برخی افرادی که به افسردگی مبتلا هستند باید به صورت بلندمدت داروهای ضد افسردگی مصرف کنند. اما موارد زیادی هم وجود دارد که فرد باید به تدریج مصرف دارو را قطع کند. ترک داروهای ضد افسردگی به دلایل متعددی انجام می‌شود. عوارض جانبی ناخواسته، تغییر داروها یا عدم احساس نیاز به داروها از جمله دلایل ترک داروها است.

اگر قصد دارید مصرف داروهای ضد افسردگی را قطع کنید، لازم است با روانپزشک در این مورد مشورت کنید. روانپزشک دوز مصرفی دارو را به تدریج کاهش می‌دهد و به صفر می‌رساند. در صورت قطع ناگهانی مصرف داروها، علائم آزاردهنده ترک ظاهر می‌شود.

علائم ترک داروهای ضد افسردگی

علائم و مدت زمان ترک داروها در هر فرد با دیگری متفاوت است. علائم ترک در بسیاری از افراد خفیف است. اما در برخی دیگر ممکن است علائم جدی‌تر و پایدارتر باشد. عوارض شایع ترک داروهای افسردگی عبارتند از:

  • افسردگی
  • اضطراب
  • بی‌قراری
  • نوسان خلق
  • علائم مشابه آنفلوانزا مثل تعریق زیاد، لرز، کوفتگی و سردرد
  • حالت تهوع و سایر مشکلات گوارشی
  • سرگیجه
  • کاهش اشتها
  • بی‌خوابی
  • کابوس
  • پای بی‌قرار یا عدم کنترل روی سایر حرکات
  • حساسیت به صدا یا زنگ زدن گوش
  • بی حسی یا درد در اندام‌ها
  • لرزش مغز (احساس وارد شدن شوک الکتریکی در سر)

اعتیاد به داروی ضد افسردگی

وقتی از ترک داروهای اعصاب و روان صحبت می‌کنیم شاید فکر کنید که این داروها اعتیادآور هستند یا وابستگی ایجاد می‌کنند. با اینحال ظهور علائم ترک لزوماً به این معنا نیست که فرد به آن دارو اعتیاد پیدا کرده است. در واقع این علائم به این دلیل ظاهر می‌شوند که مغز دوباره باید خود را با شرایط تازه وفق دهد.

همه ضد افسردگی‌ها می‌توانند باعث ایجاد علائم ترک شوند. اما این علائم پس از ترک برخی داروها شایع‌تر هستند:

  • داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRI) مثل سرترالین، اسیتالوپرام و پاروکستین
  • داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین و نورپی نفرین مثل ونلافاکسین، دولوکستین و دسونلافاکسین

فرقی ندارد چه دارویی را قرار است ترک کنید. توجه کنید که ترک داروی افسردگی باید تحت نظر پزشک انجام شود. پزشک می‌تواند بهترین راه ترک این داروها را به شما توصیه کند.

برای بهبود مشکلات فردی،خانوادگی و افزایش کیفیت زندگی، بهترین درمانگران را در روان‌درمان جستجو کنید: برای مشاهده لیست بهترین روانشناس در شهر خود، کلیک کنید.

توصیه‌های مفید

ترک داروهای ضد افسردگی می‌تواند دشوار باشد و باعث ایجاد احساسات پیچیده‌ای در فرد شود. در ادامه توصیه‌هایی را برای کمک به طی کردن ساده‌تر این روند آورده‌ایم.

قبل از هر چیز با پزشک مشورت کنید.

همیشه پیش از اقدام به کنار گذاشتن داروهای اعصاب و وران (یا هر نوع داروی دیگری) با پزشک صحبت کنید. در صورت تایید، پزشک می‌تواند بهترین برنامه ترک دارویی با کمترین عوارض را به شما پیشنهاد دهد.

به داروها شانس دوباره بدهید!

متخصصان توصیه می‌کنند داروهای افسردگی را حداقل شش الی نه ماه مصرف کنید. به طور ایده‌آل این داروها باید حداقل شش ماه پس از بهبود علائم افسردگی مصرف شوند.

اگر تصور می کنید حالتان بهتر شده و به این دلیل قصد ترک داروها را دارید، بهتر است به داروها فرصت بیشتری دهید. بهتر شدن حالتان به این معنا است که داروها تاثیر مثبتی روی شما گذاشته‌اند؛ اما ترک زودهنگام آن‌ها می‌توانند باعث بازگشت علائم بیماری شود.

علائم موثر بر روند ترک داروهای ضد افسردگی را بشناسید.

عوامل مختلفی روی مدت زمان ترک داروها تاثیر می گذارد. از جمله:

  • نوع داروی مصرفی: برخی داروها به مدت زمان بیشتری برای خروج از سیستم بدن احتیاج دارند.
  • دوز فعلی مصرف:‌هرچه دوز فعلی بیشتر باشد، مدت زمان ترک طولانی‌تر است.
  • اگر قبلاً به دلیل تغییر داروها علائم خاصی داشته‌اید ممکن است پزشک پیشنهاد دهد ترک دارو آهسته انجام شود تا از بروز مجدد علائم پیشگیری شود.

فراموش نکنید که ترک داروها زمان می‌برد.

اگر ترک داروها زمان زیادی می‌برد ناامید نشوید. ترک دارو در هر فرد با دیگری فرق دارد و ممکن است برای یک نفر به مدت زمان کمتر و برای دیگری به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.

‌مطلب مرتبط: میرتازاپین برای چیست؟ نحوه مصرف، عوارض و تداخلات

تغییرات خلقی‌تان را یادداشت کنید.

