بسیاری از ما هر چند وقت یکبار دچار سردرد میشویم. این دردها در اغلب موارد یا به خودی خود از بین میروند و یا با مصرف مسکنهای مختلف رفع میشوند. اما برخی از افراد به طور طولانی مدت و مکرر سردرد را تجربه میکنند و یا هنگام تجربه سردرد، درد زیادی را تجربه میکنند. دلیل سردرد میتواند بسیار پیچیدهتر از آن چیزی باشد که عموم افراد فکر میکنند. انواع مختلف سردرد میتوانند علائم مختلفی داشته باشند و به همین دلیل به درمانهای مختلفی نیاز دارند. هنگامی که از نوع سردرد خود مطلع شوید، پزشک میتواند در درمان آن و جلوگیری از اینکه دوباره اتفاق بیفتد به شما کمک کند. اما مسئله این است که برای سردرد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ در این مقاله به بررسی علل مختلف سردرد میپردازیم و همچنین به این سوال پاسخ میدهیم.
برای درمان سردرد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
علل مختلف سردرد
دردی که هنگام سردرد احساس میکنید، از ترکیبی از سیگنالها بین مغز، رگهای خونی و اعصاب اطراف ناشی میشود. اعصاب خاصی در رگهای خونی و عضلات سر شما فعال میشوند و سیگنالهای درد را به مغز شما میفرستند. اما در ابتدا مشخص نیست که چگونه این سیگنالها روشن میشوند.
علتهای سردرد عبارتاند از:
بیماری
عفونت، سرماخوردگی و تب میتوانند باعث سردرد شوند. سردرد همچنین در بیماریهای مانند سینوزیت (التهاب سینوسها)، عفونت گلو یا عفونت گوش شایع است. در برخی از موارد، سردرد میتواند در اثر ضربه به سر یا در موارد نادر نشانه یک مشکل پزشکی جدیتر باشد.
استرس و اضطراب
استرس عاطفی و افسردگی و همچنین استفاده از الکل، حذف وعدههای غذایی، تغییر در الگوی خواب و مصرف بیش از حد دارو از دیگر عللی است که میتواند باعث سردرد شود. کشیدگی گردن یا کمر به دلیل قرار گرفتن آنها در وضعیت بد از دلایل دیگر است.
محیط
دود سیگار توتون، بوی شدید مواد شیمیایی خانگی یا عطرها، مواد آلرژیزا و برخی غذاها، استرس، آلودگی، صدا، نور و تغییرات آب و هوایی از دیگر عوامل محرک احتمالی سردرد هستند.
ژنتیک
سردرد، بویژه سردردهای میگرنی میتوانند ژنتیکی باشند. ۹۰٪ از کودکان و نوجوانانی که به سردردهای میگرنی مبتلا میشوند، این سردرد را از اعضای خانواده خود گرفتهاند. زمانی که هر دو والد به سردرد میگرنی مبتلا هستند، احتمال اینکه کودکشان نیز به این بیماری مبتلا شود ۷۰٪ است. اگر فقط یکی از والدین سابقه این سردردها را داشته باشد، خطر به ۲۵٪ تا ۵۰٪ کاهش مییابد.
پزشکان نمیدانند که چه عواملی موجب ایجاد میگرن میشود. فعالیت بدنی بیش از حد نیز میتواند باعث ایجاد میگرن در بزرگسالان شود.
چرا باید به متخصص مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات درمانهای خانگی و توصیههای پزشک عمومی برای تسکین سردرد موثر نیست. بهتر است در صورتی که سردرد شما باعث ایجاد مشکلات زیر شده به یک متخصص مراجعه کنید:
- سردردی که به قدری شدید است که باعث ایجاد مشکل در کار کردن، مدرسه رفتن و یا زندگی خانوادگی شما شده است.
- برای درمان سردرد اغلب اوقات از آسپرین، ایبوپروفن، استامینوفن و سایر داروهای بدون نسخه پزشک استفاده میکنید.
- سردرد شما رفته رفته بدتر میشود.
- از اینکه از مسکنهای بسیاری استفاده میکنید نگران هستید.
- به دلیل داشتن سردرد بارها به اورژانس مراجعه کردهاید.
- در یک ماه گذشته بیش از ۱۵ بار سردرد داشتهاید.
انواع مختلف متخصصان سردرد
نورولوژیست (متخصص مغز و اعصاب)
این متخصصان در زمینه درمان اختلالات مغز و سیستم عصبی آموزش دیدهاند. این افراد آموزشهای ویژهای درباره سردرد دیدهاند. در صورتی که دچار سردرد یا میگرن شدید هستید و این سردرد باعث سرگیجه و تشنج در شما شده است این دسته از متخصصان میتوانند به شما در این زمینه کمک میکنند. آزمایشاتی که از شما میگیرند عبارتاند از:
-
MRI:
از این اسکن میتوان تصاویر مفصلی از مغز و عروق خونی آن گرفت. تصویر برداری تشدید مغناطیسی تومورها، ناهنجاریها، خونریزی، عفونت و سایر مشکلات مغزی یا سیستم عصبی را تشخیص میدهد.
-
سی تی اسکن:
سی تی اسکن بخشهایی از مغز شما را نشان میدهد که میتواند به شناسایی تومورها، عفونتها، آسیبها، خونریزی یا سایر مواردی که میتوانند باعث ایجاد سردرد شوند، کمک کند.
