بیماری کووید ۱۹ یک بیماری تنفسی است که میتواند علائم مختلفی داشته باشد. غالبا انواع علائم و شدت آنها در افراد مختلف متفاوت است. علاوه بر علائم تنفسی مانند سرفه و تنگی نفس، کووید ۱۹ میتواند انواع دیگری از علائم را نیز داشته باشد. یکی از این علائم از دست دادن حس بویایی و چشایی است. در این مقاله میخواهیم به بررسی ویروس کووید ۱۹ و از دست رفتن چشایی و بویایی ناشی از این ویروس بپردازیم. همچنین میخواهیم بدانیم که این دو علامت چقدر شایع است و در صورت بروز تا چه مدت باقی میماند.
آیا از دست دادن بویایی و چشایی از علائم اولیه کرونا است؟
عجیب نیست که عفونتهای تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا بر حس بویایی و چشایی ما تاثیر بگذارند. در حقیقت تخمین زده شده که از دست دادن حس بویایی و چشایی در سرماخوردگی و دیگر عفونتهای سینوسی بیش از ۶۰ درصد احتمال دارد رخ دهد. حس چشایی با حس بویایی ارتباط تنگاتنگی دارد و در حقیقت، از دست دادن بویایی میتواند حس چشایی را بسیار تحت تاثیر قرار دهد. در ۹۵٪ مواقع از دست دادن حس بویایی میتواند حس چشایی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ میتوانند به طور ناگهانی از دست دادن بویایی و چشایی را تجربه کنند. این علائم ممکن است بدون آبریزش بینی و یا گرفتگی بینی رخ دهد. همچنین این احتمال وجود دارد که از دست دادن حس بویایی و چشایی از علائم اولیه بیماری کووید ۱۹ باشد. طبق بررسیهایی که در این زمینه انجام شده از دست دادن حس چشایی و بویایی اغلب قبل از علائم دیگر رخ میدهند.
به طور خاص، از دست دادن بویایی میتواند شاخص بالقوه نوع خفیف کووید ۱۹ باشد. یک مطالعه دیگر که در همه گیری کرونا انجام شد نشان دادن که افرادی که حس بویایی و چشاییشان را از دست میدهند کمتر از سایر افرادی که این علائم را ندارند به بیمارستان و مراقبتهای ویژه نیاز پیدا میکنند.
مطلب بیشتر: اضطراب (استرس مخرب و شدید) ناشی از کرونا ویروس
چگونه کرونا باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی میشود؟
هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چه عواملی باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی در بیماری کووید ۱۹ میشود. اما نظریههای مختلفی در این باره وجود دارد. سندروم حاد تنفسی کرونا ویروس ۲ که عامل اصلی ویروس کرونا است به آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین (ACE2) که یک نوع پروتئین است و به طور بالقوه در سطح سلولها میزبان یافت میشود متصل میشود. (ACE2) به وفور در سلولهای بینی و دهان شما یافت میشود.
ممکن است ویروس به طور مستقیم به سلولهای عصبی مرتبط با حس بویایی و چشایی شما حمله کند. با این حال یک مطالعه در روزنامه (Science Advances) این نظریه را تا حدی رد کرده است. در این مطالعه محققات قادر به یافت (ACE2) روی سلولهای عصبی که رایحهها را تشخیص میدهند نبودند. در عوض، آنها (ACE2) را روی سلولهایی یافتند که این سلولهای عصبی را احاطه کرده و از آنها پشتیبانی میکنند. این احتمال وجود دارد که عفونت این سلولهای اطراف منجر به التهاب یا صدمهای شود که بر توانایی بویایی شما تأثیر میگذارد.
در مورد اینکه کووید ۱۹ به طور خاص روی چشایی تاثیر میگذارد تحقیقات کمتری انجام شده است. تحقیقات نشان میدهد که از آنجا که از دست دادن چشایی و بویایی اغلب با هم اتفاق میافتد احتمالا افراد مبتلا به کووید ۱۹ در نتیجه از دست دادن بویایی دچار از دست دادن چشایی نیز میشوند.
