نوجوانی و بلوغ دوره‌ای است که به شدت تحت تاثیر تغییرات جسمی، جنسی و رفتاری قرار دارد. در این دوره ممکن است نوجوانان خلق تحریک پذیری داشته باشند و نتوانندبا اطرافیان خود (به خصوص والدین) به درستی رفتار کنند. شنیدن فحاشی و استفاده از کلمات نامناسب از زبان فرزندتان ممکن است بسیار ناراحت کننده باشد. ممکن است به شدت در مواجه با این فحاشی‌ها عصبانی شوید و یا حتی آنقدر مبهوت شوید که ندانید چگونه باید به آن پاسخ دهید. اما نحوه برخورد شما به عنوان والدین با نوجوان بسیار مهم است. شما نمی‌خواهید که فرزندتان به اصطلاح بددهن باشد و یا نسبت به دیگران نیز اینگونه با بی‌احترامی صحبت کند. در این مقاله می‌خواهیم از نحوه صحیح برخورد با نوجوانانی که فحاشی می‌کنند صحبت کنیم.
رفتار با نوجوان پرخاشگر
ممکن است شما به فرزندتان گفته باشید که نمی‌تواند با دوستانش بیرون برود و یا اینکه باید اتاقش را تمیز کند و او در جواب با پرخاشگری با شما رفتار کند و یا حتی فحاشی کند. در هر صورت این رفتار قابل قبول نیست و ضروریست هر چه سریع‌تر مورد بررسی قرار گیرد. باید توجه داشت که پاسخگویی با عصبانیت می‌تواند وضعیت را وخیم‌تر کند. در اینجا به چند روش سازنده برای پاسخگویی به پرخاشگری و فحاشی نوجوانان اشاره می‌کنیم.
-
سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید و آرام بمانید.
شنیدن بی‌احترامی از سوی فرزندتان می‌تواند بسیار سخت و ناراحت کننده باشد. اما بلند کردن صدا و یا بی‌احترامی متقابل فقط اوضاع را وخیم‌تر می‌کند! بنابراین سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید، نفس عمیق بکشید و تا زمانی که آرام نشده‌اید چیزی نگویید، وقتی آرام شدید هم می‌توانید با خلاقیت سازنده برخورد مناسب‌تری با فرزند خود داشته باشید و هم الگوی مناسبی از مدیریت خشم صحیح برای او خواهید بود.
-
اگر فکر می‌کنید به فاصله گرفتن نیاز دارید این کار را انجام دهید.
اگر برای اتفاقی که افتاده است حس می‌کنید نیاز دارید آرام شوید و بیشتر فکر کنید، اینکار را انجام دهید. می‌توانید بگویید “من می‌خواهم مدتی «تو خلوت خودم باشم/قدم بزنم/…» تا آروم بشم و بعد درباره رفتاری که داشتی با هم صحبت خواهیم کرد.”
-
برای انجام رفتار نادرست عواقبی تعیین کنید. (به یاد داشته باشید از واژه عواقب به جای تنبیه استفاده کنید.)
مهم است که پیامدهای روشنی را برای رفتار نامناسب هر یک از اعضای خانواده (عدالت) تعیین کنید. مثلا برای مدتی مشخص محروم شدن از امتیازی مانند تلفن همراه. مثلا: هر کی به فرد دیگه توهین کنه نیم ساعت گوشیشو خاموش میکنه و روی میز میذاره». یا انجام یکی از کارهای خانه، مثلا: هر کی به فرد دیگه توهین کنه سرویس بهداشتی رو می‌شوره/ظرفها رو می‌شوره/….
نکته مهم:
۱- پیامدهای قراردادی از این دست باید با توافق همه اعضای خانواده وضع بشه و در مورد همه اعضا هم اجرا بشه!
۲- پیامدها باید کاملا روشن و واضح باشن و قابل پیش‌بینی. برای مثال پایان محرومیت مبهم نباشند: هر موقع تونستی اعتمادمو جلب کنی گوشیتو پس میدم!
-
در صورت نقض قوانین پیامدهای قرار داده شده را اجرا کنید
در مواقعی که نوجوانتان قانونی را زیر پا می‌گذارد تسلیم او نشویید و احساس گناه نکنید و سعی نکنید به این قضیه فکر کنید که چون آن موقع عصبانی بوده این چنین کاری را انجام داده است. اگر به این دلیل که شما در جواب کاری به او نه گفته‌اید و یا در جواب انجام کاری به شما فحاشی کرده است بهتر است پیامد کارش را اعمال کنید. در غیر این صورت به او یاد می‌دهید که استفاده از فحاشی و کلمات رکیک راه درستی برای دستیابی به خواسته‌هایش است.
-
کارهای مثبت را تشویق کنید.
اگر نوجوان به طور مداوم به شما فحاشی می‌کند و یا اینکه رفتار مناسبی از خود بروز نمی‌دهد وقت آن است که به بررسی نوع احترام و برخوردی که سایر افراد خانواده با همدیگر دارند تجدید نظر کنید.
