زمانی که باردار می‌شوید، اهمیت تغذیه هم برای سلامت خودتان و هم برای سلامت جنین بسیار مهم است. گاهی اوقات حتی پزشکان توصیه می‌کنند که بهتر است مقداری در دوران بارداری چاق شوید. اما اگر شما در حال حاضر هم اضافه وزن داشته باشید چه؟ داشتن اضافه وزن بیش از حد در دوره بارداری می‌تواند مشکلات زیادی را هم برای مادر و هم برای نوزاد بوجود آورد. در زنان باردار هرچه اضافه وزن بیشتر باشد امکان بروز مشکلات بارداری بیشتر می‌شود. انجام یک سری فعالیت‌های خاص چه در دوران قبل از بارداری و چه در دوران بارداری می‌تواند به سلامت هرچه بیشتر کودک شما کمک کند. در این مقاله به بررسی اضافه وزن در دوره بارداری می‌پردازیم.
اضافه وزن در بارداری
زنان بارداری که اضافه وزن دارند بیشتر از سایر افراد به مشکلات و بیماری‌های مرتبط با بارداری مانند دیابت بارداری و پره اکلامپسی مبتلا می‌شوند. کودکان این افراد نیز بیشتر در معرض زایمان زودرس و نقض‌های مادرزادی قرار می‌گیرند. در گذشته، پزشکان کاهش وزن را برای زنانی که چاق هستند توصیه نمی‌کردند زیرا می‌ترسیدند که این کار به کودک آسیب برساند. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که زنانی که اضافه وزن دارند می‌توانند بدون هیچگونه تاثیر منفی بر سلامت کودک خود، ورزش کنند و از رژیم‌های غذایی مختص این دوره استفاده کنند.
مطلب بیشتر: قند بارداری باید چند باشد؟
آیا کاهش وزن در دوران بارداری بی‌خطر است؟
مطالعات اخیر منتشر شده در بی ام جی که یکی از هفته‌نامه‌های مشهور پزشکی است نشان می‌دهد که زنانی که در دوره بارداری خود به آن‌ها رژيم غذایی و مشاوره ورزشی داده شده است بر سلامت هم مادر و هم نوزاد تاثیرات مثبتی را داشته است. این زنان در دوره بارداری یک رژیم غذایی سالم و متعادل و انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده روی را دریافت کرده بودند. نتایج این مطالعه این بود که این زنان باردار با دریافت رژیم غذایی متعادل با ۳۳٪ کاهش خطر ابتلا به پره اکلامپسی و ۶۱٪ کاهش ابتلا به دیابت بارداری روبه‌رو شدند. رژیم غذایی سالم و متعادل همچنین خطر ابتلا به فشار خون حاملگی و زایمان زودرس را کاهش می‌دهد. اگر باردار هستید و اضافه وزن غیر طبیعی را در این دوره تجربه می‌کنید، بارداری می‌تواند بهترین فرصت برای شروع تازه با یک سبک زندگی سالم باشد.
از کجا بفهمم اضافه وزن دارم؟
اگر شاخص توده بدنی شما (BMI)، ۳۰ یا بالاتر از ۳۰ باشد شما چاق محسوب می‌شوید. شاخص توده بدنی با محاسبه قد و وزن در دوران بارداری محاسبه می‌شود. شما می‌تواند با استفاده از ماشین حساب به صورت آنلاین اطلاعات خود را وارد کرده و شاخص توده بدنی خود را محاسبه کنید. اگر اضافه وزن دارید تنها نیستید. بر طبق گزارش وزارت بهداشت و سلامت و خدمات انسانی ایالات متحده از هر ۳ زن بالغ ۱ نفر چاق محسوب می‌شود.
عوارض اضافه وزن در بارداری
چاقی و اضافه وزن در بارداری مشکلات جسمی بسیاری را می‌تواند بوجود آورد. هرچه شاخص توده بدنی شما بالاتر باشد خطر ابتلا به موارد زیر بیشتر است:
- خطر سقط جنین و سقط مکرر
- دیابت بارداری
- عارضه بارداری که با فشار خون بالا و علائم آسیب به سیستم ارگان دیگری، اغلب کبد و کلیه (پره اکلامپسی) مشخص می‌شود.
- لخته شدن خون
- اختلال در عملکرد قلب
- آپنه خواب
- نیاز به سزارین به جای زایمان طبیعی
این مشکلات می‌تواند برای زنانی که اضافه وزن ندارد هم بوجود بیاید اما شاخص توده بدنی بالا می‌تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد.
عوارض اضافه وزن در بارداری برای جنین
اضافه وزن در مادر همچنین می‌تواند مشکلات متعددی را برای جنین بوجود آورد. این مشکلات عبارت‌اند زا:
- زایمان زودرس (قبل از ۳۷ هفته)
- ماکروزومی در نوزاد
- اضافه وزن در کودکی
- مرده زایی
- نقایص مادرزادی مانند مهره شکاف
- افزایش خطر ابتلا به یک بیماری مزمن مانند بیماری قلبی و دیابت
- آسم در کودکی
اضافه وزن نرمال در بارداری
قبل از بارداری مهم است که شاخص توده بدنی و وزن خود را کنترل کنید. این امر می‌تواند تعیین کننده میزان افزایش وزن شما در دوران بارداری باشد. در طول بارداری با پزشک خود در این باره حتما صحبت کنید و در طول بارداری به طور مرتبط وزن خود را کنترل کنید.
