هیپنوتیزم درمانی یک نوع روش درمانی است که توسط هیپنوتراپیست اجرا می شود و معمولا به منظور درمان یک اختلال یا تغییر یک الگوی ناسالم در زندگی، انجام می شود. هدف هیپنوتیزم درمانی می تواند تغییر یک الگوی مخرب، درمان علائم فیزیکی بیماری ها مثل درد و تهوع و … باشد. جواب دهی همه به این روش یکسان نیست و باید قبل از قرار دادن خود در جلسه هیپنوتیزم با متخصص در مورد انتظارات خود از این جلسه صحبت کنید. عوارض و خطرات هیپنوتیزم درمانی نادر و ناچیز است و می توان آن را جز روش های درمانی بی خطر و امن به حساب آورد. اگر می خواهید بدانید هیپنوتیزم درمانی دقیقا چیست و اگر بخواهید آن را امتحان کنید باید انتظار چه چیزی را داشته باشید، با ما در این مطلب همراه باشید.
هیپنوتیزم چیست؟
هیپنوتیزم درمانی یا هیپنوتراپی (hypnotism therapy) حالت آرامش عمیق و تمرکز شدید است. به عبارتی می توان آن را داروی ترکیبی ذهن و بدن نامید. یک هیپنوتیست یا هیپنوتراپیست آموزش دیده و دارای گواهینامه، شما را با نشانه های کلامی، تکرار و تصویرسازی به این وضعیت عمیق می برد و با تمرکز و آرامش شما را راهنمایی می کند. هنگامی که تحت هیپنوتیزم هستید، این سطح شدید تمرکز و توجه به شما اجازه می دهد تا حواس پرتی های معمولی را نادیده بگیرید و نسبت به پیشنهادات هدایت شده درمانگر برای ایجاد تغییراتی در وضعیت سلامت روان خود دید باز تری داشته باشید.
در حالی که هیپنوتیزم اغلب به عنوان حالتی شبیه خواب توصیف می شود، بهتر است بدانید هیپنوتیزم واقعی حالتی از توجه متمرکز، تلقین پذیری شدید و تصویر های ذهنی واضح می باشد. افرادی که در حالت هیپنوتیزم هستند اغلب خوابآلود به نظر میرسند، اما در هیپنوتیزم درمانی آنها در حالت بیشآگاهی هستند. در حالی که افسانه ها و باورهای غلط بسیاری در مورد هیپنوتیزم وجود دارد، هیپنوتیزم می تواند به عنوان یک ابزار درمانی مورد استفاده قرار گیرد. نشان داده شده است که فواید هیپنوتیزم در حوزه پزشکی و درمانی، به ویژه در کاهش درد و اضطراب ثابت شده است. حتی گفته شده است که هیپنوتیزم درمانی می تواند علائم دمانس یا زوال عقل را کاهش دهد.
تاریخچه هیپنوتیزم
هیپنوتیزم به عنوان یک روش در جادو و پزشکی مورد استفاده قرار می گرفته و به اندازه آنها قدمت دارد. در واقع تاریخچه علمی هیپنوتیزم درمانی در اواخر قرن هجدهم با فرانتس مسمر، یک پزشک آلمانی که از هیپنوتیزم در درمان بیماران در وین و پاریس استفاده می کرد، آغاز شد. مسمر به دلیل باور اشتباه او مبنی بر اینکه هیپنوتیزم از نیروی پنهانی استفاده می کند (او آن را “مغناطیس حیوانی” نامید) که از طریق هیپنوتیزم کننده به هیپنوتیزم شونده جریان می یابد،سریعا بی اعتبار شد. اما روش مسمر، که مسموریسم به نام خالق آن نامگذاری شد، مورد توجه پزشکان قرار گرفت. تعدادی از پزشکان بدون درک کامل ماهیت هیپنوتیزم تا اواسط قرن نوزدهم از آن استفاده می کردند، زمانی که پزشک انگلیسی جیمز برید این پدیده را مطالعه کرد و اصطلاح هیپنوتیزم را برگرفته از خدای یونانی خواب، هیپنوس، ابداع کرد.
هیپنوتیزم در دهه ۱۸۸۰ مورد توجه علمی گسترده قرار گرفت. یک پزشک ناشناخته فرانسوی (Ambroise Auguste Liébeault) روستایی که از تکنیک های عجیب استفاده می کرد، حمایت هیپولیت برنهایم، استاد پزشکی در استراسبورگ را جلب کرد. آنها به طور مستقل ادعا می کردند که هیپنوتیزم شامل هیچ نیروی فیزیکی و هیچ فرآیند فیزیولوژیکی نیست، بلکه ترکیبی از پاسخ های روانشناختی به پیشنهادات است. زیگموند فروید، پزشک اتریشی، تقریباً در همان زمان، طی سفری به فرانسه تحت تأثیر پتانسیل درمانی هیپنوتیزم برای اختلالات عصبی قرار گرفت. در بازگشت به وین، او از هیپنوتیزم استفاده کرد تا به روان رنجورها کمک کند تا رویدادهای ناراحت کننده ای را که ظاهراً فراموش کرده بودند به خاطر بیاورند.
