با توجه به ماهیت انتزاعی هوش، اندازهگیری آن نسبت به مفاهیم و مسائل قابل مشاهده دشوار تر است. با این حال، با تلاش و تدوین توسط متخصصان، ابزارهایی مانند آزمونهای هوشی توسعه یافتهاند که قادر به اندازهگیری هوش میباشند. نتایج حاصل از آزمونهای هوشی معتبر مانند تست وکسلر کودکان دقیقتر از سایر آزمونها هستند. این آزمون توسط وکسلر، یک روانشناس آمریکایی، طراحی و تدوین شده است. او باور داشت که هوش ترکیبی از تواناییهای ذهنی مختلف است و نمیتوان آن را به یک عامل کلی ساده تقلیل داد. این آزمون علاوه بر سنجش ناتوانیهای یادگیری، برای اندازهگیری میزان افت تحصیلی دانشآموزان نیز به کار میرود.
همچنین، به جز آزمون هوشی وکسلر بزرگسالان، یک آزمون هوشی وکسلر نیز برای کودکان ۶ تا ۱۶ ساله طراحی شده است. این آزمون شامل ۱۰ آزمون اصلی از نوع فرعی و ۳ آزمون تکمیلی میباشد. این آزمون به منظور سنجش سطح هوش کودکان، تشخیص ناتوانیهای یادگیری و ارزیابی میزان افت تحصیلی آنان استفاده میشود.
تست وکسلر کودکان چیست؟
تست هوش وکسلر کودکان (WISC) توسط «دیوید وکسلر» ابداع شد. این تست روانشناسی دو جنبه اساسی هوش را در کودکان میسنجد که عبارتند از هوش کلامی و هوش عملکردی. هوش کلامی شامل درک مطلب و دایره واژگان و هوش عملکردی شامل تکمیل تصاویر و استدلال میشود.
تست وکسلر کودکان ۴ (WISC-IV) عملکرد ذهنی کودک را به عنوان یک ساختار چندوجهی میبیند. یعنی در این تست مقیاسهای گوناگونی وجود دارد که اشکال مختلف عملکرد ذهنی کودک را میسنجند. در واقع تستهای هوش امروزی، «هوش» را به عنوان یک توانایی خاص نشات گرفته از ظرفیتهای ذهنی فرد نمیبینند؛ بلکه آن را به عنوان ترکیبی از هوشهای مختلف میسنجند که هرکدام اهمیت یکسانی دارند.
این تست معمولاً برای کودکان شش الی شانزده ساله استفاده میشود و اجرای آن حدود ۶۵ الی ۸۰ دقیقه زمان میبرد. اگر یک کودک در مدرسه به خوبی عمل نکند یا با افت تحصیلی مواجه شود، تست هوش وکسلر کودکان (آزمون WISC) میتواند در تشخیص مشکل کودک به روانشناس کمک کند. تست وکسلر کودکان به عنوان یک استاندارد طلایی در ارزیابی و اندازه گیری عملکرد ذهنی و هوش کودکان شناخته میشود.
روانشناسان تلاش میکنند هوش را به یک متغیر برای عملکرد تبدیل و آن را به وسیله این متغیر توصیف کنند. ضریب هوشی به تنهایی اهمیت چندانی ندارد. آنچه که مهمتر از ضریب هوشی است نحوه و میزان استفاده از ان است. همچنین بسیاری از ظرفیتهای ذهنی و شناختی انسان قابل مشاهده و اندازهگیری دقیق نیست.
این امکان وجود دارد که توانایی های فکری در طول دوران کودکی تغییر کند. علاوه بر این، نمرات یک کودک در تست وکسلر می تواند تحت تأثیر انگیزه، توجه، علایق و فرصت های یادگیری قرار گیرد. به این دلایل، اگر کودک در زمان دیگری دوباره آزمایش شود، ممکن است برخی از نمرات کمی بالاتر یا پایین تر باشد. بنابراین مهم است که نمرات آزمون وکسلر کودکان را به عنوان تصویری از سطح فعلی عملکرد فکری کودک مشاهده کنیم. هنگامی که این نمرات به عنوان بخشی از یک ارزیابی جامع مورد استفاده قرار می گیرند، به درک نقاط قوت فعلی کودک و هر نیازی که می توان به آن توجه کرد کمک می کند.
