آرکتایپ یا کهن الگوی زئوس (Zeus)؛ از اسطوره تا ویژگی های شخصیتی

آرکتایپ (کهن الگو) زئوس؛ خدای خدایان، خدای آسمان و خدای قدرت

تا به حال به شخصیت رؤسا، رهبرانِ قدرتمند، حاکمان و پادشاهان دقت کرده اید؟ این افراد ویژگی‏ ها و خصوصیات مشترکی دارند که به وسیله آنها به این جایگاه دست یافته ‏اند‏. در شخصیت شناسی آرکتایپی، تایپِ غالب این افراد را با عنوان «زئوس – Zeus»، معرفی می‌کنیم. در این نوشتار می خواهیم شما را با این آرکتایپ به عنوان اولین آرکتایپ از مجموعه آرکتایپ ‏های مردانه آشنا نماییم.

اسطوره زئوس

زئوس (Zeus) از کلمهٔ یونانی dios به معنای «درخشان» گرفته شده است. او در اسطوره‏ های یونانی، به عنوان خدای خدایان، رب ‏النوع آسمان، باران و زاینده ابرها شناخته می‌شود. اوست که آذرخش‏ های دهشتناک می‌ساخت و در واقع سلاحش آذرخش بود. زئوس کوچک‏ترین فرزند کرونوس و ریا بود. او سه خواهر و دو برادرش را که همگی توسط پدرشان کرونوس بلعیده شده بودند، نجات داد و از همه قدرتمندتر بود.

گفته می شود که کرونوس از پیشگویی‏ شنیده بود که از پسر خود شکست خواهد خورد. به همین جهت، برای جلوگیری از بروز این حادثه، کلیه فرزندانش را به محض دنیا آمدن، می‌بلعید.

زمانی که زئوس به دنیا آمد، مادرش ریا، به جای کودک در قنداق، سنگی پیچید و به کرونوس داد. کرونوس آن را بلعید و به این صورت زئوس نجات یافت. مادرش او را در غار پنهان کرد. زئوس بزرگ شد و به سن بلوغ رسید. او متیس باهوش را ترغیب کرد که تا ماده ‏ای تهوع آور را به پدرش کرونوس بخوراند. بدین شکل برادران و خواهرانش را نجات دهد. آنگاه با برادرانش هادس و پوزیدون متحد شد و پدرش را شکست داد. پس از آن زئوس قدرتمندترین خدای المپ شد.

زئوس و برادرانش، جهان را در قرعه‏ کشی‏ بین خود تقسیم کردند. و اینگونه بود که آسمان به زئوس، دریا به پوزیدون و جهان زیرین به هادس رسید. زمین و کوه المپ هم بین هر سه مشترک درنظر گرفته شد. گرچه زئوس حکمرانی خود را به این ناحیه نیز کشید و از آسمان بر زمین و همه موجوداتش حکمرانی می‌کرد.

او هفت همسر و فرزندان بسیاری داشت. اولین همسر زئوس متیس؛ الهه پروا بود که آتنا، ایزدبانوی عقل و خرد را برای او به دنیا آورد. آخرین همسر او هرا؛ الهه آسمان‏ ها و ملکه ایزدبانوان المپ بود که آرس و هفائستوس از فرزندان او هستند.

زئوس اولین رب ‏النّوع یونانی؛ بخشنده، حامی و مورد اعتماد بسیاری از دختران و پسرانش بود.

شخصیت شناسی چیست؟ معرفی روانشناسی شخصیت و تئوری های آن

ویژگی های شخصیتی زئوس

مردانی که آرکتایپ غالب آنها را زئوس تشکیل می ‏دهد، فرمانروای زندگی هستند.

آنها اختیار امور را به شکلی موفق در دست دارند. افرادی هستند که در حوزه سر زندگی می‌کنند.

منطقی و عقل‏گرا هستند و هر موضوعی را به شکل منطقی بررسی می‌کنند.

