میزوفونیا یا صدابیزاری نوعی اختلال است که در آن فرد نسبت به صداهای معمولی مانند صدای تنفس و یا صدای جویدن واکنش های غیرطبیعی شدید و منفی دارند. اینکه در طی روز نسبت به یک سری از صداها واکنش نشان دهید مسئله غیرطبیعی نیست. اما افرادی که به میسوفونیا مبتلا هستند واکنش به صدا میتواند در حدی شدید باشد که فرد را به شدت عصبی کند. این واکنش‌های جسمی و عاطفی نسبت به صداها میتواند منجر به احساس اضطراب، وحشت و عصبانیت شود. از آنجا که این نوع اختلال به تازگی به عنوان یک اختلال شناخته شده است گزینه های درمانی برای این نوع اختلال بسیار محدود هستند. در این مقاله به بررسی میزوفونیا و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.
میزوفونیا چیست؟
صداهای مکرر مانند جویدن، ضربه زدن با قلم، خرناس کشیدن یا خراشیدن میتواند باعث آزار و ناراحتی هر کسی شود. اما برای افرادی که به این نوع صداها حساس هستند، آزاردهنده خواهد بود. با میوفونیا (صدا بیزاری)، صداهای کوچک و بسیاری از صداها میتوانند کاملا غیر قابل تحمل باشند. به بیان ساده، میزوفونیا شامل حساسیت شدید به صداهای خاص است. در واقع، نام “misophonia” از کلمه یونانی به معنای “نفرت از صدا” گرفته شده است.
این حساسیت بیش از حد باعث واکنش بیش از اندازه یا گریز به صداهای تحریک کننده می‌شود. برای مثال ممکن است تمایل شدیدی به موارد زیر داشته باشند:
- بلافاصله اتاق را ترک کنید
- دست های خود را روی گوش‌های خود فشار دهید
فریاد بزن، “این صدا را نساز!”
برخی از محرک ها ممکن است آنقدر ناراحتی ایجاد کنند که در نتیجه از موقعیت‌ها و افراد خاص اجتناب کنید. اگر صداهای مربوط به غذا خوردن این واکنش را تحریک میکند، ممکن است شروع به خوردن همه وعده‌های غذایی خود کنید و از رفتن به رستوران‌ها، کافه‌ها یا هر مکان عمومی دیگری که مردم در آن غذا می‌خورند اجتناب کنید.
محققان برای اولین بار نام میزوفونیا را در سال ۲۰۰۱ مطرح کردند و تحقیقات در مراحل اولیه باقی مانده است. برخی از کارشناسان خود میسوفونیا را یک بیماری می‌دانند، اما برخی دیگر معتقدند که ممکن است به عنوان نشانه‌ای از سایر شرایط سلامت روان ایجاد شود.
آخرین ویرایش «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) شامل میزوفونیا نمی‌شود. برخی از پزشکان پیشنهاد کرده‌اند که آن را در نسخه‌های بعدی، در دسته «اختلالات وسواسی جبری و مرتبط» قرار دهند. برای دریافت جزئیات در مورد میزوفونیا، از جمله علائم، محرک‌ها، علل احتمالی، و نکاتی برای مقابله، ادامه مطلب را بخوانید.
علائم میزوفونیا
میزوفونیا یا صدا بیزاری را می‌توانید با علامت اصلی آن تشخیص دهید: واکنش منفی شدید هنگام شنیدن صداهای محرک.
به طور خاص، این پاسخ ممکن است شامل طیفی از احساسات، عواطف و احساسات فیزیکی باشد:
- احساس ناراحتی، تحریک و انزجار
- خشم، احساس پرخاشگری
- میل به حمله فیزیکی یا کلامی
- عصبی بودن یا ناراحتی در موقعیت‌هایی که میتواند سر و صدا باشد
- احساس اضطراب یا وحشت، از جمله احساس به دام افتادن یا از دست دادن کنترل
- سفتی یا فشار در سراسر بدن یا در قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب، فشار خون و دما
این علائم معمولاً برای اولین بار در سنین پیش از نوجوانی یا نوجوانی ظاهر می‌شوند.
