تربیت جنسی چیست؟
واژه تربیت جنسی این روز ها بسیار مورد توجه قرار گرفته و درباره ی آن صحبت میشود. در واقع تربیت جنسی در نظر گرفته شده که دانشی را برای «اصلاح ذهنیتهای غلط» فراهم نماید و به طور کلی افراد را برای بهبود روابط جنسی یاری کند.
بعضی منابع واژه آموزش جنسی «Sex Education» را استفاده کردهاند و نکته جالب توجه این است که آموزش، متفاوت از تربیت است. در آموزش جنسی، هدف مهارت آموزی است. بزگترین مشکل، اشتباه گرفتن تربیت جنسی با آموزش جنسی است.
در بافت واژه تربیت جنسی، رشد وجود دارد. مخاطب مباحث تربیت جنسی والدین و مراقبان کودکان و نوجوانان هستند. تربیت جنسی مجموعه رفتارهایی است که باید و نباید در حضور فرزندان انجام گیرد که البته در این تعریف نباید ها مهم تر هستند. در دنیای امروز چون بحث «Sex» با اخلاق عجین شده، تربیت جنسی خیلی مهم تلقی میشود.
سلامت جنسی در بزرگسالی خیلی مرتبط است با تریبت در کودکی. تربیت دو بخش اصلی دارد: «رسمی» (Formal) و «غیر رسمی» (Informal).
در تربیت جنسی بخش های غیر رسمی اهمیت فراوان دارند. تربیت غیر رسمی شامل مجموعه رفتار هایی است که والدین در طول رشد فرزندشان انجام میدهند و یا در انجام آنها کوتاهی میکنند.
مثلاً در رشد زبان و یا تربیت جنسی اعمال سایرین اثرات زیادی دارد. دوره کودکی انسان بسیار طولانی است و باید در تمام این دوران از کودک مراقبت شود. سلامت جنسی با «تربیت» و «از زمان شکل گیری نطفه» اتفاق می افتد.
از دست ندهید: پرخاشگری کودکان؛ علائم، علت و درمان خشونت در کودکان
هدف فعالیت ها و پروتکل های تربیت جنسی چیست؟
پذیرش جنسیت
در مرحله اول پذیرش جنسیت (Gender) و لذت بردن از آن که تحت عنوان هویت جنسی قرار دارد. در این بخش نوع رابطه والدین با هم روی پذیرش جنسیت تاثیر میگزارد. اگر والدین مراوده عاطفی مطلوبی داشته باشد و کودکان شاهد این مراوده عاطفی باشند، احساس مثبتی نسبت به جنسیت، پرورش پیدا میکند.
توجه کنید منظور از مراوده عاطفی، مراوده جنسی (Sexuall) نمیباشد.
فردی که جنسیتش را نپذیرد در تربیت با مشکلاتی مواجه شده است. امکان ندارد زن و مردی را پیدا کنید که در سنین بزگسالی در روابط زوجی مشکلات جنسی داشته باشند و این مشکل ریشه در گذشته و روابط والدین آنها نداشته باشد.
از طرف دیگر در پذیرش جنسیت باید به کودکان کمک کنیم نسبت به اندام جنسی خود حس مثبتی داشته باشند و از گذاشتن نام های منفی پرهیز کنید.
یک تفکر معیوب وجود دارد: به بچهم یه اسمی بگم که بدش بیاد!!
جالب است بدانید تحقیقات نشان میدهند روسپیها – چه زن و چه مرد – از اندام تناسلی خود منزجر هستند و نامگذاری این اندام در دوران کودکی اثر مستقیم روی انزجار و یا حس مثبت نسبت به آن در دوره ی بزرگسالی دارد.
از طرف دیگر نام گذاری مثبت باعث میشود کودکان این عضو خود را دوست داشته باشند و وقتی چیزی را دوست داشته باشیم آن را در اختیار هرکسی قرار نمی دهیم.