این علائم چقدر شایع هستند؟
مطالعه اخیری که توسط Mayo Clinic انجام شد عمیقا به بررسی چگونگی از دست دادن بویایی و چشایی در کووید ۱۹ میپردازد. محققان نتایج ۲۴ مطالعه را که نشان دهنده دادههای بیش از ۸۰۰۰ نفر مبتلا به COVID-19 است، بررسی کردند. آنها به موارد زیر دست یافتند:
- از دست دادن بویایی در افراد مختلف از ۳.۲٪ تا ۹۸.۳٪ متفاوت است. میانگین شیوع از دست دادن حس بویایی در حدود ۴۱ درصد محاسبه شده است.
- از دست دادن چشایی در افراد مختلف از ۶.۶٪ تا ۶۲.۷٪ درصد متفاوت است. میانگین شیوع از دست دادن چشایی حدود ۳۸.۲ درصد محاسبه شده است.
- جنسیت در میزان شیوع این علائم تاثیر بسزایی ندارد. با این حال در مطالعات دیگر نشان داده شده که میزان از دست دادن چشایی و بویایی در زنان بیشتر از مردان است.
تست حس بویایی و چشایی
آیا نگران این هستید که ممکن است حس بویایی یا چشایی خود را از دست بدهید؟ در این صورت، میتوانید از وسایل معمول خانه برای آزمایش این دو حس استفاده کنید:
تست حس بویایی:
در خانه چیزی را پیدا کنید که بوی قوی و مشخصی داشته باشد. مواد غذایی مانند دانههای قهوه، دارچین یا سیر تازه گزینههای خوبی هستند. همچنین میتوانید از مواد غیر غذایی مانند پودر بچه و یا شمعهای معطر استفاده کنید.
تست حس چشایی:
غذاهایی با طعمهای مختلف را انتخاب کنید. به عنوان مثال مواردی مانند شکلات (شیرین)، مرکبات (ترش)، قهوه (تلخ) و خیارشور (شور) می توانند گزینههای خوبی باشند.
اگر متوجه شدید که بو یا طعم یکی از این موارد را حس نمیکنید شما به از دست دادن بویایی و چشایی مبتلا شده اید.
اگر این علائم به طور ناگهانی ایجاد شود میتواند شاخصه اولیه بیماری کووید ۱۹ باشد. اگر مشکوک به ابتلا به این ویروس هستید بهتر است هرچه سریعتر آزمایشات لازم را انجام دهید تا از وخیمتر شدن بیماری جلوگیری شود.
حس بویایی و چشایی کی بر میگرده؟
تحقیقات نشان میدهد از دست دادن چشایی و بویایی نسبت به سایر عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی بیشتر طول میکشد. به طور مثال از دست دادن این حواس بر اثر سرماخوردگی ممکن است ۳ تا ۷ روز طول بکشد.
گزارشی از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) طول علائم را در ۲۷۴ بزرگسال که علائم خفیف کووید۱۹ را داشتند ارزیابی کرد. متوسط مدت زمان از دست دادن بویایی یا چشایی ۸ روز گزارش شده است.
بسیاری دیگر از منابع این اطلاعات را تایید میکنند. در مطالعهای دیگر برای ۹۸٪ این علائم طی ۲۸ روز کاملا برطرف شد.