اگر با میزوفونیا یا صدا بیزاری زندگی می‌کنید، ممکن است پاسخ خود را به برخی صداها تا حدی افراطی تشخیص دهید. با این حال، ممکن است برای شما سخت باشد که با ناراحتی که آن صداها ایجاد میکند کنار بیایید یا به تنهایی شدت واکنش خود را مدیریت کنید.
وقتی برای مقابله با صداهای تحریک کننده‌ای که در زندگی روزمره می‌شنوید مشکل دارید، ممکن است از مکان‌هایی که معمولاً آن صداها را می‌شنوید اجتناب کنید. این موضوع به معنای اجتناب از دوستان و خانواده یا غیبت مکرر از محل کار و مدرسه است. به طور خلاصه، میسوفونیا در نهایت میتواند زندگی روزمره را تا حدی مختل کند.
محرکهای میزوفونیا چیست؟
صداهای تحریک کننده میتوانند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشند. این محرک‌ها همچنین میتوانند در طول زمان تغییر یا افزایش پیدا کنند. حتی زمانی که میسوفونی در پاسخ به یک صدای خاص شروع می‌شود، همانطور که اغلب انجام می‌دهد، صداهای دیگر ممکن است در نهایت واکنش مشابهی را ایجاد کنند. برخی از رایج ترین محرکهای میزوفونیا صداهای دهانی است که توسط افراد دیگر ایجاد می‌شود. مانند:
- خرد کردن یا خرچنگ کردن
- هورت کشیدن
- قورت دادن
- تنفس بلند
- پاکسازی گلو
- لب زدن
سایر محرک ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بو کشیدن
- نوشتن صداها
- کلیک کردن قلم
- خش خش کاغذ یا پارچه
- تیک تاک ساعت
- کوبیدن کفش
- لیوان یا ظروف نقره صدای جیغ زدن
- سوهان زدن یا کوتاه کردن ناخن
- زمزمه و کلیک مکانیکی
- صدای جیرجیرک ها یا پرندگان
- صداهای نظافت حیوانات
برای برخی افراد، محرکهای بینایی میتوانند واکنش مشابهی ایجاد کنند. اگر کسی را ببینید ممکن است این اتفاق بیفتد:
- تکان دادن یا تکان دادن پاها یا پاهای خود
- مالیدن بینی آنها
- مو یا قلم خود را می‌چرخانند
- جویدن با دهان باز
- لب یا فک خود را در حرکت جویدن حرکت می‌دهند
اگر با میسوفونیا یا صدا بیزاری زندگی می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که ایجاد همان صدا معمولاً هیچ واکنشی را برانگیخته نمی‌کند. برخی از افراد مبتلا به میسوفونیا حتی متوجه می‌شوند که تقلید صداهای تحریک کننده میتواند به کاهش ناراحتی آنها کمک کند.
استرس و میزوفونیا
اختلال صدابیزاری یا همان میزوفونیا میتواند استرس افراد را افزایش دهد. افزایش استرس میتواند به یک عامل مهمی برای ایجاد ناراحتی و آزار فکری فرد تبدیل شود. همین موضوع جنبه‌های مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. میوسفونیا با میزان استرس در فرد رابطه مستقیمی دارد، از این رو هرچه شدت این بیماری بیشتر شود استرس و اضطراب فرد هم شدت بیشتری پیدا میکند. اما راه حل بهبود این شرایط و کاهش میزان استرس فرد چه خواهد بود؟
برای دوری از استرس و بهبود اختلال میزوفونیا باید به چند نکته توجه داشته باشید:
- کارهای مورد علاقه خود را انجام دهید و به اماکنی که موجب آرامش روحی و روانی شما می‌شوند بروید.
- از نوشیدن دمنوش‌های آرامبخش استفاده کنید.
- استحمام طولانی میتواند روی کاهش استرس و بهبود شرایط بدنی شما تاثیرگذار باشد.
- از مدیتیشن، یوگا و حرکات تمرینی برای آرامش بدن خود استفاده کنید.
این کارها علاوه بر اینکه موجب آرامش روحی و روانی فرد می‌شود میتواند علائم ناشی از بیماری صدابیزاری را کاهش دهد.
