهارت‌های حرکتی خوب، برنامه ریزی حرکتی و هماهنگی تأثیر می‌گذارد. این اختلال به هوش مربوط نیست، اما گاهی اوقات می‌تواند بر مهارت‌های شناختی تأثیر بگذارد. دیسپراکسی رشد، عدم بلوغ حرکتی است. در این اختلال مغز اطلاعات را به روشی پردازش نمی‌کند که امکان انتقال کامل پیام‌های عصبی را فراهم کند. فرد مبتلا به دیسپراکسی در برنامه ریزی برای انجام کار، و چگونگی انجام آن با مشکل روبه‌رو است.
كودكانی كه مبتلا اختلال یکپارچه سازی حواس هستند، ممكن است به کندی به نقاط عطف رشد برسند. آن‌ها همچنین در تعادل و هماهنگی حواس مشکل دارند. در دوران نوجوانی و بزرگسالی، علائم دیسپراکسی می‌تواند منجر به مشکلات یادگیری و عدم اعتماد به نفس شود.
این اختلال یک اختلال مادام‌العمر است. در حال حاضر هیچ نوع درمانی برای این اختلال پیشنهاد نشده است. اما روش‌های درمانی می‌تواند در کنترل این بیماری موثر باشد.
علائم دیسپراکسی در کودکان
اگر نوزاد شما به این اختلال مبتلا باشد ممکن است کارهایی مانند نشستن و غلتیدن و چرخاندن سر را دیرتر از نوزادان دیگر تجربه کند.
دیگر نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مواضع غیرمعمول بدن
- تحریک پذیری
- حساسیت به صداهای بلند
- مشکلات تغذیه و خواب
- فعالیت زیاد بازوها و پاها
با رشد کودک، ممکن است تأخیرهایی را در موارد زیر مشاهده کنید:
- غلتیدن
- راه رفتن
- آموزش دستشویی
- خودشان غذا بخورند.
- خودشان لباسشان را بپوشند.
دیسپراکسی سازماندهی حرکات بدنی را دشوار می‌کند. به عنوان مثال، كودكی ممكن است بخواهد از اتاق نشیمن عبور كند و كتاب‌های مدرسه خود را حمل كند، اما بدون اینكه بیفتد، به چیزی بر بخورد یا كتاب‌ها از دستش بیفتند، نمی‌تواند این كار را انجام دهد.
دیگر علائم و نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- وضع غیرمعمول
- مشکل در مهارت‌های حرکتی که بر نوشتن، ظریف کاری هنری، بازی با بلوک و یا بازی با پازل تاثیر می‌گذارد.
- مشکلات هماهنگی حرکتی که کارهایی مانند پریدن و یا گرفتن توپ را دشوار می‌کنند.
- مشکل در غذا خوردن با نوشیدن
- بدخلقی
- از نظر جسمی تناسب اندام کمتری پیدا می‌کنند زیرا از فعالیت‌های بدنی دور می‌شوند.
اگرچه در این اختلال هوش تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد، دیسپراکسی می‌تواند یادگیری و معاشرت را با مشکل روبرو کند:
- توجه کم به کارهایی که انجام آن دشوار است.
- در پیروی یا به خاطر سپردن دستورالعمل‌ها با مشکل مواجه می‌شوند.
- فقدان مهارت‌های سازمانی هستند.
- مشکل در یادگیری مهارت‌های جدید
- اعتماد به نفس کم
- رفتار نابالغ
- مشکل در پیدا کردن دوست
مطلب بیشتر: اختلال یادگیری زبان چیست؟
علائم و نشانه‌های دیسپراکسی در بزرگسالان
دیسپراکسی برای همه متفاوت است. انواع مختلفی از علائم بالقوه وجود دارد و می‌توانند با گذشت زمان تغییر کنند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت غیرطبیعی
- مسائل مربوط به تعادل و حرکت، یا ناهنجاری‌های راه رفتن
- هماهنگی ضعیف چشم و دست
- خستگی
- در یادگیری مهارت‌های جدید مشکل دارند.
- مشکلات سازماندهی و برنامه ریزی
- مشکل در نوشتن یا استفاده از کیبورت هنگام تایپ کردن.
- داشتن مشکل در کارهای نظافت و کارهای منزل
- عدم اعتماد به نفس
مطالب بیشتر: نارسانویسی چیست؟ چگونه میتوانم به کودکم کمک کنم؟
دیسپراکسی در مقابل اوپراکسی
اگرچه این دو اصطلاح به همدیگر شبیه هستند و هر دو شرایط مبتنی بر مغز دارند، اما این دو اصطلاح دیسپراکسی و اوپراکسی یکی نیستند. دیسپراکسی مشکلی است که از بدو تولد همراه کودک است. اما اوپراکسی می‌تواند به دنبال سکته یا آسیب مغزی رخ دهد. البته انواعی از اوپراکسی می‌توانند ژنتیکی باشند. انواع مختلفی از اوپراکسی وجود دا