در اروپا این اندام را با نام واقعی آن به کودکان معرفی میکنند اما در کشور ما متاسفانه به دلیل استفاده از نام واقعی این عضو در جوکها و یا توهینها نمیتوان از نام واقعی این اندام ها برای معرفی به کودکان استفاده کرد و باید از کلمات جایگزین با بار روانی مثبت استفاده کرد.
کمک به کودکان و نوجوانان برای داشتن بزرگسالی سالمتر
هدف دوم پروتکل های تربیت جنسی کمک به کودک و نوجوان برای اینکه دوران بزرگسالی سالم باشند است. بین سلامت جنسی و سلامت روان ارتباط بسیار بالایی وجود دارد. اگر کودک در دوران کودکی تربیت جنسی درستی را تجربه کند، قادر است دوره نوجوانی و جوانی را به خوبی پشت سر بگذارد.
پیشگیری از آسیب
هدف دیگر تربیت جنسی ، پیشگیری از آسیب است. آسیب فقط از طریق اندامهای جنسی اتفاق نمیافتد و این نکته در تربیت جنسی بسیار حائز اهمیت است. دنیای ذهنی کودکان با بزرگسالان متفاوت است.
ادراک توسط این نظام ذهنی باید در سن مناسب اتفاق بیفتد. بنابراین ارائه اطلاعات جنسی به کودکان و نوجوانان در زمان نامناسب و زودهنگام میتواند به آنها آسیب اساسی وارد کند.
در نتیجه اگر قرار است اطلاعاتی در این زمینه به کودکان ارائه شود باید مبتنی بر دوره های رشد باشد . بخش اعظم انتقال این اطلاعات باید به صورت عملی و با رفتار های والدین انجام گیرد. (مانند چگونگی بغل کردن و بوسیدن بچه ها)
روابط جنسی (Sex) حوزه ای است که امکان آسیب دیدن از آن بسیار بالا است. و این آسیبها از دوره های اولیه زندگی شروع میشود. در قرن حاضر آسیب هایی که کودکان پنج تا ده ساله میبینند از قرن گذشته بسیار شدیدتر است؛ زیرا امروزه گاهی روشن فکری با تربیت اشتباه گرفته میشود.
پاسخ به سوالات جنسی
بخش پایانی تربیت جنسی متمرکز است بر پاسخ دادن به سوال های جنسی کودکان و نوجوانان. آیا والدین باید سوال های جنسی بچه هارا به طور عمیق پاسخ دهند؟؟
اجازه بفرمایید پاسخ این سوال را با یک مثال پاسخ دهم.
تصور کنید کودکی شش ماهه به یک استیک گوشت دست درازی کند. والدین از او مراقبت میکنند و اجازه سرو این غذا را به او نمیدهند؛ زیرا معتقدند معده او قابلیت هضم این نوع غذا را در حال حاضر ندارد.
بنابراین باید در پاسخ به سوالات کودکان تا حد امکان اطلاعات جدید ندهیم. به خاطر داشته باشید که ما در مبحث تربیت نیاز به آموزش نداریم! والدین باید در فرایند رشد، فرزندانشان را همراهی کنند و گاهی با نگاه پارانوئید در زمینه تربیت جنسی عمل کنند.
برنامه تربیت جنسی کودکان
در پایان به عنوان یک برنامه ی مدون در تربیت جنسی به این مراحل باید توجه نمود:
- رابطه عاطفی سالم والدین با هم در حضور فرزندان
- رابطه عاطفی والدین با فرزند (مخصوصا در نوجوانی)
- حل تعارضات درون روانی و فردی والدین با هم درباره رابطه جنسی
- مراقبت عمیق از کودک و نوجوان
- پاسخ دادن به سوالات جنسی کودکان متناسب با سن
تربیت جنسی = پیشگیری از آسیب جنسی
هرچه بگندد نمکش میزنند، وای به روزی که بگندد نمک
وای به روزی که والدین خودشان منبع آسیب جنسی بشوند…
مینا کرمی ( روانشناس و سکس تراپیست)
شما میتوانید با مراجعه به صفحه خانم مینا کرمی، همکار روانشناس پزشک خوب، از ایشان نوبت مشاوره حضوری / آنلاین دریافت کنید.