انسان با توجه به شرایط و چالش‌هایی که در زندگی دارد، ممکن است در موقعیت‌های مختلفی قرار بگیرد که همین موقعیت‌ها و شرایط زمینه را برای خودکشی و فکر کردن به آن مهیا می‌کنند. زمانی این فکر شدت پیدا می‌کند که انسان تصور کند جای او دیگر در این دنیا نیست، این فکر میل به خودکشی را در فرد بیش از قبل تقویت خواهد کرد. میل به خودکشی در نوجوانان کمی بالاتر از دیگر سنین است، تنها دلیل آن هم میتواند تغییر شخصیت و هویت فرد باشد. البته خودکشی تنها مربوط به دوران نوجوانی نیست و در سنین میانسالی، سالمندی، کودکی و… هم وجود دارد.
در این مسیر خانواده و اطرافیان فرد می‌توانند نقش مهمی در تفکر آن داشته باشند. برخی افراد با راهنمایی نادرست موجب عملی کردن خودکشی و برخی از آن‌ها با راهنمایی درست و به موقع موجب پشیمانی فرد خواهند شد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با علائم و دلایل خودکشی و بهترین درمان برای این عارضه آشنا شوید.
علائم خودکشی در افراد
با وجود اینکه آمار خودکشی در زنان بسیاری بیشتر از آقایان است، اما در این میان احتمال موفق بودن خودکشی در آقایان بسیار بیشتر از زنان خواهد بود. علائم خودکشی در زنان و مردان به یک شکل است و با توجه به شرایط ممکن است کمی متفاوت باشد. نشانه‌ها و علائم خودکشی عبارتنداز:
- سابقه اقدام به خودکشی خود فرد یا در افراد خانواده
- سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر یا اختلالات روانی
- قرار گرفتن در خانواده خشن و تندخو
- قرار گرفتن در معرض سواستفاده جنسی یا فیزیکی
- سابقه زندان
- ابتلا به بیماری‌های روحی و روانی و جسمی
- آرزوی مرگ
- صحبت کردن در رابطه با مرگ
- از دست دادن علاقه و میل به زندگی
- حرف‌های نا امید کننده و خسته کننده
- ازخودبیزاری و روی آوردن به رفتارهای مخرب مانند مصرف مواد مخدر، مصرف الکل، آسیب به اموال عمومی و….
- فاصله گرفتن ناگهانی از دیگران و چرخش رفتار فرد
- صحبت کردن در رابطه با مرگ و خودکشی
- رفتن به خانه دیگران برای خداحافظی
دلایل بروز خودکشی چیست؟
خودکشی یک عمل عمدی است که فرد باعث مرگ و نابودی خود می‌شود. البته باید به این موضوع نگاه کنیم که یک فرد چرا و به چه دلیل به چنین اقدامی دست زده است و دلایل خودکشی در فرد را مورد بررسی قرار دهیم.
سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که سالانه حدود یک میلیون نفر در جهان اقدام به خودکشی می‌کنند. این موضوع باعث شده تا بیشتر پزشکان و محققان به این باور برسند که خودکشی میتواند یک عارضه مسری باشد. اما ازجمله دلایلی که میتواند موجب شود تا یک فرد چنین اقدامی انجام دهد را در ادامه عنوان خواهیم کرد:
- انواع اختلالات شخصیتی و بیماری‌های روحی و روانی درمان نشده
- انحراف دینی و فرقه‌ای فرد
- فقر، بی آبرویی، لجاجت، سرگردانی، بلاتکلیفی و…
- تحقیر، سرخوردگی و عدم اعتماد به نفس
- مشکلات خانوادگی ازجمله مشاجرات، طلاق والدین و…
- شکست در ورابط احساسی و عاشقانه و شکست در زمینه کاری یا تحصیلی
- مشکلات و ناتوانی‌های جسمی در زمان بلوغ
بهترین درمان برای جلوگیری از خودکشی
در واقع میتوان گفت که بهترین زمان برای جلوگیری از خودکشی، زمان بروز علائم و نشانه‌های آن است. اگر فردی را دیدی که این علائم و نشانه‌ها را داشت بهتر است در همان روزهای اولیه برای کمک به درمان و بهبودی او اقدام کنید. این دسته از افراد بهتر است هر چه سریع‌تر به مشاوره یا روانشناس مراجعه کنند. هرچه دیرتر اقدام کنند پروسه درمان آن‌ها به مراتب سخت‌تر خواهد شد. از این رو بهتر است بهترین زمان(زمان طلایی) را برای درمان و مراجعه به روانشناس انتخاب کنید.