بنابراین گرچه مهم است که اقدام فوری انجام شود تا نوجوان متوجه شود که رفتار او اشتباه بوده است، اما همچنین لازم است که روی راهکارهایی کار کنید که احتمال تکرار آن در آینده را کاهش دهد.
مطلب بیشتر: دروغگویی کودکان | با فرزندی که دروغ می‌گوید چگونه رفتار کنیم؟
راهکارهایی برای افزایش رفتار محترمانه در طولانی مدت
اگر نوجوان به طور مداوم به شما فحاشی می‌کند و یا اینکه رفتار مناسبی از خود بروز نمی‌دهد وقت آن است که به بررسی نوع احترام و برخوردی که سایر افراد خانواده با همدیگر دارند تجدید نظر کنید. بنابراین گرچه مهم است که اقدام فوری انجام شود تا نوجوان متوجه شود که رفتار او اشتباه بوده است، اما همچنین لازم است که روی راهکارهایی کار کنید که احتمال تکرار آن در آینده را کاهش دهد.
-
رفتار خودتان با همسرتان و یا سایر اعضای خانواده را بررسی کنید.
سعی کنید همراه با همسرتان به بررسی بی‌احترامی و مقابله با آن در خانواده بپردازید. اگر بر سر موضوعی با همسرتان اختلاف نظر دارید در مقابل نوجوان آن را بیان نکنید مگر در مواقعی که موضع خیلی برای فرزندتان نگران کننده نیست و شما و همسرتان آمادگی حل تعارض صحیح و منصفانه را دارید، در چنین مواردی می‌توانید الگوی عملی خوبی به وی ارائه دهید. همچنین در هنگام عصبانیت در مقابل چشم نوجوان با همدیگر دعوا نکنید و اظهارات تحقیرآمیز درباره یکدیگر نداشته باشید.
از همسرتان هیچ موقع پیش فرزندتان شکایت نکنید. به عنوان مثال هرگز نگویید “پدر تو بی‌عرضه است” و یا “مادرت همیشه اشتباه می‌کند.” این امر باعث می‌شود تا به مرور زمان احترام در خانواده و نسبت به همدیگر از بین برود و به اصطلاح حرمت‌ها شکسته شود.
-
برای فرزندتان الگوی خوبی باشید.
خشم خود را با انجام روش‌های سالم مدیریت کنید. با احترام با دیگران رفتار کنید. به یاد داشته باشید که رفتار والدین منعکس کننده رفتار نوجوانان در آینده است. اگر نسبت به اعضای خانواده و همسرتان با بی‌احترامی رفتار کنید فرزندتان رفتارهای نامناسب شما را درست و صحیح طلقی می‌کند. پس سعی کنید الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.
-
مهارت‌های کنترل خشم را به فرزندتان آموزش دهید.
اطمینان حاصل کنید که فرزندتان راهکارهای سالم برای مدیریت با خشم و عصبانیت را می‌شناسد. این مهارتها گستره وسیعی از مهارت‌هایی ساده مانند نفس عمیق کشیدن، پیاده‌روی، خروج از موقعیت، خاطره نویسی و… تا مهارت‌های سطح بالایی چون خودآگاهی، حل مساله و … را شامل می‌شود. همراه فرزندتان باشید تا این مهارتها را تمرین کند و در آن‌ها ماهر شود.
-
فعالیت‌های کودکتان را در شبکه‌های اجتماعی کنترل کنید.
شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها می‌توانند منابع خطرناکی برای تقلید رفتارهای نادرست باشند. سعی کنید فعالیت‌های روزانه فرزندتان را کنترل کنید. ممکن است بخواهید مواجهه او با فیلم‌های خشن یا بازی‌های ویدئویی و رایانه‌ای را که در آن افراد رفتار ناخوشایند با یکدیگر دارند و از کلمات رکیک استفاده می‌کنند محدود کنید.
مطلب بیشتر: برخورد صحیح والدین با نوجوانان در دوران بلوغ | نحوه برخورد با اشتباهات نوجوانان
سخن آخر روان‌درمان
نوجوانان در سن بلوغ بیش از هر زمانی به اصلاح رفتار نیازمند هستند. تغییرات هورمونی و مشکلات عاطفی و اجتماعی به خودی خود دلایل کافی برای خلق تحریک پذیر در نوجوانان هستند اما این مشکلات دلیلی برای پرخاشگری و عدم احترام به والدین نیست. فحاشی نوجوانان می‌تواند دلایل عمده‌ای داشته باشد. اولین کاری که می‌توانید بکنید این است که آرام باشید و نفس عمیق بکشید. سعی کنید نحوه برخورد خود را با سایر اعضای خانواده و همسرتان بسنجید. مراجعه به یک روانشناس نوجوان می‌تواند بسیاری از مشکلات دوران بلوغ از جمله فحاشی را بهبود دهد. اگر نمی‌دانید که چگونه باید در این دوره با نوجوانان رفتار کنید و بی‌احترامی آن‌ها موجب آزردگی خاطر شما شده است مراجعه به روانشناس می‌توانید بهترین توصیه برای شما باشد.
