عشق برای زندگی هر انسانی امری کاملا ضروری است. اگرچه بسیاری از افراد در زندگی‌شان عشق را تجربه کرده‌اند، اما تعریف عشق امری چالش برانگیز است. تعداد کمی از محققان نظریه‌ای قابل قبول در مورد مفهوم عشق ارائه داده‌اند. یکی از این نظریه‌ها، نظریه مثلث عشق استنبرگ است. این نظریه در اواخر دهه ۱۹۸۰ توسط روانشناس رابرت استنبرگ ایجاد شد. این نظریه نشان می‌دهد که افراد می‌توانند درجات مختلف صمیمیت، عشق و تعهد را در زندگی تجربه کنند. در این مقاله به بررسی این نظریه و انواع مختلف عشق می‌پردازیم.
۳ مولفه مثلث عشق استنبرگ
در نظریه مثلث عشق، استنبرگ عشق را متشکل از سه مولفه اصلی می‌داند:
- صمیمیت: پیوند عاطفی، احساس نزدیکی با شخص دیگر، داشتن تجربیات مشترک.
- هوس: که شامل احساسات و خواسته‌هایی است که منجر به جاذبه جسمی، عاشقانه و برقراری رابطه جنسی می‌شود.
- تعهد: این نوع از تعهد می‌تواند شامل تعهد کوتاه مدت، تعهد بلند مدت و یا هردو باشد. تعهد شامل احساساتی است که باعث می‌شود فرد در کنار کسی باقی بماند و نسبت به او متعهد بمانند و با هم به سمت اهداف مشترک حرکت کنند.
یافتن تعادل بین نیاز فیزیولوژیکی به رابطه جنسی و نیاز به عشق امری ضروری است و عدم وجود کامل هر سه مولفه به معنای نبودن عشق در رابطه است.
انواع عشق
سه مولفه عشق به روشی سیستمی با هم تعامل دارند. وجود مولفه‌ای از عشق یا ترکیبی از دو یا چند مولفه، هفت نوع تجربه عشق ایجاد می‌کند. این نوع عشق ممکن است در طول یک رابطه با یک رابطه دیگر نیز متفاوت باشد.
دوستی
این نوع عشق زمانی است که مولفه صمیمیت یا دوست داشتن وجود داشته باشد، اما احساس اشتیاق یا تعهد به معنای عاشقانه آن وجود نداشته باشد. عشق از نوع دوستی می‌تواند ریشه در بوجود آمدن سایر اشکال عشق داشته باشد.
شیفتگی
شیفتگی با احساس هوس و اشتیاق جسمی بدون پسندیدن و تعهد مشخص می‌شود. در این نوع عشق زمان کافی برای ایجاد احساس عمیق صمیمیت، عشق رمانتیک یا عشق کامل وجود ندارد. عشق رمانتیک و صمیمیت ممکن است در نهایت پس از مرحله شیفتگی بوجود آیند. شیفتگی اولیه اغلب بسیار قدرتمند است.
عشق تهی
ویژگی عشق تهی با تعهد بدون هوس و صمیمیت همراه است. در بعضی از موارد، عشق قوی و شدید به یک عشق تهی تبدیل می‌شود. عکس آن نیز ممکن است رخ دهد. این نوع عشق در رابطه بلند مدت راکد وجود دارد. در این نوع رابطه زوج‌ها رابطه هیجانی و عاطفی خود را از دست می‌دهند و یا آنقدر باهم مانده‌اند که به هم عادت می کنند. ای نوع عشق در ازدواج‌های سنتی و از پیش تعیین شده بسیار رایج است.
عشق رمانتیک
عشق رمانتیک از طریق صمیمیت و اشتیاق جسمی افراد را از نظر احساسی پیوند می دهد. زوجین این نوع روابط مکالمه‌ها و روابط صمیمی عمیقی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند جزئیات بیشتری درباره یکدیگر بدانند و در نتیجه با هم صیمیمی‌تر باشند. آن‌ها از شور و علاقه جنسی قوی برخوردار هستند. این زوجین ممکن است در نقطه ای باشند که تعهد بلند مدت یا برنامه‌های آینده در مورد رابطه‌شان هنوز بلاتکلیف باشد.
عشق رفاقتی
عشق رفاقتی یک نوع عشق از روی صمیمیت بدون هوس و اشتیاق است. این نوع عشق از مولفه‌های صمیمیت و پسندیدن و تعهد برخوردار است. عشق رفاقتی از دوستی قوی تر است. زیرا این نوع عشق شامل تعهد بلند مدت است. اما تمایل جنسی در آن بسیار کم است یا اصلا وجود ندارد.
این نوع عشق غالباً در ازدواج‌هایی دیده می‌شود که اشتیاق در آن از بین رفته باشد، اما این زن و شوهر همچنان با هم محبت عمیق یا پیوند محکم دارند. این نوع عشق ممکن است بین دوستان بسیار صمیمی و اعضای خانواده نیز وجود داشته باشد.
عشق ابلهانه
این نوع عشق، از ترکیب شور و شوق (شهوت) و تعهد به وجود می‌آید و صمیمیت در آن دیده نمی‌شود. زوجین صرفاً براساس حالت شور و شوق (شهوت) نسبت به هم متعهد هستند و رابطه صمیمانه و عاطفی عمیقی با همدیگر دارند. این حالت گردبادی از هیجانات است که زود فروکش می‌کند. استرنبرگ معتقد است در این حالت افراد در نگاه اول عاشق یکدیگر می‌شوند و خیلی زود بدون اینکه همدیگر را بشنا