استفاده از گوش‌گیر یا سمعک برای میسوفونیا
در اختلال صدابیزاری استفاده از سمعک یا گوش‌گیر میتواند در روند درمان کمک بزرگی به مراجعه کننده کند. در کنار موسیقی درمانی، هدفون، استفاده از نویزها و صداهای سفید، استفاده از سمعک هم میتواند روی روند درمان تاثیر بسیاری داشته باشد.
میسوفونیا دقیقا چگونه است؟
بهترین توصیف برای حالتی که افراد مبتلا به میزوفونیا تجربه میکند این است که اکثر افراد هنگام کشیدن ناخن بر روی تخته سیاه چه حسی را تجربه می‌کنند. اینگونه می‌توانیم درک کنیم که یک فرد مبتلا به میزوفونیا دقیقا چه احساسی را تجربه میکند. ممکن است هنگام کشیدن ناخن بر روی تخته سیاه احساس کنید که پوست بدنتان سیخ شده است، به شدت عصبانی شوید و سریعا می‌خواهید که این صدا متوقف شود. برای بیشتر افراد، این اتفاق ممکن است هر چند وقت یک بار رخ دهد یا به ندرت رخ دهد. با این وجود افراد مبتلا به میسوفونیا به دلیل صداهایی که دیگران به سختی متوجه آن می‌شوند، ممکن است این احساس را روزانه تجربه کنند.
چه عواملی موجب میزوفونیا می‌شود؟
محققان هنوز نمی‌دانند که چه عواملی موجب به اختلال میسوفونیا می‌شوند. به نظر می‌رسد وقوع بالاتر این اختلال در میان افرادی که دارای شرایط زیر هستند بیشتر از سایر رخ می‌دهد:
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
- اختلالات اضطراب
- سندروم تورت
همچنین به نظر می‌رسد که این بیماری در افرادی که به وزوز گوش مبتلا هستند بیشتر از سایر افراد رخ می‌دهد. وزوز گوش نوعی اختلال متفاوت است که در آن صداهایی مانند صدای زنگ گوش خود را می‌شنوید که شخص دیگری نمی‌تواند آن را بشنود. به نظر می‌رسد که میسوفونیا شرایط خاص خود را دارد اما قطعا با شرایط و بیماری‌های روانی دیگر نیز همپوشانی دارند. بسیاری از افرادی که به این بیماری‌ها مبتلا هستند به میسوفونیا نیز مبتلا می‌شوند و علائم مشابهی را نیز تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، یک فرد مضطرب مبتلا به میسوفونیا ممکن است با شنیدن یک صدای محرک احساس تپش قلب، تعریق و … را احساس کند. در گذشته بسیاری از افراد که به میسوفونیا مبتلا بودند به دلیل علائم مشابهی که داشتند تشخیصی که برای این افراد می‌دانند اختلال ترس، اضطراب و یا سایر اختلالات بود و به عبارت دیگر تشخیصی که برای اینگونه افراد داده می‌شود غلط بود. اما میسوفونیا یک بیماری ویژه است و ویژگی‌های خاص خود را دارد. این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- شروع میسوفونیا به طور کلی قبل از بلوغ است، اولین علائم بیشتر در سنین ۹ تا ۱۲ سالگی مشاهده می‌شود.
- این اختلال بیشتر در زنان رخ می‌دهد.
- افراد مبتلا به میسوفونیا از هوش بالاتری برخوردارند.
- محرک اولیه این بیماری غالبا یک صدای دهانی از والدین یا یکی از اعضای خانواده است و با گذشت زمان محرکهای جدیدی بوجود می‌آیند.
- احتمالا یک مولفه ژنتیکی برای این بیماری وجود دارند زیرا بیشتر در خانواده‌ها بوجود می‌آید.
برای بهبود مشکلات فردی،خانوادگی و افزایش کیفیت زندگی، بهترین درمانگران را در روان‌درمان جستجو کنید:
برای مشاهده لیست بهترین روانشناس در شهر خود، کلیک کنید.
