نارساخوانی (Dyslexia) به عنوان یک اختلال رایج در کودکان یک مشکل رایج در یادگیری است که می‌‌تواند باعث مشکلاتی در خواندن، نوشتن و یادگیری (هجی) کلمات شود. نارساخوانی یک مشکل خاص در یادگیری است، به این معنی که در برخی تواناییهای مورد استفاده برای یادگیری، مانند خواندن و نوشتن مشکل ایجاد میکنند. نارساخوانی شامل روشهایی است که مغز نماد‌های گرافیکی و اصوات کلمات را پردازش میکند. این امر معمولاً بر تشخیص کلمات، هجی و توانایی تطبیق حروف با صداها تأثیر میگذارد. در این مقاله به بررسی این اختلال در کودکان و درمان آن میپردازیم.
نارساخوانی چیست؟
نارساخوانی یک اختلال یادگیری است که شامل مشکلات شناسایی اصوات گفتاری و یادگیری نحوه ارتباط آن‌ها با حروف و کلمات است. نارسایی خوانی که ناتوانی در خواندن نیز نامیده میشود، مناطقی از مغز را که زبانهای مختلف را کنترل میکند تحت تاثیر قرار میدهند. کودکان مبتلا به نارساخوانی از هوش طبیعی برخوردارند و از نظر بصری مشکلی ندارند. اکثر کودکان مبتلا به نارساخوانی میتوانند با تدریس خصوصی یا یک برنامه آموزشی تخصصی در مدرسه مشکلشان برطرف شود. البته حمایت عاطفی نیز نقش اساسی در درمان این اختلال دارد.
مطلب بیشتر: اختلال یادگیری زبان چیست؟
گرچه هیچ درمانی برای نارساخوانی وجود ندارد، ارزیابی سریع و انجام اقداماتی می‌‌تواند بسیار موثر باشد. بسیاری از افراد از این اختلال در کودکانشان اطلاعی ندارند و این موضوع می‌‌تواند باعث شود بسیاری از افراد تا بزرگسالی نتوانند این اختلال را تشخیص دهند. اما هرگز برای کمک گرفتن دیر نیست.
علائم اختلال نارساخوانی
تشخیص علائم نارساخوانی قبل از ورود کودک به مدرسه دشوار است، اما برخی از علائم در همان اوایل می‌‌تواند نشان دهنده این اختلال باشد. زمانیکه کودک شما به سن مدرسه رسید، معلم کودکتان می‌‌تواند اولین فرد برای تشخیص این اختلال باشد. شدت این اختلال متفاوت است. اما هنگامیکه کودک شروع به یادگیری (خواندن) میکند مشخص میشود.
علائم قبل از رفتن به مدرسه:
- دیر حرف زدن کودک
- یادگیری کلمات جدید در کودکان مبتلا به نارساخوانی به آرامی صورت می‌گیرد.
- مشکلاتی در شکل گیری کلمات
- مشکلات یادآوری یا نامگذاری حروف، اعداد و رنگها
- مشکل در یادگیری اشعاری که در مهدکودک به کودک یاد داده میشود.
پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانشناسان را در کوتاه‌ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید
علائم در حین مدرسه رفتن کودک:
هنگامی که کودک شما در مدرسه است، علائم و نشانههای نارساخوانی بیشتر از قبل آشکار می‌شوند. این علائم عبارتاند از:
- نسبت به همسالان در خواندن کلمات و جملات مشکلات متعددی دارد.
- در پردازش و درک آنچه که میشنود مشکل دارد.
- مشکل در یافتن کلمه مناسب یا مشکل در شکل گیری پاسخ به سوالات
- مشکلات به خاطر سپردن چیزهای متوالی
- مشکلات دیدن (گاهی نیز شنیدن) شباهتها و تفاوتها در حروف و کلمات
- ناتوانی در تلفظ کلمات ناآشنا
- مشکل در هجی کردن کلمات
- صرف زمان طولانی غیرمعمول برای انجام کارهایی که شامل خواندن یا نوشتن است.
- پرهیز از فعالیتهایی که شامل خواندن و نوشتن است.
علائم در نوجوانی و بزرگسالی:
علائم نارساخوانی در نوجوانان و بزرگسالان بسیار شبیه به دوران کودکی است. برخی از علائم و نشانههای نارساخوانی رایج در نوجوانان و بزرگسالان عبارتاند از:
- مشکل در خواندن به خصوص بلند خواندن
- خواندن و نوشتن سخت
- مشکلات متعدد در هجی کردن کلمات
- پرهیز از فعالیتهایی که شامل خواندن است.
- تلفظ اشتباه نامها یا کلمات یا مشکلات بازیابی کلمات
- مشکل در درک جوکها و اصطلاحات
- صرف زمان طولانی غیرمعمول برای انجام کارهایی که شامل خواندن یا نوشتن است.