تست هوش وکسلر کودکان نسخه ۵
مقیاس هوش وکسلر برای کودکان – ویرایش پنجم (WISC-V) یک ابزار بالینی جامع است که برای ارزیابی تفکر عمومی و مهارتهای استدلال کودکان شش سال تا ۱۶ سال استفاده میشود. نتایج آزمون شامل نمره ضریب هوش کامل (IQ) و همچنین رتبه بندی و نمرات معادل سن برای ترکیبات درک کلامی، دیداری-فضایی، استدلال سیال، حافظه کاری و سرعت پردازش است.
تست وکسلر نسخه پنج WISC-V را می توان برای اهداف شناسایی ناتوانی ذهنی، استعداد، ناتوانی های یادگیری خاص، برنامه های تخصصی و مداخله بالینی استفاده کرد. ارزیابی معمولاً بین یک و نیم تا دو ساعت زمان نیاز دارد. نمرات ارزیابی توسط روانشناسان با تجربه تجزیه و تحلیل و گزارش می شود.
این آزمون قدرت تفسیری بیشتری دارد، نسخه کارآمدتر و کاربرپسندتر تست وکسلر است و ویژگیهای روانسنجی بهروز شدهای دارد. اطلاعات تفسیری اضافه شده برای کمک به تشخیص اختلالات خواندن، اختلالات زبانی، ADHD، مشکلات غیرکلامی، نقص حافظه بینایی در مقابل شنیداری، مشکلات عملکرد اجرایی و مسائل ادراک بصری مفید است.
آزمون روان سنجی WISC-V اخیراً (۲۰۱۶) به روز شده است تا ۷۵ سال تحقیق و پیشرفت در زمینه ارزیابی فکری را در خود جای دهد و همچنین نیازهای عملی و بالینی جامعه معاصر را منعکس کند. WISC-V دارای ۱۰ خرده آزمون اولیه و خرده آزمون تکمیلی است. شباهت ها و واژگان دو خرده آزمون اصلی هستند که نمره درک کلامی را تشکیل می دهند. دو زیر آزمون اصلی دیداری-فضایی عبارتند از طراحی مکعب و پازل های بصری. استدلال سیال با دو خرده آزمون اصلی، استدلال ماتریسی و وزن های شکلی اندازه گیری می شود.
توالی اعداد و توالی تصاویر دو خرده آزمون اصلی حافظه کاری هستند و کدگذاری و جستجوی نمادها دو خرده آزمون سرعت پردازش اولیه هستند. با این حال، ۱۰ خرده آزمون اولیه به طور مساوی در نمره هوش کل مقیاس یا IQ نقش ندارند. ضریب هوشی در مقیاس کامل از هفت زیر آزمون اولیه تشکیل شده است.
- شباهت ها
- واژگان
- طراحی مکعب
- استدلال ماتریسی
- وزن های شکل
- توالی اعداد و کدنویسی
نمرات تست وکسلر نسخه ۵
نمرات این تست در مقایسه با عدد ۱۰۰ به عنوان حد متوسط تفسیر میشوند. نمرات بالای ۱۰۰ به عنوان فوق متوسط و نمرات زیر ۱۰۰ به عنوان زیر متوسط شناخته میشوند.