میسوفونیا چه حسی در افراد ایجاد میکند؟
اگر میسوفونیا ندارید، ممکن است تعجب کنید که چگونه میتواند این همه ناراحتی ایجاد کند. برای درک بهتر این وضعیت، سعی کنید تصور کنید وقتی صدایی را می‌شنوید که واقعا از آن متنفر هستید چه احساسی دارید. خراشیدن ناخن روی تخته سیاه یک نمونه است. برخی دیگر ممکن است شامل زنگ ماشین یا زاری کودک باشد. هنگامی که آن صداها را می‌شنوید، فقط می‌خواهید فوراً متوقف شود. وقتی میسوفونیا ندارید، به ندرت متوجه این پاسخ خواهید شد، در پاسخ به صداهایی که بیشتر مردم را آزار می‌دهد.
دکتر بارون لرنر، نویسنده و استاد دانشگاه نیویورک که با میسوفونیا زندگی میکند، توضیح می‌دهد که صداهای ماشه‌ای، در یک کلام افتضاح هستند. او می‌گوید: «مثل اینکه خون شما شروع به جوشیدن میکند» در ادامه توضیح داد که آنها همچنین میتوانند علائم فیزیکی اضطراب، مانند ضربان قلب و معده درد، ایجاد کنند.
به گفته دکتر مارشا جانسون، شنوایی شناس در کلینیک درمان وزوز گوش و هیپراکوزیس اورگان، افراد مبتلا به میسوفونیا قبل از اینکه حتی از نظر شناختی متوجه شوند که صدای ماشه را می‌شنوند، واکنش را تجربه می‌کنند.
جانسون که بیش از ۲۰ سال در مورد میسوفونیا مطالعه کرده است، می‌گوید: این مانند یک سونامی از پاسخ های منفی است.
زندگی با میسوفونیا
در حال حاضر، هیچ درمانی برای میسوفونیا وجود ندارد، اما شما گزینه‌هایی برای مدیریت علائم خود دارید.
درمان باآموزی وزوز گوش
وزوز گوش باعث شنیدن صداهایی مانند زنگ در گوش می‌شود که هیچ کس دیگری نمی‌تواند آنها را بشنود.
درمان بازآموزی وزوز در ابتدا برای کمک به افراد مبتلا به وزوز در یادگیری پذیرش و تحمل آن صداها طراحی شد. همچنین میتواند به افراد مبتلا به میسوفونیا کمک کند تا با صداهای محرک کنار بیایند.پ
ضد شرطی کردن
این درمان یک محرک صوتی ضعیف‌تر را با چیزی که احساسات مثبت یا شادی را تحریک میکند، جفت میکند. مانند آهنگ مورد علاقه، عکس یکی از عزیزان یا چیزی که در لمس آرامش‌بخش است. در یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۵، این درمان به یک زن مبتلا به میسوفونیا کمک کرد تا پاسخ خود را به محرکهای صوتی کاهش دهد.
راهبردهای مقابله‌ای
تکنیک مقابله ای شما ممکن است شامل خروج از اتاق با شنیدن صدای محرک باشد، اما گاهی اوقات ممکن است در موقعیتی نباشید که خارج شوید.چیزهای دیگری که باید امتحان کنید با استفاده از هدفون های حذف نویز ممکن است شامل موارد زیر باش:
- گوش دادن به موسیقی، صداهای آرام بخش یا نویز سفید
- حواس خود را با یک مانترای آرام بخش یا تاکیدی پرت کنید
- مودبانه از فردی که صدا را تولید میکند بخواهید متوقف شود
به گفته جانسون، صدای باران، طبیعت یا سایر صداهای مشابه در کار او به ویژه موثر بوده است، به طوری که تا ۸۵ درصد از کاربران تا حدودی علائم خود را تسکین می دهند.
مشاوره
درمان با یک متخصص بهداشت روانی آموزش دیده، فضای امنی را برای باز کردن در مورد علل میسوفونیا پریشانی ارائه می‌دهد. از طریق درمان، می‌توانید استراتژی‌های مؤثری برای مقابله با این بیماری بیاموزید.
