اگر شما هم از آن دسته از افرادی هستید که هیچگاه از عملکرد خود رضایت نداشته و دستاوردهایتان را ناچیز میدانید احتمالاً به کمال گرایی دچار هستید. کمال گرایی به معنی تعیین اهداف و استانداردهای غیرواقعی و بسیار ایدهآل است که میتواند حتی فرد را فلج کرده و عملاً باعث اهمال کاری یا هیچ کاری نکردن شود. در این مقاله قصد داریم درباره کمال گرایی و نشانههای آن صحبت کنیم.
فهرست مطالب
- کمال گرایی چیست؟
- علائم کمال گرایی چیست؟
- چرا کمال گرا میشویم؟
- درمان کمال گرایی چیست؟
- چطور کمال گرا نباشیم؟
کمال گرایی چیست؟
افراد کمال گرا استانداردهای بسیار بالایی را برای خود تعیین میکنند. طرز فکر آنها این است که هیچگاه به اندازه کافی خوب نیستند. برخی افراد به اشتباه فکر میکنند که کمال گرایی میتواند محرک خوبی برای دستیابی به موفقیت باشد؛ اما اینطور نیست و کمال گرایی منفی میتواند باعث ایجاد احساسات منفی و نارضایتی از زندگی شود. افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن و آسیب زدن به خود از نتایج کمال گرایی است.
در نهایت کمال گرایی میتواند باعث متوقف شدن فرد و تلاش نکردن برای موفقیت شود. حتی کمال گرایی خفیف هم میتواند کیفیت زندگی را در جنبههای مختلف (عاطفی، روابط دوستانه، شغل و تحصیل) تحت تاثیر قرار دهد.
کمال گرایی در کودکان و نوجوانان هم به اندازه بزرگسالان رخ می دهد. کودکان و نوجوانان معمولاً دوست دارند در مدرسه، کلاس درس و تیمهای ورزشی از همه موفقتر عمل کنند. این امر منجر به کمال گرایی بالا و در نتیجه عدم توانایی در رسیدن به خواستهها میشود.
علائم کمال گرایی چیست؟
تمایل به موفقیت امری عادی است. اما تمایل غیرمنطقی به کمال گرایی مطلق و بی عیب و نقص بودن میتواند باعث ایجاد مشکلاتی شود. در واقع برعکس چیزی که به نظر میرسد، کمال گرایی منفی میتواند باعث شود حتی موفقیت کمتری به دست آورید.
افراد کمال گرا در ظاهر شبیه به افراد موفق هستند؛ اما تفاوتهای کلیدی با آنها دارند. علائم این مشکل عبارتند از:
۱- تفکر همه یا هیچ
افراد کمال گرا مانند افراد موفق برای خود اهداف بزرگ تعیین میکنند و برای دستیابی به آنها تلاش می کنند. اما افراد موفق از به کار گرفتن تلاش خود در جهت رسیدن به هدف و پیش رفتن در مسیر موفقیت احساس رضایت میکنند (حتی اگر به اهداف نهایی خود نرسیده باشند.)
اما افراد کمال گرا هیچ چیزی را به جز هدف بزرگ نهایی خود (کمال!) نمیپذیرند و حتی یک قدم قبل از آن را به منزله شکست میدانند.
همچنین بخوانید: طرحواره شکست چیست؟ از نشانه ها تا درمان تله شکست
۲- انتقاد و سختگیری همیشگی
افراد کمال گرا همیشه نسبت به خود و دیگران سخت گیر هستند. افراد موفق به دستاوردهای خود افتخار می کنند و در عین حال از دیگران هم حمایت میکنند. اما افراد کمال گرا همیشه به دنبال اشتباهات و نقصهای خود و دیگران هستند. آنها هنگام شکست نسبت به خود و دیگران سختگیرانهتر از سایرین عمل میکنند.
۳- انگیزه گرفتن از ترسها
هدف به افراد موفق کمک می کند تا رو به جلو پیش بروند. آنها از هر قدمی که در مسیر درست برمیدارند خوشحال میشوند و رضایت دارند. اما آنچه که کمال گراها را به سمت هدفشان هل می دهد ترس از نرسیدن به هدف و شکست خوردن است. آنها هرچیزی به جز هدف نهایی و کمال را شکست قلمداد میکنند.