- بارداری تک بچه: اگر شاخص توده بدنی شما ۳۰ یا بالاتر از ۳۰ است و یک بچه را حمل می‌کنید، اضافه وزن قابل قبول برای شما حدود ۵ تا ۹ کیلوگرم می‌باشد.
- بارداری دوقلو یا چندقلو: اگر شاخص توده بدنی شما ۳۰ بیش از ۳۰ است و دوقلو یا چند قلو را حمل می‌کنید، اضافه وزن قابل قبول برای شما بین ۱۱ تا ۱۹ کیلوگرم است.
برای زنانی که شاخص توده بدنی آن‌ها ۴۰ یا بیشتر از ۴۰ است، افزایش کمتر از مقدار توصیه شده در دوران بارداری ممکن است احتمال اجبار به سزارین را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
مطلب بیشتر: اضافه وزن در کودکان | عوارض اضافه وزن در کودکان و درمان آن
آیا در دوران بارداری به مراقبت ویژه احتیاج دارم؟
اگر شاخص توده بدنی شما ۳۰ یا بیش از ۳۰ باشد، پزشک شما به طور منظم وضعیت بارداری شما را کنترل می‌کند.
آزمایش اولیه برای دیابت بارداری:
برای زنانی که به طور متوسط در معرض خطر دیابت بارداری هستند آزمایش غربالگری به نام آزمایش چالش گلوکز (GCT) اغلب بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می‌شود. اگر شاخص توده بدنی شما ۳۰ یا بالاتر از آن است پزشک شما ممکن است آزمایش غربالگری را در اولین ویزیت انجام دهد. اگر نتایج آزمایش شما طبیعی باشد احتمالا آزمایش غربالگری را بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری تکرار خواهید کرد. اگر نتایج غیر معمول باشد شما به آزمایشات بیشتری احتیاج خواهید داشت. پزشک شما ممکن است قند خون شما را به طور مرتب بررسی کند و توصیه‌هایی را در این زمینه به شما ارائه دهد.
تغییر در سونوگرافی:
سونوگرافی استاندارد جنین معمولاً بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۰ بارداری برای ارزیابی آناتومی کودک انجام می‌شود. اما امواج سونوگرافی به راحتی در بافت چربی شکم نفوذ نمی‌کنند. این امر می‌تواند در اثر سونوگرافی جنین تداخل ایجاد کند. با پزشک خود در مورد بهترین روش برای گرفتن سونوگرافی دقیق صحبت کنید.
غربالگری آپنه انسدادی خواب:
آپنه خواب یک اختلال بالقوه جدی است که باعث می‌شود تنفس به طور موقت در خواب قطع شود و دوباره شروع شود. زنانی که در طی بارداری دچار آپنه انسدادی در خواب می‌شوند، در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی و سایر مشکلات هستند.
نکات بارداری سالم
با انجام یک سری اقدامات شما می‌توانید تاثیرات منفی شاخص توده بدنی بالا را کاهش دهید و از سلامت کودک خود و خودتان اطمینان حاصل شوید.
مراقبت‌های منظم قبل از تولد را دنبال کنید:
ویزیت‌های قبل از تولد می‌تواند به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما کمک کند تا سلامت شما و کودک شما را کنترل کنند. در مورد هر گونه بیماری که دارید از جمله دیابت، فشار خون بالا یا آپنه خواب را با پزشک خود در میان بگذارید.
مطلب بیشتر: دیابت بارداری چه علائمی دارد؟ | قند بارداری باید چند باشد؟
رژیم غذایی سالم داشته باشید
برای حفظ رژیم غذایی سالم و جلوگیری از افزایش وزن بیش از حد، با پزشک خود و یک متخصص تغذیه صحبت کنید. بخاطر داشته باشید که در دوران بارداری به اسید فولیک، پروتئین، کلسیم، آهن و سایر مواد مغذی ضروری بیشتر نیاز خواهید داشت.
ورزش کنید
در مورد روش‌های ایمن برای تحرک بدنی در دوران بارداری مانند پیاده روی، شنا یا ایروبیک، با پزشک ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید.
- از مصرف سیگار و مواد مخدر خودداری کنید.
- اگر سیگار می‌کشید، از پزشک خود بخواهید تا شما را در ترک سیگار کمک کند.
مطلب بیشتر: رژیم غذایی ساده برای لاغری | چطوری تا عید لاغر شویم؟
سخن آخر روان درمان
داشتن شاخص توده بدنی ۳۰ یا بالاتر در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات مرتبط با سلامتی را برای شما و کودک شما افزایش دهد. مراجعه منظم به پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا این مشکلات را کاهش دهید و بارداری سالمی داشته باشید.
منابع: mayo clinic ,health line
مطلب مفیدی بود ممنون