52 Responses
سلام من پسری ۱۵ ساله ای داشتم که به دلایلی
میخواست بره رشته هنر و من به عنوان پدر به زور رشته ریاضی ثبت نامش کردیم بعد یک سال ترک تحصیل کرد
و الان ۱۷ سالشه داری میره تو ۱۸ سال متاسفانه بد از اون روز که ترک تحصیل کرده ذره ای از من به عنوان پدر پولی و چیزی درخواست نکردش و هر روز داره ارتباط ما بد ترو بد تر میشه و حتی با انسان های دیگه چه دختر چه پسر هیچ ارتباطی نمیگیره اگه درخواستی ازش داشته باشم نه تنها انجام نمیده و از چشمش انگاری افتاده ام فحاشی هم به من و مادرش بعضی وقتا میکنه واسه اون کاری که کردیم لطفا کمکم کنید می‌خواد خودش خونه بگیره با پول خودش و از ما به کل جدا بشه و همینطور هم شده لطفا کمکم کنید
همین یدونه پسر رو دارم کمکم کنید خیلی پرخاشگر بد دهن و با هیچ کسی در ارتباط نیست حتی با انسان ها هم خیلی بد ارتباط میگیره مشاوره هم نمیاد کمکم کنید
چه کاری می‌توانم بکنم
متوجه مسئله شما شدم و تنها چیزی که به ذهنم میرسه اینه که این جریان اجبار تو ذهن پسرتون چه تاثیری گذاشته که بعدش کلا مسیرش رو منحرف کرده، و تا آثار این انتخاب بررسی نشه، شما یه انتخاب میذارید و اون این انتخاب رو قبول نمیکنه و این سه سال طول میکشه و اون تو یه سنی هست که پر هیجان واحساس، و شما تو این سن؟ مثل یه مسابقه طناب کشی یه طرفش اون و یه طرف شما وهمسرتون و تا این جریان متوقف نشه موضوع تبعات بدتری خواهد داشت. برای همین باید ساختار خانواده شما بررسی بشه وهم فضای فردی پسرتون لطفا با روانشناس ارتباط بگیرید.
باسلام من پسری ۱۷ساله دارم خیلی فحاشی میکنه به من فحش های خیل زشت با کوچکترین ناراحتی هر چه به دهنش میرسه میگه اگه به باشم بگم یا میزندش یا خودشم فحش میده چکار باید بکنم
جریان فحاشی تو رابطه اتفاق میفته یعنی مربوط میشه به رابطه و ما یاد میگیریم بیشتر که تو صحبت های خودتون هم اشاره کردید تو رابطه با پدر اتفاق میفته و هر چقدر پدر این جریان رو شروع میکنه پسر هم ادامه میده که باید درمان بشه.
فقط نوجوان فحاشی می کنه؟
اگر بقیه اعضای خانواده این کار رو کردند چی؟
سلام همراه گرامی، فحاشی و پرخاشگری ممکن است از طرف هر کدام از اعضای خانواده رخ دهد که این موضوع باید با مراجعه به روانشناس متخصص بررسی و رفع شود.
سلام یک پسر دارم ۲۱ ساله تا ۱۷ سالگی خیلی آروم و خوب و درسخوان از زمان کرونا از کتاب زده شد و دانشگاه مرتب رشته عوض میکنه بخاطر سربازی نرفتن و گستاخ و عاشق رفیقبازی و ماشین همه کاراش نیمه تمام هستند درصرتیکه بسیار محسنات داره و چندعیب هم داره . رفیقبازی شبها تا دیروقت و اصلا بدون هدف و فقط میگه چرا خانوادم پولدار نیستن چرا درس بخونم و چر ا و بسیار تنبل شده واقعا درماندیم
سلام برای کمک به فرزندتون که به نظر خیلی دلسرد و ناکام میاد مهم‌ترین کار کمک به دلگرم کردنشه، این کار با نصیحت، توصیه یا انتقاد انجام نمی‌شه تنها کاری که شما می‌تونید بکنید تا به فرزندتون کمک کنید اینه که رابطه خوبی رو باهاش بسازید، باهاش وقت بگذرونید، باهاش تفریح کنید و بهش محبت نشون بدید و لابلای اونا توانمندی‌هاش و جنبه‌های مثبتشو بهش یادآور بشید و گوشزد کنید اما هرگز باج ندید! اغلب ما به جای این کار تمرکزمون رو روی مشکلات می‌ذاریم و با انتقاد و نصیحت رابطمون رو تخریب می‌کنیم که باعث بدتر شدن اوضاع میشه، توی این مسیر بهتر از یک روانشناس کمک بگیرید
سلام همشون تو این سن مثل همن
فقط دوزاشون فرق میکنه
اره درست میگن ایشون 🙂