از یک دفترچه برای نوشتن احساسات روزانه خود در طول ترک داروها کمک بگیرید. هر روز تغییرات خلقی‌تان را دنبال کنید و با پزشک درباره آن‌ها صحبت کنید. این تغییرات به پزشک کمک می کنند تا بفهمد که آیا افسردگی در حال برگشتن است یا خیر.

در طول ترک عادات سالم بسازید.

رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش هر چه بیشتر استرس به شما در روند ترک داروها کمک می کند. این نه تنها باعث کاهش بروز علائم ترک دارو می‌شود بلکه می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی مجدد را در آینده هم کاهش دهد.

با پزشک در ارتباط باشید.

صحبت کردن با پزشک درباره احساساتی که در طول روند ترک دارید به او کمک می‌کند تا در صورت لزوم تغییراتی را در روند ترک ایجاد کند تا بهتر بتوانید این دوران را سپری کنید.

از خانواده و دوستانتان کمک بخواهید.

ترک داروهای افسردگی می‌تواند باعث ایجاد احساسات زیادی شود. از اطرافیانتان بخواهید از شما حمایت کنند و اجازه دهید بدانند که چه احساساتی را تجربه می کنید.

از روانشناس کمک بگیرید.

مطالعات نشان می‌دهد که رواندرمانی در طول روند دارو درمانی و پس آن می‌تواند در پیشگیری از بازگشت افسردگی یا بدتر شدن آن کمک کند. فرقی ندارد که علائم ترک داروهای ضد افسردگی را در خود مشاهده می کنید یا خیر، رواندرمانی می‌تواند به روند درمان شما کمک کند.

روند ترک را کامل کنید.

تکمیل روند ترک بسیار مهم است. به یاد داشته باشید که پزشک وظیفه دارد در تمام طول این روند همراه شما باشد. به صورت منظم و ماهانه قرار ملاقات‌هایی را با پزشکتان تنظیم کنید تا درباره علائمتان با او صحبت کنید. در صورت یاز پزشک تغییراتی را در برنامه ترک ایجاد می کند تا مطمئن شود افسردگی برنمی گردد.

‌

مدت زمان ترک داروهای ضد افسردگی

زمان ترک داروها بسته به دوز مصرفی و مدت زمانی که تحت درمان دارویی بوده‌اید متفاوت است. همچنین به نوع داروها هم بستگی دارد.

همه داروها برای ترک بدن احتیاج به یک زمان مشخص دارند. بروز علائم ترک معمولاً زمانی رخ می دهد که حدود ۹۰ درصد دارو از بدن خارج شده است. در جدول زیر می‌توانید زمان مورد نیاز برای هر دارو را مشاهده کنید.

‌

نوع دارو مدت زمان لازم برای خروج نیمی از دارو از بدن مدت زمان لازم برای خروج حدود ۹۹ درصد از دارو از بدن
داروهای دسته SSRI    
سیتالوپرام ۳۶ ساعت ۷/۳ روز
اس سیتالوپرام ۲۷ تا ۳۲ ساعت ۶/۱ روز
پاروکستین ۲۴ ساعت ۴/۴ روز
فلوکستین ۴ تا ۶ روز ۲۵ روز
سرترالین ۲۶ ساعت ۵/۴ روز
داروهای دسته SNRI    
دولوکستین ۱۲ ساعت ۲/۵ روز
ونلافاکسین ۵ ساعت ۱ روز
دسونلافاکسین ۱۲ ساعت ۲/۵ روز

‌

نکات مهم

از انجا که تغییرات خلقی یکی از عوارض شایع ترک داروهای ضد افسردگی است، تشخیص اینکه این علائم مربوط به برگشت افسردگی ات یا تنها علامت ترک است دشوار می‌باشد. برای تشخیص تفاوت این دو، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

علائم ترک معمولاً در روزهای ابتدایی کاهش دوز دارو یا قطع آن ظاهر می‌شوند. در حالی که علائم برگشت افسردگی چند هفته یا چند ماه بعد به وجود می‌آیند. همچنین این علائم با سرعت کمتری نسبت به علائم ترک ظاهر می‌شوند.

علائم جسمانی مربوط به ترک داروها و افسردگی با هم متفاوت است. مثلاً هر دو می‌توانند منجر به بی‌خوابی شوند. اما ترک داروها بیشتر باعث بروز علائم مشابه آنفلوانزا و سرگیجه می‌شود.

علائم ترک داروها چند هفته بعد از عادت کردن بدن به شرایط جدید از بین می‌روند. اما علائم افسردگی بیشتر باقی مانده و بدتر می‌شوند.

سخن پایانی

ترک داروهای ضد افسردگی گزینه خوبی است. اما باید توجه داشت که به درستی انجام شود. ترک تدریجی و اصولی داروها باعث پیشگیری از بروز عوارض جسمی و روانی می‌شود.

به یاد داشته باشید که ترک باید آهسته انجام شود و باید صبور باشید. مدت زمان لازم برای ترک در هر فرد متفاوت است و به نوع دارو، طول مدت درمان و عوارض احتمالی قبلی بستگی دارد.

در طول روند ترک عادات سالمی را دنبال کنید و از حمایت گرفتن از اطرافیان غافل نشوید.

مهم‌ترین مسئله مشورت با پزشک برای شروع روند ترک و نحوه انجام آن است. پزشکان می توانند بهترین راه ترک داروهای اعصاب و روان را تجویز کنند تا کمترین علائم را تجربه کنید.

منابع: Health Line