با درایت، جدی و لایق هستند. از اعتماد به نفس خوب و قدرت تصمیم‏ گیری بالایی برخوردارند.

مظهر اراده و قدرت، تیزبین، مسلط به امور و کنترل کننده‏ اند‏.

دارای حافظه بسیار خوبی هستند. چنانکه اگر سؤالی از سال ها پیش هم از آنها بپرسیم، به درستی پاسخ می‌دهند. ضمن اینکه بر محیط پیرامون خود نیز اشراف کامل دارند و متوجه کمترین تغییرات می‏ شوند. می‏توانند اتفاقات را جزء به جزء تعریف کنند. و این احتمالا به خاطر داشتن ساختار ذهنی منظمی ست که دارند.

زئوس ‏ها، مردان قدرتمند و با نفوذ از لحاظ سیاسی و اقتصادی هستند که تصمیمات قدرت طلبانه از ویژگی آنهاست.

ویژگی های شخصیتی آرکتایپ زئوس را میتوان در رؤسا، حکما، پادشان و رهبران قدرتمند مشاهده کرد.

در همه جا رأس هرم از آن زئوس‏ هاست و این نه به واسطه اصرار خود آنها، بلکه بر اساس شایسته سالاری بیرونی و درونی اتفاق می‏افتد.

بیشتر وقت خود را صرف کار و ریاست و رهبری می‌کنند.

دیگران آنها را افرادی با تجربه، صاحب نظر، با عمق دید و وسعت نظر می‌شناسند.

زننده حرف آخر در همه جا هستند. همین که اراده انجام کاری را بکنند، دیگر تمام است. بدون تلاش و کوشش مضاعف، آن کار بدون هیچ اشکالی انجام می‏ شود.

اگر تصمیمی بگیرند، قاطعانه بدان عمل می‌کنند. اما در صورتیکه مطمئن شوند به هدف مدنظرشان نمی ‏رسند آن را رها می‌کنند و سراغ هدف دیگری می‌روند.

تغییر موقعیت و وضعیت و رفتار اطرافیان، در مسیر دست یافتن به اهداف زئوس اثر چندانی ندارد. اگر همه افراد هم او را ترک کنند، قادر است به تنهایی راه را ادامه دهد و به موفقیت برسد.

زئوس تایپ به اطرافیان خود کمک می‏ کند که پله ‏های ترقی را طی کند. نحوه عملکرد او به شکلی ست که وقتی خودش رشد می‌کند، افراد زیرمجموعه ‏اش نیز ناگزیر از رشد و ترقی هستند. او راه رشد هر کسی را به درستی می‌داند. استعدادهای افراد را به خوبی کشف می‌کند و می‌گوید چه کار کنند که موفق شوند.

اغلب افرادی پولدار و موفق اند که پول و سرمایه و قدرت را بخش مهمی از مطلوبیت خود به حساب می‌آورند.

اراده خود را بر سایرین تحمیل می‌کنند و اعتقاد دارند که همه باید پیرو فرمان آنها باشند و بعضاً با دیگران مثل ابزار برخورد می‌کنند.

به تمامی مسائل از دور نگاه می‌کنند و هیچگاه خودشان را درگیر مسائل نمی‏ کنند. از دور به کنترل و رهبری می‌پردازند. با صرف کمترین انرژی، کنترلی مناسب و دقیق و بهینه خواهند داشت.

اغلب از لباس ‏های سنگین و رسمی (نه صرفاً کت و شلوار)، مرتب و منظم استفاده می‌کنند.

آنها دستخوش احساسات، غرایز و عواطف نمی‌شوند. از مسائل عاطفی فاصله می‌گیرند زیرا معتقدند افراد احساسی، آسیب پذیر و ضعیف اند و نمی‌توانند در کار موفق شوند.

انرژی زئوس در مردانی مشاهده می‌شود که توانایی درک و فهم احساسات را ندارند. برای قدرت و ثروت ریسک می‌کنند و هرچند کارشان از دید دیگران غیرممکن به نظر آید، ولی برای خودشان اینگونه نیست و دقیقا می‌دانند که چه می‌کنند.