بهترین درمان برای جلوگیری از خودکشی میتواند مراجعه به مشاوره، روانشناس یا روانپزشک باشد. در واقع در شرایطی که این عارضه حاد می‌شود دارو درمانی میتواند بهترین گزینه انتخابی باشد. روانشناس یا مشاوره سعی می‌کند همدلانه به تمام صحبت‌های شما گوش دهد سپس با تکنیک‌ها و روش‌های خاص نسبت به بهبود و درمان شما اقدام خواهد کرد. یک روانشناس خوب هیچ وقت شما را سرزنش، تحقیر، قضاوت و.. نخواهد کرد. تنها با صحبت کردن و در صورت نیاز دارو درمانی سعی می‌کند تا این عارضه را درمان کند.
مطلب مرتبط: ترس از مرگ یا تاناتوفوبیا؛ علل، درمان و تفاوت آن با اضطراب مرگ
خودکشی در چه زمان هایی بیشتر احتمال وقوع دارد؟
خودکشی میتواند در هر جا و در هر شرایطی رخ دهد، محدودیت زمانی و مکانی خاصی ندارد. تنها باید از قرار گرفتن افراد در این شرایط جلوگیری کرد. معمولا آمار خودکشی علاوه بر نوجوانان و جوانان در افرادی که شرایط روحی و روانی نامتعادلی دارند، افرادی که یک بار خودکشی را تجربه کرده‌اند، افرادی که دوران سوگ را سپری می کنند، افرادی که شرایط زندگیشان به صورت ناگهانی تغییر کرده است و…. بیشتر خواهد بود. اما در رابطه با زمان آن می‌توانیم بگوییم که زمان مشخصی ندارد و فرد در هرکجا که تصمیم بگیرد میتواند به زندگی خود خاتمه دهد. با توجه به دلایلی و علائم خودکشی که در ابتدای این مطلب عنوان کردیم، آمار خودکشی در افرادی که این علائم را داشتند به مراتب بسیار بیشتر از دیگران بود.
خودکشی در چه سنینی بیشتر اتفاق میافتد؟
خودکشی فرد با وجود اینکه یکی از غم انگیزترین راه‌ها برای خاتمه یک زندگی می‌باشد، یکی از راحت‌ترین روش‌های مرگ است. پیشگیری از این عارضه کار بسیار راحتی است و تنها باید علائم و نشانه‌های آن را بشناسید. اما طبق آمار منتشر شده بیشتر آمار خودکشی در بین جوانان و نوجوانان است. از دلایلی مهم آن میتوان به تغییر شخصیت و روحیه افراد اشاره کرد. آمار خودکشی در بین افرادی که رد بازه سنی ۱۵ تا ۳۵ سال قرار گرفته‌اند به مراتب بیشتر از دیگران است. این بازه سنی مربوط به نوجوانان و جوانان می‌باشد. تنها زمانی میتوان این آمار را کاهش داد که بحران روحی و روانی نوجوانان و جوانان در این بازه برطرف شود.
سخن پایانی
بسیاری از افرادی که قصد خودکشی دارند یا خودکشی می‌کنند، تصمیم آنی و احساسی گرفته‌اند. بهتر است با بالا بردن اطلاعات خود در رابطه با این موضوع و افزایش آگاهیتان نسبت به علائم و نشانه‌های خودکشی، به دنبال کاهش آمار آن باشید. اگر فردی در اطرافیان شما وجود دارد که نشانه‌ها و علائم خودکشی دارد بهتر است برای درمان به او کمک کنید. ابتدا صمیمانه به صحبت‌هایش گوش کنید، سپس از او بخواهید برای درمان و بهبودی به روانشناس یا مشاوره مراجعه کند. اگر نیاز به همراه دارد تا بهبودی کامل همراه آن باشید. هیچ کس به جز خود فرد در این عارضه نمی‌تواند به آن کمک کند. اما داشتن یک همراه در این مسیر بتواند انگیزه فرد را برای بهبودی بالا ببرد.
سوالات متداول
نقش دارو در خودکشی فرد چه اندازه میتواند تاثیرگذار باشد؟
در واقع زمانی روانپزشک تصمیم میگیرد از دارو استفاده کند که شرایط بسیار بحرانی و حاد باشد. در این مواقع تنها با دارو درمانی میتوان شدت میل به خودکشی را کاهش داد.