- مشکل در خلاصه کردن یک داستان
- مشکل در یادگیری یک زبان جدید
- مشکل در به حافظه سپردن چیزهای مختلف
- مشکل در انجام مسائل ریاضی
درمان اختلال نارساخوانی
هیچ راه شناخته شده برای اصلاح ناهنجاری زمینهای مغز که باعث نارساخوانی میشود وجود ندارد. نارساخوانی یک مشکل مادام العمر است. با این حال، تشخیص و ارزیابی به موقع برای تعیین نیازهای خاص و کاهش علائم می‌‌تواند موفقیت را بهبود بخشد.
مطلب بیشتر درباره اختلالات یادگیری: اختلال یادگیری ریاضی چیست؟ نقش کمک والدین به مقابله با اختلال یادگیری ریاضی
تکنیکها و فنون آموزشی
نارساخوانی با استفاده از رویکردها و تکنیکهای آموزشی خاص درمان میشود و هرچه مداخله زودتر شروع شود، بهتر است. آزمایش روانشناختی به معلمان کودک شما کمک میکند تا برنامه آموزشی مناسبی را داشته باشند. معلمان ممکن است از تکنیکهای شنوایی، بینایی و لامسه برای بهبود مهارت خواندن استفاده کنند. کمک به کودک برای استفاده از چندین حس برای یادگیری، به عنوان مثال، گوش دادن به یک درس ضبط شده و ردیابی و لمس حروف با انگشت و کلمات گفته شده، می‌‌تواند در پردازش اطلاعات به کودک کمک کند.
درمانهایی که می‌‌تواند به کودک شما کمک کند:
- یادگیری و استفاده از کوچک‌ترین اصواتی که کلمات را تشکیل میدهند. (واج‌ها)
- یادگیری حروف و رشتههای کلامی که نشان دهنده این اصوات و کلمات هستند. (آوایی)
- کمک به درک آنچه که کودک میخواند.
- بلندخوانی برای ایجاد دقت، سرعت و بیان کلمات. (روان خوانی)
- واژگانی از کلمات شناخته شده و قابل درک بسازید.
در صورت دسترسی، جلسات تدریس خصوصی با یک معلم می‌‌تواند برای بسیاری از کودکان مبتلا به نارساخوانی مفید باشد. اگر کودک شما مبتلا به نارساخوانی شدید باشد، نیاز به تدریس خصوصی بیشتری است زیرا پیشرفت کندتر صورت می‌گیرد.
اگر نیاز به مشاوره حضوری، تلفنی یا آنلاین دارید روی دکمه زیر کلیک کنید
برنامه آموزش فردی
در سراسر دنیا، مدارس موظف به برداشتن گامهایی برای کمک به کودکان مبتلا به نارساخوانی و مشکلات یادگیری هستند. با معلم کودک خود درباره تنظیم جلسهای برای ایجاد برنامهای مدون که نیازهای کودک شما و چگونگی کمک مدرسه برای موفقیت او را فراهم میکند، صحبت کنید. به اینکار تشکیل برنامه آموزشی فردی (IEP) گفته میشود.
درمان به موقع
کودکان مبتلا به نارساخوانی که در مهدکودک و کلاس اول از معلم، خانواده و … کمک بیشتری دریافت میکنند، غالبا مهارتهای خواندن خود را در مدرسه و دبیرستان به طور چشمگیری بهبود می‌بخشند. کودکانی که در زمان دیرتری از خانواده و سایر افراد کمک میگیرند اغلب با مشکلات متعددتری در ارتباط با خواندن روبه‌رو می‌شوند. آن‌ها از نظر تحصیلی از دیگر همسالانشان عقب خواهند ماند و ممکن است هرگز نتوانند خودشان را به دیگر همشالانشان برسانند. کودکی که دچار نارسا خوانی شدید است ممکن است هیچ زمان نتواند به درستی مهارتهای خواندن را بدست آورد. اما او می‌‌تواند مهارتهایی را برای بهبود خواندن و و استراتژیهایی را برای بهبود عملکرد در مدرسه و افزایش کیفیت زندگی بیاموزد.
مطلب بیشتر: دیسپراکسی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان اختلال یکپارچه سازی حواس در کودکان
والدین چه کارهایی را باید انجام دهند؟
والدین برای کمک به کودک مبتلا به نارساخوانی نقش اساسی دارند. انجام کارهای زیر برای کمک به کودک بسیار می‌‌تواند مفید باشد:
-
هرچه سریعتر به مشکل کودکتان رسیدگی کنید.
اگر فکر میکنید که کودکتان مبتلا به نارساخوانی است، با یک پزشک حتما صحبت کنید. مداخله زودهنگام می‌‌تواند نتایج مثبت و مفیدی را به همراه داشته باشد.
-
با صدای بلند برای کودکتان کتاب بخوانید.
خواندن بلند در ۶ ماهگی کودک و یا حتی زودتر بسیار موثر است. سعی کنید با کودک خود به صداهای ضبط شده گوش دهید. وقتی کودک شما توانایی حرف زدن پیدا کرد، بعد از اینکه داستان را برای کودکتان خواندید، آن را دوباره باهم بخوانید و کلمات را باهم تکرار کنید.
-
با مدرسه فرزندتان در ارتباط باشید.
با معلمان کودکتان در ارتباط باشید. و این را به خاطر داشته باشید که شما بهترین حامی کودک خود هستید.<