درمان شناختی رفتاری نوعی از درمان است که به شما کمک میکند تا افکار و واکنش های ناخواسته را مد نظر قرار دهید و آنها را اصلاح کنید. این نوع درمان میتواند به شما کمک کند تا احساسات و احساسات فیزیکی ناشی از تحریک صداها را کنترل کنید.
تست میسوفونیا
بسیاری از افراد به دلیل اینکه به برخی از صداها واکنش نشان می‌دهند، گمان می‌کنند که به صدابیزاری مبتلا شده‌اند. در واقع ابتلا به این عارضه به این راحتی مشخص نمی‌شود. اینکه فرد نسبت به برخی از صداهای اطراف خود واکنش نشان دهد یک امر طبیعی است. اما اگر فرد به هر صدایی واکنش عصبی نشان دهد این موضوع میتواند کمی بحث برانگیز باشد. برای اینکه مشخص شود که فرد به اختلال میسوفونیا مبتلا شده است یا خیر تنها کافیست به پزشک مراجعه کنید. پزشک معمولا با تست صداهای مختلف میتواند میزان حساسیت شما را تشخیص دهد و نسبت به درمان آن اقدام کند.
سخن پایانی روان درمان
درمان این نوع بیماری به سبک و نوع زندگی فرد بستگی دارد. سعی کنید برای دوری از میسوفونیا استرس و اضطراب را از خود دور کنید تا زندگی آرامی داشته باشید. دوری از صداهای آزاردهنده میتواند به داشتن زندگی آرام و بی دغدغه کمک بسیاری کند. برای درمان این عارضه درک و کمک خانواده هم میتواند تاثیر بسیاری داشته باشد.
منابع: healthline
سوالات متداول
- آیا ابتلا به میسوفونیا محدودیت سنی دارد؟
معمولا نشانههای میسوفونیا در سنین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش شده است. سرعت ابتلا به آن در زنان و دختران به مراتب بسیار بیشتر از آقایان است. - آیا میسوفونیا میتواند باعث ابتلا به اختلالات وسواسی در فرد شود؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که احتمال ابتلا به اختلال شخصیت وسواسی اجباری در افرادی که به میسوفونیا مبتلا هستند بسیار بیشتر از دیگر افراد است. طبق نظر پزشکان حدود ۵۲ درصد افراد مبتلا به میسوفونیا به اختلالات وسواسی اجباری مبتلا خواهند شد. - آیا بیماری میسوفونیا با فونوفوبیا تفاوتی دارد؟
در بیماری فونوفوبیا صداهای ناگهانی بلند و غیر منتظره، در نهایت موجب استرس و اضطراب در فرد خواهد شد. - شایعترین محرکهای مسوفونیا کدامند؟
صدای انگشت دست و پا، صدای خوردن و جویدن، صدای بلند تنفس با بینی و…. از رایجترین و شایعترین علائم این عارضه هستند.
من از سنین نوجوانی نسبت به صدای خوردن و صدای سوتی که موقع فرستادن صلوات تولید میشه،صدای تیک تاک ساعت موقع خواب،صدای گاز زدن سیب
و صداهای تکرارشونده ریز حساسیت داشتم.چند وقته اومدیم خونه ای که صدای جیرجیرک داره.خیلی نسبت به این صدا حساس شدم و چون صدایی هست که همه جا هست خیلی دارم آزار میبینم و وقتی می ریم بیرون نسبت به بقیه صداهای محیطی هم حساس شدم طوری که وقتی بیرون هستیم دائم سردرد دارم و یک طوری هستم که انگار خونم داره می جوشه
من جوری ام که چندساله باخانواده غذانمیخورم مجبورم تنهایی غذابخورم تاصدای خوردنشونونشنوم..😕
من صدا نفس کشیدن بلند موقعه خواب اذیتم میکنه وقتی بیدارم کمتر چون احساس میکنم اطرافیان هم موقعه ایی ک بیدارن صدا نفسشون کمتره.طوری هستم ک اجازه نمیدم کسی اتاق روبرو اتاقم بخوابه.
ولی خدایی بنظرم مشکل از مانیس اونا صدا نفسشون واقعا بلنده.