|
نمرات استاندارد |
توضیح کیفی نمره |
|
۱۳۰ و بالاتر |
بسیار بالا |
|
۱۲۰ تا ۱۲۹ |
خیلی بالا |
|
۱۱۰ تا ۱۱۹ |
بالای میانگین |
|
۹۰ تا ۱۰۹ |
میانگین |
|
۸۰ تا ۸۹ |
پایین میانگین |
|
۷۰ تا ۷۹ |
خیلی پایین |
|
۶۹ و پایین تر |
بسیار پایین |
ویژگیهای تست وکسلر برای کودکان چیست؟
به طور کلی، تست وکسلر ابزار ارزشمندی برای ارزیابی توانایی های شناختی در کودکان است و می تواند اطلاعات ارزشمندی را برای برنامه ریزی آموزشی و مداخله ای ارائه دهد. توجه به این نکته مهم است که تست هوش وکسلر کودکان تنها یک ابزار در یک فرآیند ارزیابی بزرگتر است و باید در ارتباط با سایر اقدامات ارزیابی و منابع اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این، مهم است که آزمون هوش وکسلر توسط یک متخصص آموزش دیده به روشی استاندارد و مناسب اجرا شود. اینها برخی ویژگی های آزمون وکسلر کودکان هستند:
- این آزمون چندین توانایی شناختی را اندازه گیری می کند: طیفی از توانایی های شناختی، از جمله درک کلامی، استدلال ادراکی، حافظه کاری، سرعت پردازش و استدلال سیال. این امکان ارزیابی جامع توانایی های شناختی کودک را فراهم می کند و به شناسایی نقاط قوت و ضعف کمک می کند.
- این آزمون استاندارد است: به این معنی است که برای نمونه بزرگی از کودکان اجرا شده است و نتایج برای ایجاد هنجارها تجزیه و تحلیل شده است. این اجازه می دهد تا نتایج آزمون کودک با نتایج همسالانش مقایسه شود و تصویر روشنی از توانایی های شناختی آنها ارائه شود.
- این آزمون به صورت انفرادی انجام می شود: این آزمون به صورت انفرادی توسط یک روانشناس آموزش دیده انجام می شود که امکان ارزیابی شخصی از توانایی های کودک را فراهم می کند.
- آزمون پایا و معتبر است: تست وکسلر به طور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته است و سطوح بالایی از پایایی و اعتبار را نشان داده است. این بدان معنی است که آزمون به طور مداوم آنچه را که برای اندازه گیری در نظر گرفته شده است اندازه گیری می کند و نتایج ثابتی را در طول زمان ایجاد می کند.
مطالعه بیشتر: اضطراب امتحان چیست؟ علائم، انواع و درمان استرس امتحان
تاریخچه تست هوش وکسلر کودکان
تست هوش وکسلر کودکان در واقع نسخه سطح پایینتر تست هوش وکسلر بزرگسالان است که در سال ۱۹۴۹ ابداع شد. همانطور که قبلا ذکر شد، تست هوش وکسلر برای اولین بار در سال ۱۹۴۹ معرفی شد. با این هدف، ویرایش و تنظیم شد تا با جدیدترین اکتشافات در این زمینه مطابقت داشته باشد و اثر فلین (اثر فلین افزایش قابل توجه و طولانی مدت در نمرات تست هوش سیال و متبلور است که در بسیاری از نقاط جهان در قرن بیستم اندازهگیری شد) را جبران کند.
ویرایش دوم تست وکسلر در سال ۱۹۷۴، نسخه سوم در سال ۱۹۹۱ و ویرایش چهارم در سال ۲۰۰۳ ارائه شد. آخرین ویرایش WISC در سال ۲۰۱۴ منتشر شد و تا به امروز به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.
نمونه هنجاری برای تست وکسلر بر اساس ۲۲۰۰ کودک بود. نمونه برای منعکس کردن دقیق جمعیت شناسی و دستیابی به نتایج ثابت و قابل اعتماد طراحی شده است. بنابراین، ۱۱ گروه سنی از ۶ سال تا ۱۶ سال و ۱۱ ماه وارد مطالعه شدند. در نمونه هنجاری دختر و پسر به طور مساوی حضور داشتند و از اين رو مطالعه با توجه به جنسيت متعادل بود. روش نمونهگیری نیز بر نمایندگی گروههای قومی و نژادی مختلف متمرکز بود.