چه دلایلی بیشتر میتواند یک نوجوان را به سمت خودکشی ببرد؟
کاهش ارتباط با دوستان، نادیدهگرفتن ظاهر از مهمترین دلایلی هستند که میتواند موجب خودکشی یک فرد شود.
آیا مصرف الکل و مشروبات الکلی میتواند منجر به خودکشی فرد شود؟
بله، زیاده‌روی در مصرف مشروبات الکلی هم میتواند زمینه را برای اختلالات روحی و روانی و خودکشی افزایش دهد.
با فردی که قصد خودکشی دارد باید چگونه صحبت کنیم تا از این کار منصرف شود؟
شاید کار هرکسی نباشد اما گفتن جملاتی چون تو تنها نیستی. من پیشتم، شاید الان باورت نشه ولی این احساس بد تغییر می‌کنه، شاید دقیقا ندونم چه احساسی داری اما بهت اهمیت می‌دم و میخوام بهت کمک کنم، درست لحظه‌ای که می‌خوای تسلیم بشی، به خودت بگو یک روز، یک ساعت، یک دقیقه ی دیگه؛ هرچقدر که در توانته، میتونی دووم بیاری. میتواند موجب منصرف شدن فرد شود.
بدجوری میخوام بمیرم خیلی میخوام
من بمیرم همه‌چی حل میشه اسودگی خالص داره مرگ نمیخوام بمونم دیگه بسه
این زندگی و اوضاع واسه یه ۱۹ ساله خیلی سنگینه نمیتونن بارو تحمل کنم
فرزند عزیزم درود: اول از همه، می‌خواهم بگویم که خیلی شجاع هستی که این احساسات را با من در میان گذاشتی. داشتن چنین افکاری میتواند بسیار سنگین باشد و نشان می‌دهد که تحت فشار زیادی هستی. ممکنه که الان این حرفم بی‌معنی به نظر برسد، باور کن حتی سخت‌ترین روزها هم می‌گذرند، هرچند که در لحظه دشوارند.
احساساتی که تجربه می‌کنی، نشان‌دهنده این است که نیاز به حمایت داری و تنها راه‌حل این نیست که همه‌چیز را تمام کنی. تو هنوز فرصت داری کمک بگیری، شرایطت را تغییر بدی و بار سنگینی که حس می‌کنی را سبک‌تر کنی؟
اگر موافقی، می‌توانی با یه روانشناس هم فکر کنی که چطور میشه از این شرایط عبور کرد؟ موافقی از کسی که به او اعتماد داری یا از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیری؟ و یا میتونی با سایت «طعم گیلاس» بصورت چت در تماس باشی فرزند عزیزم.
میخوام خودم بکشم تنهاچیزی که تاالان نگهم داشته دختروپسرم هستن،هروقت بهشون نگاه میکنم مرددمیشم و نگرانشون میشم که بعدمن چه اتفاقی براشون میفته…
میدونی، یه وقتایی به خودم میگم بذارم یه کم بزرگتربشن بعد…
ولی حالم خیلی خرابه
واقعادیگه بسمه
دیگه نمیخوام زنده باشم.
با سلام، حتما در حال گذراندن روزهای سختی هستید، از این بابت متاسفیم و امیدواریم که شرایط زندگی برای شما بهتر شود. یادتان باشد که فرزندانتان حتی در بزرگسالی به حضور شما احتیاج دارند. بهتر است هنگامی که افکار خودکشی را تجربه می کنید با شماره ۱۲۳ یا ۱۴۸۰ تماس بگیرید. کارشناسان مربوطه به شما کمک می کنند تا افکار منفی را مدیریت کنید و بتوانید شرایط بهتری را تجربه کنید. همچنین به شما توصیه می کنیم تا به یک روانشناس مراجعه کنید. رواندرمانگر تمام تلاش خود برای بهبود شرایط شما بکار خواهد گرفت.
با درود؛ این گفته شما احتمالا ناشی از احساس نا امیدی، است. دلایل این احساسات مهم است همه انسان‌ها احساسات منفی و ناکامی های زیادی را تجربه می کنند. آنچه در این بین مهم است نحوهٔ واکنش افراد به ناکامی و نارضایتی است .این گفته اگر درست باشد از رواندرمانگر کمك بگیرید تا سازش پذیری خود را بالا ببرید و خودتان را در مقابل شرایط پیش بینی نشده، محکم کنید .
تشکر بابت انتشار این مقاله