اگر شما یا یکی از عزیزانتان به مصرف مواد افیونی مثل تریاک وابسته شده اید، ممکن است گیج و ترسیده باشید و ندانید که برای غلبه بر این وابستگی چه کاری باید انجام دهید. حتی ممکن است نگران مدیریت عوارض ترک تریاک و عبور از سم زدایی مواد افیونی باشید.
در این مقاله، شما می‌آموزید که چگونه مواد افیونی و تریاک بر مغز تأثیر می‌گذارد و ترک یکباره تریاک معمولا چه عوارض در پی دارد.
تریاک چیست؟
مواد مخدر افیونی از جمله ماده مخدر تریاک عموماً جهت تسکین درد تجویز می‌شوند. برخی از مواد افیونی، از گیاه خشخاش به دست می‌آیند و برای تسکین درد استفاده می‌شوند. مثل مورفین، کدئین، هروئین و تراک. برخی دیگر از مواد افیونی، صنعتی هستند که اثر آن‌ها مشابه ست.
اگرچه این مواد در تسکین درد معجزه می کنند، اما می‌توانند باعث وابستگی دارویی و اعتیاد شوند. حدود ۲/۱ میلیون نفر در آمریکا و بین ۲۶/۴ الی ۳۶ میلیون نفر در جهان، به سوء مصرف افیون دچار هستند.
ترک یکباره تریاک می‌تواند باعث بروز علائم جسمانی مربوط ترک شود. به خصوص اگر این مواد را بیش از چند هفته با دوز بالا مصرف کرده باشید، علائم ترک تریاک شدیدتر می‌شود.
وقتی به مدت طولانی تریاک مصرف شود، سیستم‌های مختلفی در بدن تغییر می‌کنند. علائم ترک تریاک به این دلیل رخ می دهند که بدن برای اینکه به نبود تریاک عادت کند به زمان زیادی نیاز دارد.
عوارض ترک تریاک را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
- خفیف
- متوسط
- نسبتاً شدید
- شدید
تشخیص شدت اعتیاد بر عهده متخصص ترک اعتیاد است. او با توجه به سابقه بیمار و علائم و به کمک ابزارهای تشخیصی، شدت اعتیاد را می‌فهمد.
تریاک چه تاثیری بر مغز دارد؟
هنگامی که شما یکی از مواد افیونی همچون تریاک را مصرف می‌کنید، این مواد می‌توانند اثرات مختلفی از جمله خواب آلودگی، آرامش و کندی تنفس را ایجاد کنند. برخی از افراد نیز، لذت زیادی را تجربه می‌کنند که به آن حالت سرخوشی گفته می‌شود که به شدت اعتیادآور است.
مواد افیونی از جمله تریاک، به گیرنده های مواد افیونی در قسمت های مختلف مغز متصل می‌شوند و منجر به تسکین درد و احساس لذت می‌شوند.
هنگامی که مدارهای پاداش در مغز توسط مواد مخدر تحریک می‌شوند، دوپامین -ماده ای شیمیایی مسئول لذت بردن در مغز- در مقادیر بسیار زیادی آزاد می‌شود. این ترشح دوپامین با ایجاد لذت همراه است و منجر به فعال شدن زیاد مدارهای پاداش در مغز و استفاده مکرر از مواد مخدر و بروز اعتیاد می‌شود.
دوپامین باعث تقویت فعالیت های لذت بخش مانند ورزش، سرگرمی جالب و گذراندن وقت با دوستان و عزیزان کمک می‌شود. بنابراین، به تعبیری هنگامی که دوپامین در اثر مصرف تریاک ترشح می‌شود، این ماده به مغز “می‌گوید” که رفتار خود را (مصرف تریاک) ادامه دهد، تا لذت پایدار باقی بماند که این یک عامل موثر در ایجاد اعتیاد به مواد مخدر است.
با این حال، مصرف یک مخدر برای مدت زمان طولانی می‌تواند منجر به ایجاد تحمل و وابستگی شود.
در صورت ایجاد تحمل، هر بار شما به دوز بیشتری نیاز دارید تا احساساتی مشابه با احساسات قبلی را داشته باشید، که این خود منجر به مصرف بیشتر مواد افیونی می‌شود. و در نهایت، شما از نظر جسمی به مواد وابسته می‌شوید و در صورت عدم مصرف، هیچ‌گونه لذتی که قبلا تجربه می‌کردید را تجربه نخواهید کرد.
در چنین مواردی فرد ممکن است سعی کند مصرف خود را کاهش دهد یا متوقف سازد. در اثر این کاهش ناگهانی، علائم ترک تریاک پدیدار می‌شوند که بسیار رنج‌آور هستند، معمولا برای کاهش بروز چنین علائمی فرد مجددا شروع به مصرف میکند.
نکته مهم اینجاست که، اگر فرد دوز بیش از حد مصرف کند، می‌تواند خطرناک یا حتی کشنده باشند و از طریق خواب آلودگی، حالت تهوع، سرخوشی و کند شدن تنفس منجر به اثرات شدید و جبران ناپذیر شوند.
پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانشناسان را در کوتاه‌ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید
اعتیاد به تریاک چه عوارضی دارد؟
افیون‌ها خود را به گیرنده‌های افیون در مغز، دستگاه گوارش و ستون فقرات می‌چسبانند. وقتی افیون به این گیرنده‌ها می‌رسد اثر خود را آزاد می کند.
جالب است بدانید که مغز، خود در بدن افیون تولید میکند. این مواد تولید شده در مغز برای کاهش درد، کمک به پیشگیری از افسردگی و اضطراب و … استفاده می‌شوند.
اما با همه این‌ها، بدن افیون را در مقادیر زیاد تولید نمی‌کند. تنها به میزانی که برای کاهش درد (مثلاً کاهش درد ناشی از شکستگی پا) لازم است، این ماده تول