علائم کرونا
علاوه بر از دست دادن حس چشایی و بویایی، علائم دیگری نیز وجود دارد که میتواند دلیل ابتلا به کووید ۱۹ باشد. این علائم عبارتاند از:
- تب
- سرفه
- خستگی
- تنگی نفس
- لرز
- بدن درد
- سردرد
- گلودرد
- آبریزش بینی با گرفتگی بینی
- علائم گوارشی، مانند اسهال، حالت تهوع و استفراغ
اگر فکر میکنید ممکن است به ویروس کووید ۱۹ مبتلا باشید هرچه سریعتر آزمایشات لازم را انجام دهید و بعد از آن خود را در خانه قرنطینه کنید. ارتباط خود را با همه از جمله اعضای خانواده کاملا قطع کنید و از ظروف یکبار مصرف برای سرو غذا استفاده کنید. در صورت امکان از یک سرویس بهداشتی مجزا استفاده کنید.
با پزشک خود به صورت آنلاین در ارتباط باشید و علائم خود را مرتب به او گزارش دهید. پزشک همچنین میتواند به شما در مورد آزمایش و چگونگی مراقبت از خود در صورت مثبت بودن تست کرونا به شما توضیحاتی دهد و با شما در ارتباط باشد.
چه زمان به مراقبت پزشکی نیاز داریم؟
بیشتر اوقات موارد خفیف کرونا در خانه قابل درمان است. با این حال، در برخی موارد بیماری میتواند جدیتر شود. شدید شدن بیماری در افراد مسن و افرادی که بیماریهای زمینهای دارند بیشتر است. این بیماریها شامل موارد زیر است:
- دیابت
- چاقی
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- سرطان
- بیماریهای قلبی
اگر موارد زیر را تجربه کردید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کردید:
- مشکلات تنفسی
- درد یا فشار قفسه سینه
- لب، صورت یا ناخن هایی که به رنگ آبی هستند.
- سرگیجه و گیجی
- مشکل در بیدار ماندن یا مشکل در بیدار شدن از خواب
چه عوامل دیگری باعث از بین رفتن حس چشایی و بویایی میشود؟
علاوه بر بیماری کووید ۱۹، عوامل بسیار دیگری نیز وجود دارد که باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی فرد میشود. این عوامل شامل موارد زیر است:
- سیگار کشیدن
- سایر عفونتهای دستگاه تنفس فوقانی، مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونتهای سینوسی
- آلرژی
- پولیپ بینی
- صدمه مغز
- بیماریهای عصبی، از جمله بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس (MS) و بیماری آلزایمر
- داروها، مانند برخی از انواع داروهای فشار خون، آنتی بیوتیکها یا آنتی هیستامینها
- تغییرات هورمونی به دلیل شرایطی مانند کم کاری تیروئید یا سندرم کوشینگ
- جراحیهایی که روی دهان، بینی یا گلو تأثیر میگذارند، مانند جراحی سینوس یا کشیدن دندان عقل
- پرتودرمانی برای سرطانهای سر یا گردن
- تومور در سر و گردن
مطلب بیشتر: ویروس کرونا و سکس | آیا کرونا از طریق رابطه جنسی منتقل می شود؟
سخن آخر پزشک خوب
از دست دادن حس چشایی و بویایی میتواند یکی از علائم بیماری کووید ۱۹ باشد. این دو اکثر اوقات با همدیگر به طور همزمان رخ میدهد. از دست دادن این دو حس در بیماری کووید ۱۹ میتواند از علائم اولیه بیماری باشد. برخلاف سایر عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی، از بین رفتن بویایی یا چشایی همیشه با آبریزش بینی یا گرفتگی بینی همراه نیست. اگر از دست دادن بویایی و چشایی در نتیجه کووید ۱۹باشد، بعد از چند هفته دوباره برمیگردد. اگرچه کووید ۱۹ در بیشتر مواقع خفیف است، اما میتواند به یک بیماری جدی تبدیل شود. اگر علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا گیجی دارید، هرچه سریعتر به اورژانس مراجعه کنید.
منبع: healthline
در صورتی که احساس میکنید به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده اید بهتر است هرچه سریعتر اقدامات لازم را برای جلوگیری از شدیدتر شدن علائم انجام دهید. شما میتوانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین پزشکان در ایران نوبت بگیرید.