نقاط قوت و ضعف زئوس

شخصیت زئوس هم که به عنوان خدای خدایان و فرمانروای آسمان و زمین شناخته شده است، دارای نقاط ضعف و قوت بسیاری می‌باشد. از نقاط قوت آن می‌توان به مدیریت بالا، کارآفرینی، شناخت استعدادهای افراد دیگر، داشتن اراده و اهداف بزرگ، نا امید نشدن در شرایط بحران و مدیریت دشوار اشاره کرد. اما شخصیت زئوس در کنار نقاط قوتی که دارد، می‌تواند نقاط ضعفی هم داشته باشد که نقطه مقابل این نقاط قوت است. از نقاط ضعف آن هم می‌توان به فدا کردن خواسته‌های دیگران، بی توجهی به احساسات، غرق شدن در موفقیت، رها کردن جنبه‌های زندگی و… اشاره کرد. 

دوران کودکی

زئوس خردسال دائماً نظرات شخصی خود را مطرح می‌کند و بدین صورت به سرعت خود را به دیگران می‌شناساند. تغییر دادن علاقه او کار دشواری ست. وقتی موضوعی نظرش را جلب می‌کند، مثلاً می‌خواهد چیزی را که در دست دارد، همچنان نگه دارد یا چیزی را در دست بگیرد، به سختی می‌توان نظرش را تغییر داد.

او از همان دو سالگی، می‌تواند با اقتدار کامل “نه” بگوید. حتی این امکان هست که با اقتدار به پدر و مادر خود دستور بدهند.

کودکان زئوسی معمولاً با اراده و خلاقند و می‌توانند در دنیایی که با اسباب‏ بازی‏ های خود ساخته ‏اند‏، مدت طولانی زندگی کنند لذا بهتر است به آنها اسباب‏ بازی‏ هایی داد که برایشان مشغولیت ایجاد کند. کارهایی مثل کتاب خواندن برایشان جذاب نیست و ترجیح می‌دهند به شکل عملی مشغول باشند.

اغلب در بازی‏ های کودکانه هم نقش مردانه و رهبر را به عهده می‌گیرند.

زئوس کودک اغلب از خود می‌پرسد که چرا اکنون کودک است و توانایی حاکمیت به نحو احسن را ندارد.

دوران بلوغ

ارتباط زئوس نوجوان با مردان مستبد مشکل ساز خواهد بود. از آنجاییکه زیردست دیگران بودن او را خشمگین می‏کند، منتظر فرصت تلافی باقی می‌ماند. او سیاستمدار است و می‌داند نباید با قدرتی دربیافتد که در آن برنده نخواهد شد. (مانند معلم یا مدیری که قدرت و استبداد دارد)

دوران تحصیل

معمولا هم سن و سال ‏های زئوس تایپ‏ ها آنها را به عنوان رهبران ذاتی می‌پذیرند.

آنها اغلب اهل عمل اند و درونگرا نیستند.

قادر به دیدن تصاویر جامع تر و با دقت و وضوح بیشتر هستند. در شناسایی و بهره گیری از امکانات بالقوه و موجود مهارت خاصی دارند و به کارهایی فکر می‌کنند که وقتی متصدی امری شدند، آنها را انجام خواهند داد.

کار، شغل و حرفه

مردان زئوسی علاقه زیادی دارند که برای خود کار کنند و خودشان رئیس باشند و از زیردست بودن به هیچ وجه  خوششان نمی‌‏آید.

وقتی زئوس در جایگاه رئیس نباشد، مدام شکایت دارد که چرا بالاسری ‏ها کارهایی که او در آنها موفق است را نمی‏بینند و همواره به دنبال فرصت‏ های مناسب پیشرفت است.

زئوس تایپ‏ ها احساسات را در کارشان دخالت نمی‏ دهند و همیشه در پی توسعه و بزرگ کردن کارشان هستند.