افسردگی خانم‌ها بعد از سقط جنین یا ختم بارداری امر دور از انتظاری نیست. فرقی ندارد سقط جنین عمدی باشد یا ناخواسته؛ به هر حال در برخی موارد افسردگی رخ می‌دهد.
تصمیم به ختم خودخواسته بارداری، تصمیم ساده‌ای نیست و بعد از انجام آن، احساسات متفاوتی تجربه میشود. گذشته از علت سقط جنین، پاسخ احساسی فرد به آن بسته به شرایط و موقعیت میتواند ترکیبی از آرامش، شادی و راحتی تا سوگ، فقدان و حسرت باشد. اگر احساسات منفی شدید و پایدار باشند میتواند علامت افسردگی باشد. در این مقاله قصد داریم درباره افسردگی پس از سقط و نحوه کنار آمدن با آن صحبت کنیم.
شرایط روحی بعد از سقط جنین
سقط جنین برای خیلی از خانم‌ها یک تجربه پر استرس است و تجربه عواطف و شرایط روحی منفی دور از انتظار نیست. برخی افراد از ختم بارداری و تصمیم درست برای حل مشکل رضایت دارند و برخی دیگر احساسات منفی را تجربه کرده و به افسردگی بعد از سقط جنین مبتلا می‌شوند.
از دست دادن جنین میتواند چرخه هورمونی را مختل کند. بنابراین می‌توان احساسات منفی بعد از سقط را به این تغییرات هورمونی هم نسبت داد. این احساسات شامل:
- احساس گناه
- خشم
- شرم
- حسرت
- از دست دادن اعتماد به نفس
- احساس تنهایی و انزوا
- مشکلات خواب
- کابوس
- مشکلات عاطفی در رابطه زناشویی
- فکر کردن به خودکشی
عقاید مذهبی، مشکلات عاطفی در رابطه با همسر و برچسب زدن از سوی جامعه میتواند کنار آمدن با افسردگی را دشوارتر کند. در اغلب موارد، با گذشت زمان احساسات منفی هم فروکش می‌کنند.
با این حال مشکلات زمینه‌ای مثل سابقه بیماری‌های روحی یا احساس انزوا و تنهایی میتواند احتمال ابتلا به افسردگی بعد سقط را افزایش دهد.
همچنین برخی افراد سوگ، استرس یا فقدان را تجربه می‌کنند و ممکن است در تحمل این احساسات ناتوان باشند. در صورتی که افسردگی بعد سقط شدید بوده و فرد را به افکار خودکشی دچار کند. فرد باید با روانشناس صحبت کنید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
افسردگی چیست؟
به طور کلی افسردگی یک اختلال خلقی است. افرادی که به افسردگی مبتلا می‌شوند علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- احساس غم
- کاهش تمرکز، قدرت تصمیم‌گیری و تفکر
- احساس بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- کمبود انرژی
- کم‌خوابی یا پرخوابی
- کاهش میل جنسی
- کاهش انگیزه نسبت به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.
- احساس گناه
- کاهش اعتماد به نفس
افسردگی باعث دشوار شدن فعالیت‌های روزمره و انجام وظایف شغلی میشود. در نهایت افسردگی شدید میتواند باعث از دست دادن شغل و قطع رابطه عاطفی شود.
مطلب بیشتر: افسردگی ماژور چیست؟ آیا افسردگی ماژور قابل درمان است؟
علائم افسردگی بعد از سقط جنین چیست؟
متخصصان علم روانشناسی افسردگی بعد سقط را با اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD) مقایسه می‌کنند؛ چرا که برخی علائم آن‌ها با هم مشترک است.
علائم مرتبط با سندرم افسردگی بعد از سقط عبارتند از:
- گریه و زاری
- تغییرات خلق، عصبانیت، غم، فقدان یا بی حسی
- احساس گناه، حسرت یا انکار سقط
- فکر کردن به گذشته
- کابوس و اختلال خواب
- فکر کردن به خودکشی
- مصرف مواد
- مشکلات عاطفی
- کاهش اعتماد به نفس
- ترس از بارداری مجدد
همچنین سندرم بعد از سقط میتواند باعث بروز مشکل در روابط عاطفی و تغییر در میل و علایق جنسی شود. از دست دادن میل جنسی، افزایش میل جنسی یا کناره‌گیری از شریک عاطفی از علائم عاطفی افسردگی پس از سقط هستند.
این علائم بلافاصله بعد از سقط پدیدار شده و به مدت چند ماه یا چند سال ممکن است پایدار بمانند.
– احساس غم بعد از سقط
عواطف انسان بسیار پیچیده هستند؛ به خصوص آن دسته از عواطف که در اثر تصمیم‌های دشوار یا اتفاقات ناگوار در زندگی ایجاد شده‌اند. احساس غم، سوگ و فقدان بعد از سقط جنین کاملاً طبیعی است.
– احساس گناه
برخی افراد بعد از سقط جنین دچار احساس عذاب وجدان می‌شوند. فرد ممکن است خود را سرزنش کند که چرا روشهای پیشگیری از بارداری درستی را به کار نگرفته یا به خوبی از سلامت جنین محافظت نکرده است.
همچنین این احساس از طرز فکر فرد درباره سقط هم ناشی میشود. ممکن است هیچوقت به سقط جنین فکر نکرده باشید و پیش از تصمیم‌گیری و به نتیجه رسیدن درگیری فکری زیادی در این زمینه داشته‌اید.
