تست نئو، تست big 5، تست بیگ فایو یا تست مدل پنج عاملی شخصیت یکی از تستهای روانشناسی است که در مشاورههای قبل از ازدواج یا فرایندهای استخدامی سازمانها، هدایت تحصیلی و شغلی، انتخاب رشته و … از آن استفاده میشود. بسیاری از روانشناسان معاصر بر این باور هستند که شخصیت انسان دارای پنج بعد اصلی است. در «تئوری پنج عاملی نئو» (Big Five) پنج بعد گسترده شخصیت شامل روان رنجوری (این بعد به روان رنجور خویی، روان آزده گرایی نیز ترجمه شده است)، برونگرایی، سازگاری، مسئولیت پذیری و گشودگی به تجربیات جدید معرفی شده است.
تئوریهای شخصیت ارائه شده تاکنون تلاش زیادی کرده اند تا تعداد ابعاد شخصیتی انسان را به طور دقیق مشخص کنند. برای مثال میتوان به نظریه ۱۶ عاملی کتل (Cattell) اشاره نمود. با اینحال به این نظریه ها همواره انتقاداتی وارد شده است. برخی از این نظریهها بیش از حد محدود یا بیش از حد پیچیده بودند. در نتیجه نظریه پنج عاملی شخصیت نئو به وجود آمد که ویژگی های اصلی سازنده شخصیت انسان را توصیف میکند.
تست نئو چیست؟
تست شخصیت شناسی نئو یک تست روانشناسی است که برای بررسی شخصیت افراد و ارزیابی رفتار آنها مورد استفاده قرار میگیرد. این تست تحت عنوان تست شخصیت Big Five و تست بیگ فایو نیز مطرح میشود که ۵ فاکتور شخصیت انسان یعنی برون گرایی، روان رنجوری، وجدان، تمایل به تجربیات جدید و توافقپذیری را در افراد بررسی میکند. تست بیگ فایو در هر زمان که نیاز به شناخت شخصیت یک فرد باشد، مانند استخدام و ازدواج از افراد گرفته میشود. چرا که یک تست خودشناسی بسیار دقیق و کامل است که برای روان درمانی و سنجش شایستگی افراد مورد استفاده قرار میگیرد. تست نئو دارای دو مدل متفاوت Neo-PIR و Neo-FFI است.
برای آشنایی بیشتر با انواع تستهای روانشناسی کلیک کنید: انواع تستهای روانشناسی
مدل Neo-PIR دارای ۲۴۰ سوال است که علاوه بر ۵ عامل اصلی شخصیت فرد، ۵۵ عامل دیگر که زیرمجموعه ۵ عامل اصلی هستند را بررسی میکند. مدل Neo-FFI نیز دارای ۶۰ سوال است که فقط ۵ عامل اصلی را ارزیابی میکند.
تاریخچه تست نئو
در اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی دو روانشناس به نامهای «پائول کاستا» و «رابرت مک. کری» تلاش کردند تا خصوصیتهای اصلی شخصیت را در تمام افراد شناسایی کنند. در سال ۱۹۷۸ کاستا و مک. کری سه ویژگی روان رنجوری (Neuroticism)، برونگرایی (Extroversion) و گشودگی (Openness) را به عنوان ابعاد شخصیتی افراد معرفی کردند و این مدل را به اختصار Neo نامگذاری کردند. همچنین در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی آن دو با استفاده از مطالعات «بالتیمور» توانستند دو خصوصیت جدید یعنی توافق و سازش (Agreeableness) و مسئولیت پذیری (Conscientiousness) را به مدل قبلی اضافه کنند. در نهایت مدل جدید و نهایی این دو روانشناس به نام مدل پنج عاملی شخصیت نئو معرفی گردید.
کاربرد تست نئو چیست؟
تست نئو برای روانشناسی شخصیت و صفات افراد به کار گرفته میشود که در طی آن ۵ فاکتور اصلی شخصیت افراد بررسی میشود. تست شخصیت شناسی نئو کاربردهای فراوانی از جنبه روانشناسی، منابع انسانی و ازدواج دارد؛ چرا که در گام اول راهی برای خودشناسی خود فرد است. برای مثال فردی که تصمیم به ازدواج میگیرد، در گام اول باید خودش را بشناسد. چرا که در غیر اینصورت نمیتواند با ویژگیهای شخص مقابلش کنار بیاید و او را به خوبی درک کند. در گام بعدی، این تست به هر فردی کمک میکند تا پس از شناخت خود، منبع و منشا ناسازگاریهای درونی خود را کشف کند و با کمک روانشناس و مشاور توانایی کنار آمدن با تفاوتهای فرد مقابل خود را کسب کند.
همچنین تست neo به عنوان یکی از پرکاربردترین آزمونهای استخدام شرکتها و سازمانها است. چرا که با بیان خصوصیات فرد، عملکرد شغلی او را میتواند پیشبینی کند و پتانسیل فرد را در حوزه هایی مانند مدیریت، روابط و هوش ه