عرض سلام و وقت بخیر. صدای تنفس دیگران معمولا خفیف و قابل چشم پوشی است. اگر تصور می کنید برایتان آزاردهنده است، برای مدیریت این مسئله با روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید.
من نمیدونم که به میزوفونیا مبتلا هستم یا نه ولی از صدای کشیده شدن مداد روی کاغذ خیلی بدم میاد جوری که سریع اون محل رو ترک میکنم یا صدای کشیدن انگشت روی دیوار یا حتی صدای کشیدن درست روی پارچه های خیلی نرم (پتو مسافرتی) و خشک (شروار لی)
یکبار دختر دایم میخواست با این نقطه ضعفم باهام شوخی کنه دستشو روی دیوار کشید منم چایی داغ که دستم بود رو ریختم روش 😂
سلام، با توجه به توضیاتتون این مساله زندگی و روابطتو تحت تاثیر قرار داده و بهتره به روانشناس مراجعه کنی تا با بررسی دقیق‌تر کمکت کنه تمرین کنی و از پس این چالش بربیای.
این اطلاعات در مورد میسوفونیا رو خودمون میدونیم تورو خدا بفکر درمانش باشید
. سعی کنید استرس را از خود دور کنید و آرامش بیشتری به خود بدهید. همچنین مرتب ورزش کنید، ورزش بر کاهش تحریک شما در اثر صداهای آزار دهنده بسیار تاثیرگذار است. در مواقعی که می‌خواهید به خارج از منزل بروید می‌توانید از گوش‌گیر یا هدست استفاده کنید. در خانه هم برای خود محیطی آرامبخش و راحت بسازید که کسی در آنجا صدای آزاردهنده‌ای ایجاد نکند. از دوستان و خانواده خود نیز بخواهید تا شما را درک کرده تا بتوانید آهسته آهسته روند درمان سپری کرده و بهبود یابید.
ببخشید من از صدای نوشتن مداد های خشک و یا خط خطی باهاشون بدم میاد و واکنشم اینجوری بوده که مثلا تو مدرسه به طرف گفتم میشه خط خطی نکنی؟به نظرتون این اختلالو دارم؟
آیا این بیماری همیشگی است یا اینکه بعد از مدتی کاملا ازبین می‌رود؟
متخصصان شامل شنوایی شناسان، پزشکان عمومی و روانپزشکان باید همه موارد چک کنند تا دلایل اصلی شناسایی بشه و روند درمان طی بشه
برای من از ۹ سالگی شروع شد اول به مامانم حساسیت داشتم بعد با بابام و خواهرم بعد به صدای نفس کشیدن و راه رفتن داداشم بعد به حرکات پاهای خواهرم بعد به صدای فین کردن های بابام و… هر روز هم این صدا ها رو میشنوم جوری که ۳ طبقه میرم بالا درس میخونم که صدا یی نشنوم ولی بازم صداش رو میشنوم ولی خدا رو شکر یه مدت نویز سفید گوش کردم و رفتارم رو کنترل کردم که موقع عصبانیت چجوری برخورد کنم و الانم موقع غذا خوردن میرم توی حیاط غذا میخورم کسی هم چیزی بهم نمیگه وای بدترین صدا ها صدای تخمه و نفس کشیدن و راه رفتن هست میشه لطفا من رو راهنماییم کنید
مهمترین کاری که باید انجام بدید تا تاثیر عمیق تر داشته باشه ،به جای درگیری با افرادی که باهاشون زندگی می کنیم باید دلیل اصلی اون شناسایی بشه باکمک متخصصین و براساس مدل درمانی اونا روند درمان را طی کنید تا استرس کمتری تجربه کنید و روز به روز تاثیر درمان را ببینید
مهمترین کاری که باید انجام بدید تا تاثیر عمیق تر داشته باشه ،به جای درگیری با افرادی که باهاشون زندگی می کنیم باید دلیل اصلی اون شناسایی بشه باکمک متخصصین و براساس مدل درمانی اونا روند درمان را طی کنید تا استرس کمتری تجربه کنید و روز به روز تاثیر درمان را ببینید .
مرسی از اطلاعات کامل و جامعتون