– حسرت
برخی خانم‌ها بعد از سقط حسرت می‌خورند. دلتنگی برای بارداری یا حسرت خوردن برای از دست دادن فرصت بچه دار شدن بعد از سقط طبیعی است.
افسردگی شدید بعد از سقط
گاهی برخی خانم‌ها علائم روانی شدیدتری را بعد از سقط تجربه می کنند. برخی عوامل می‌توانند احتمال بروز افسردگی شدید را بعد از سقط جنین افزایش دهند. در ادامه به این عوامل اشاره می کنیم:
– از دست دادن حمایت عاطفی
اینکه بعد از سقط انتظار دریافت حمایت عاطفی از دوستان، خانواده و همسرتان را داشته باشید طبیعی است. صحبت کردن درباره آنچه که پشت سر گذاشته‌اید میتواند به شما در منظم کردن افکار و کنترل احساساتتان کمک کند.
اگر فرد مورد اعتمادی در اطرافیانتان سراغ ندارید که با او صحبت کنید احساس تنهایی و انزوا خواهید کرد. در این شرایط صحبت کردن با روانشناس میتواند به شما کمک کند.
– شک و تردید
عوامل مختلفی می‌توانند در تصمیم‌گیری برای سقط جنین دخیل باشند. ممکن است همه مزایا و معایب این کار را سبک سنگین کرده و در نهایت تصمیم به سقط گرفته باشید. اما همچنان کمی احساس تردید می‌کنید. اگر شک و تردید در تصمیم‌گیری ذهنتان را مشغول کرده است احتمال زیادی وجود دارد که به فکر کردن درباره آن ادامه دهید و دچار افسردگی بعد از سقط شوید.
– فشار جامعه
حتی اگر پزشک به شما اجازه سقط را داده باشد و به نظر خودتان تصمیم درستی گرفته باشید، برچسب زدن از سوی جامعه و افراد مذهبی می تواند تاثیر منفی روی روان شما بگذارد و باعث بروز افسردگی شود.
– ارزش‌ها و باورهای شخصی
تصمیم‌های شخصی شما لزوماً عقاید و ارزش‌های شخصی‌تان را دنبال نمی‌کنند.گاهی با وجود باور داشتن به درست بودن یک مسئله، مجبور هستید برخلاف آن تصمیم گرفته و عمل کنید.
اگر شرایط باعث شده است که بر خلاف باورهای شخصی خود سقط جنین را انتخاب کنید، احتمالاً احساسات منفی شدیدتری را تجربه می‌کنید و مدت طولانی‌تری افسردگی بعد از سقط جنین را تجربه خواهید کرد.
– مسائل پزشکی زمینه‌ای
زندگی کردن با یک مشکل روحی یا بیماری ساده نیست. سقط جنین و مشکلات روحی ناشی از آن می تواند علائم اضطراب، حملات پانیک و افسردگی را افزایش دهد. در واقع هر عاملی که باعث بروز استرس شود میتواند مشکلات روانی قبلی را تشدید کند.
اگر سقط جنین به توصیه پزشک و برای تامین سلامتی شما انجام میشود احتمال بروز احساس حسرت و غم بیشتر است.
با افسردگی بعد از سقط چه کنیم؟
در درجه اول، فردی که تجربه سقط جنین داشته است باید از دوستان، خانواده و روانشناس کمک بگیرد تا تحت حمایت آن‌ها قرار بگیرد. این باعث میشود احساس فقدان و غم بعد از سقط تبدیل به افسردگی نشود.
افسردگی بعد از سقط، قابل درمان است. درمان افسردگی بعد از سقط جنین عبارت است از:
- دریافت حمایت از دوستان و گروه‌های حمایتی
- رواندرمانی
- دارودرمانی باداروهای ضد افسردگی
- خوردن غذاهای سالم
- ورزش منظم
- کاهش استرس
- یادگیری تکنیکهای ریلکسیشن مثل یوگا و مدیتیشن
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
مطالب مرتبط:
۶ تمرین ساده ذهن آگاهی (مایندفولنس)
افسردگی بعد از عمل جراحی | چگونه با افسردگی بعد از عمل جراحی کنار بیاییم؟
سوالات متداول
- علائم و نشانههای افسردگی بعد از سقط جنین کدامند؟
احساس پشیمانی و ندامت، گناه، عصبانیت و شرمندگی، مشکلات خواب و افکار خودکشی از مهمترین و رایجترین علائم هستند. - چه روشهایی میتواند شدت افسردگی بعد از سقط جنین را کاهش دهد؟
تغذیه سالم، حمایت، فعال بودن، مصرف داروهای ضدافسردگی، تکنیکهای آرامش دهنده، جلسات مشاوره میتواند موجب بهبود افسردگی بعد از سقف جنین شود. - آیا سقط جنین تنها موجب افسردگی در زنان میشود؟
خیر، علاوه بر افسردگی فرد دچار عارضههای دیگری چون بارداری خارج از رحم، پارگی رحم، سرطان سینه، مرگ، جفت سرراهی و غیره خواهد شد. - علاوه بر دارودرمانی و جلسات مشاوره، از چه روشهای دیگری برای درمان این عارضه استفاده میشود؟