-
نوار مغزی:
الکتروانسفالوگرافی امواج مغزی را بررسی میکند تا ببیند عملکرد آنها طبیعی است یا دچار اختلال شده است.
جراحان مغز و اعصاب
آنها متخصص اختلالات مغز، اعصاب و نخاع هستند. سردرد هم مغز و هم سیستم عصبی شما را درگیر میکند، بنابراین اگر سردرد و میگرن به درمان پزشکی پاسخ ندهند، بهتر است با جراحان مغز و اعصاب مشورت کنید. جراحان مغز و اعصاب میتوانند اقدامات جراحی را انجام دهند که پزشک خانواده یا متخصص داخلی نمیتواند آنها را انجام دهد. تنها در صورتی که مصرف دارو برای شما موثر نباشد جراحان مغز و اعصاب میتوانند اقدامات زیر را برای شما انجام دهند:
-
تحریک عمقی مغز:
سیمها (الکترودها) که درون مغز شما هستند، پالسهای الکتریکی را برای هدف قرار دادن سردردهای سرسخت تقویت میکنند.
-
تحریک عصبی پیرامونی
متخصص گوش، حلق و بینی
اگر سردردهای شما سینوسی باشد مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی به شما توصیه میشود. برخی از میگرنها میتوانند در گوش شما صدای زنگ یا فشار به سینوس ایجاد کنند. نوعی میگرن به نام میگرن دهلیزی میتواند باعث احساس سرگیجه و به طور کلی گیجی در شما شود. علت این نوع سرگیجه میتواند از مشکلات گوش داخلی شما ناشی شود. متخصص گوش، حلق و بینی میتواند در تشخیص علت سردرد به شما کمک کند.
چشم پزشک
چشم پزشکان میتوانند به درمان یک بیماری جدی به نام میگرن چشمی کمک کنند. تقریبا از هر ۴ نفر مبتلا به میگرن ۱ نفر به هالههایی در اطراف چشم مبتلا میشود که میتواند دید را با مشکل مواجه کند. نوع دیگری از میگرن به نام میگرن شبکیه میتواند شما را موقتاً نابینا کند. چشم پزشک میتواند از مشکلات بینایی که بر اثر میگرن برای شما بوجود آمده جلوگیری کند و همچنین مشکلات و بیماریهای مرتبط با چشم را درمان کند.
متخصصان زنان و زایمان
متخصصان زنان و زایمان بر روی بارداری، زایمان و سایر موارد بهداشت باروری زنان تمرکز دارند. زنان تا سه برابر بیشتر از مردان به میگرن مبتلا میشوند. گاهی اوقات، علت سردرد در زنان میتوانند ناشی از تغییر در استروژن و سایر سطح هورمونها در طی چرخه قاعدگی یا بارداری باشند. برای میگرن قاعدگی، پزشک ممکن است تریپتان تجویز کند، تریپتان دستهای از داروها برای جلوگیری از میگرن و یا قطع علائم و درد میگرن میباشد.
سایر پزشکان
تعداد پزشکان با تجربه و متخصص در زمینه میگرن و سردرد بسیار کمتر از افرادی است که مشکلات شدید سردرد و میگرن دارند. بنابراین برای رفع این کمبود، بنیاد ملی سردرد آمریکا برنامهای دایر کرده تا انواع مختلف پزشکان را در درمان این نوع مشکلات پیدا کند. این گواهینامه متخصص استئوپاتی، دندانپزشک، پزشک پرستار، دستیاران پزشک و روانشناسان بالینی داده میشود.
سوالات متداول
- دردی حاصل از سردرد چگونه به وجود میآید؟
- دردی که هنگام سردرد احساس میشود، از سیگنالهای بین مغز، رگهای خونی و اعصاب اطراف مغز ناشی میشوند. چرا که در طی سردرد اعصاب خاصی در رگهای خونی و عضلات سر فعال میگردد که سیگنالهای درد را به مغز فرد میفرستند.
- آیا ژنتیک در بروز سردرد نقش دارد؟
- بله، سردرد، بویژه سردردهای میگرنی میتوانند ژنتیکی باشند. ۹۰٪ از کودکان و نوجوانانی که به سردردهای میگرنی مبتلا میشوند، این سردرد را از اعضای خانواده خود گرفتهاند.
- متخصص مغز و اعصاب(نورولوژیست) چه کمکی به درمان سردرد میکند؟
- نورولوژیست در زمینه درمان اختلالات مغز و سیستم عصبی آموزشهای ویژهای دیده. پس در صورتی که دچار سردرد یا میگرن شدید هستید و این سردرد باعث سرگیجه و تشنج در شما شده است، این متخصص در درمان بیماری سردرد به شما کمک خواهد کرد.
- آیا سردرد میتواند ناشی از مشکلات بینایی باشد؟
- بله، تقریبا از هر ۴ نفر مبتلا به میگرن ۱ نفر به هالههایی در اطراف چشم مبتلا میشود که میتواند دید را با مشکل مواجه کند، پس سردرد و میگرن میتواند ناشی از مشکلات بینایی نیز باشد. با مراجعه به چشم پزشک میتوان از مشکلات بینایی ناشی از میگرن جلوگیری کرد.
- علت سردرد در زنان چیست؟
- جالب است بدانید زنان تا سه برابر بیشتر از مردان به میگرن مبتلا میشوند. در واقع گاهی اوقات، علت سردرد در زنان میتوانند ناشی از تغییر در استروژن و سایر سطح هورمونها در طی چرخه قاعدگی یا بارداری باشند.
منابع