علیرغم پذیرش تأثیرگذاری فروید و سپس رد هیپنوتیزم، برخی از این تکنیک در درمان روانکاوانه سربازانی که در طول جنگ های جهانی اول و دوم دچار روان رنجوری رزمی شده بودند، استفاده شد. هیپنوتیزم متعاقباً کاربردهای محدود دیگری در پزشکی پیدا کرد. محققان مختلف تئوری های متفاوتی در مورد اینکه هیپنوتیزم چیست و چگونه می توان آن را درک کرد، ارائه کرده اند، اما هنوز هیچ نظریه توضیحی پذیرفته شده ای برای این پدیده وجود ندارد.
انواع هیپنوتیزم
چندین راه و روش در اجرای هیپنوتیزم وجود دارد. با توجه به تفاوت ها هیپنوتیزم را می توان به چند نوع تقسیم کرد. انواع هیپنوتیزم عبارتند از:
- هیپنوتیزم با کمک ابزار: این شکل از هیپنوتیزم شامل استفاده از ابزارهایی مانند دستورالعمل های ضبط شده و موسیقی برای القای حالت هیپنوتیزمی است. سایتهای آنلاین و اپلیکیشنهای موبایل اغلب از این نوع هیپنوتیزم استفاده میکنند.
- هیپنوتیزم درمانی: هیپنوتراپی یا هیپنوتیزم درمانی یعنی استفاده از هیپنوتیزم در تراپی و روان درمانی برای درمان بیماری هایی از جمله افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلالات خوردن انجام می شود.
- خود هیپنوتیزمی: هیپنوتیزم خود یا خود هیپنوتیزمی فرآیندی است که زمانی اتفاق می افتد که فرد به خودش حالت هیپنوتیزم را القا کند. اغلب به عنوان یک ابزار خودیار برای کنترل درد یا مدیریت استرس استفاده می شود.
- هیپنوتیزم از راه دور: هیپنوتیزم آنلاین و از راه دور نیز مانند کار رو در رو است. آیا می توان از طریق تلفن هیپنوتیزم کرد؟ بله، هیپنوتیزم درمانی را می توان از طریق تماس تصویری و حتی از طریق تلفن انجام داد. تنها ملاکی که برای انجام هیپنوتیزم لازم و ضروری است توانایی شما برای ریلکس شدن و اعتماد کردن به هیپنوتراپیست است.
فرق هیپنوتیزم با مدیتیشن چیست؟
مدیتیشن و هیپنوتیزم شباهت ها و تفاوت هایی دارند. هر دو باعث ایجاد حس ریلکس بودن و آرام شدن بدن می شوند اما تفاوت هایی نیز دارند که در ادامه به این تفاوت ها می پردازیم.
- حالت آرامش در هیپنوتیزم بسیار عمیق تر از آرامشی است که در مدیتیشن به آن می رسیم.
- اثرات درمانی هیپنوتیزم بسیار سریع تر دیده می شود اما مدیتیشن در درازمدت و باثبات بیش تری اثر خود را بر جای می گذارد.
- مدیتیشن به طور کلی و بدون هدف جزئی و خاصی به آرام کردن ذهن و بدن می پردازد اما هیپنوتیزم در راستای یک هدف خاص و مشخص و تغییر یک رفتار یا الگوی خاص، انجام می شود.
- اگرچه مدیتیشن و هیپنوتیزم شباهت های زیادی دارند، اما هر کدام سبک ها و رویکردهای منحصر به فردی برای ایجاد تغییرات مثبت و سالم دارند.
آیا هیپنوتیزم علمی است؟
شواهد علمی زیادی مبنی بر اثربخشی هیپنوتیزم درمانی برای اختلالات مختلف وجود دارد. باید در نظر بگیرید که اثر آن روی هر فرد متفاوت است. اما روی اختلالات خاصی اثربخشی بالایی دارد و می تواند بسیار کمک کننده باشد. هیپنوتیزم به عنوان نوعی روان درمانی به رسمیت شناخته می شد اما به دلیل چالش هایی که در مورد کاربردش وجود داشت هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرد. با این حال، تحقیقات پزشکی برای روشن کردن چگونگی و زمان استفاده از هیپنوتیزم به عنوان یک ابزار درمانی ادامه دارد.
محققان دانشگاه استنفورد مغز ۵۷ نفر را در یک پژوهش در طول هیپنوتیزم هدایت شده مورد مطالعه قرار دادند. دو نتیجه کلی از این پژوهش به دست آمد:
- دو ناحیه از مغز که مسئول پردازش و کنترل بدن هستند، در طول هیپنوتیزم فعالیت بیشتری نشان میدهند.
- همچنین، ناحیهای از مغز که مسئول اعمال شماست و ناحیهای که از آن اعمال آگاه است به نظر میرسد در طول هیپنوتیزم فعالیت نمی کند.
علائم هیپنوتیز شدن
چگونه تشخیص دهیم شخصی هیپنوتیزم شده یا نه؟ علائم و نشانه هایی وجود دارد که می توانند نشان دهنده این باشند که شخص هیپنوتیزم شده است. علائم هیپنوتیزم شدن عبارتند از:
- تغییر در پالس و ضربان قلب
- واکنش کم تر و کاهش یافته نسبت به محرک های محیطی
- تمرکز عمیق و شدید
- ریلکس و آزاد بودن عضلات