تبخال تناسلی یا هرپس سیمپلکس (Herpes simplex) یک عفونت ویروسی است. این نوع عفونت از مهم‌ترین ویروس‌های بیماری‌زا در انسان است. در این مقاله به علائم تبخال تناسلی و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.
تبخال تناسلی چیست؟
تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت شایع جنسی است. این ویروس دومین بیماری شایع منتقله از طریق رابطه جنسی می‌باشد که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. تماس جنسی راه اصلی انتشار این ویروس است.
تبخال دستگاه تناسلی می‌تواند باعث ایجاد درد، سوزش، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شود. بسیاری از افراد ممکن است هیچ کدام از این علائم را نداشته باشند، ولی می‌توانند این ویروس را به افراد دیگر انتقال دهند.
ویروس هرپس سیمپلکس دو تیپ مختلف دارد که هر دوی آنها می‌توانند در نواحی مختلف بدن تبخال ایجاد کنند.
تیپ‌های مختلف ویروس تبخال تناسلی (هرپس سیمپلکس)
- ویروس هرپس تیپ ۱: این نوع از ویروس باعث ایجاد تبخال و تاول در اطراف یا روی لب می‌شود، و اغلب از طریق تماس پوست به پوست منتقل می‌شود. به همین دلیل به راحتی از طریق رابطه‌ی دهانی منتقل می شود.
- ویروس هرپس تیپ ۲: این نوع از ویروس به طور معمول باعث ایجاد تبخال دستگاه تناسلی می‌شود. ویروس از طریق رابطه‌ی جنسی و تماس پوست به پوست منتقل می‌شود. انتقال این ویروس از طریق رابطه‌ی جنسی بسیار شایع است و حتی اگر علائم و زخمی نداشته باشید به راحتی قابل انتقال است.
از آنجا که ویروس در خارج از بدن به سرعت از بین می‌رود، انتقال آن از طریق توالت، حوله یا اشیاء دیگر که توسط فرد آلوده استفاده شده، غیرممکن است.
علائم تبخال تناسلی در زنان
بیشتر زنانی که تبخال تناسلی دارند نمی‌دانند که به این ویروس آلوده هستند زیرا هیچ علائم و نشانه‌ای ندارند و یا آنقدر علائم خفیف است که متوجه این قضیه نمی‌شوند.
ممکن است حدود ۲ تا ۱۲ روز پس از انتقال ویروس علائم در بدن ظاهر شوند. علائم تبخال دستگاه تناسلی در زنان شامل موارد زیر می‌باشند:
- درد یا خارش واژن
- برجستگی‌های کوچک قرمز یا تاول های ریز سفید (این علائم ممکن است چند روز تا چند هفته پس از عفونت ظاهر شوند.)
- زخم‌ها، تاول‌ها یا اولسرها (نوعی زخم)
- تاول‌های کوچکی که برروی واژن یا اطراف باسن، ران یا ناحیه مقعد ایجاد می‌شوند و بسیار دردناک هستند.
- علائم آنفلونزا مانند تب، تورم غدد لنفاوی و خستگی
- کمر درد
- ادرار دردناک که دلیل آن آلوده شدن مجرای ادراری به ویروس است که در زنان بسیار شایع است.
تبخال دستگاه تناسلی تنها عفونتی نیست که این علائم را دارد. بسیاری از این علائم می‌توانند نشانگر وجود عفونت مخمر واژینال، عفونت های باکتریایی یا عفونت مثانه باشد. تنها راه تشخیص تبخال تناسلی از دیگر بیماری‌های عفونی جنسی معاینه توسط پزشک متخصص زنان می‌باشد.
تبخال تناسلی در زنان با معاینه فیزیکی، آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز(PCR) و آزمایش خون قابل تشخیص است.
عوارض تبخال تناسلی در زنان
- داشتن تبخال تناسلی انتقال و یا ابتلا به سایر عفونت های منتقله از راه جنسی را افزایش می‌دهد.
- انتقال عفونت به نوزاد: مادرانی که آلوده به ویروس تبخال تناسلی هستند می‌توانند در طی فرایند زایمان بیماری را به نوزاد انتقال دهند که ممکن است منجربه آسیب مغزی، از دست‌دادن بینایی و حتی مرگ نوزاد شود.
- مشکلات مثانه: در برخی از موارد زخم و جراحت ناشی از تبخالی تناسلی باعث بروز التهاب و تورم در اطراف مجرای ادراری می‌شود. این التهاب حتی می‌تواند تا چند روز مثانه را مسدود کند. که در این حالت برای تخلیه مثانه باید از کاتر استفاده شود.
- مننژیت: در موارد بسیار نادر ویروس هرپس (تبخالی تناسلی) منجربه التهاب غشا و مایع مغزی نخاعی می‌شود.
- التهاب مقعدی(رکتوم پروکتیت): تبخال دستگاه تناسلی منجر به التهاب راست‌روده می‌شود. که البته این بیماری در مردان همنجس‌گرا شایع‌تر است.
شیوه‌های پیشگیری از تبخال تناسلی
برای پیشگیری از تبخال تناسلی و دیگر عفونت‌های جنسی توصیه‌های مشابهی مطرح می‌شود. شریک‌های جنسی متعدد یکی از عوامل ایجاد این ویروس در بدن هستند. در هنگام برقرای رابطه‌ی جنسی:
- از وسیله های محافظتی مانند کاندوم استفاده کنید.
- از برقراری رابطه ی جنسی با افراد مشکوک و آلوده بپرهیزید.
مراقبت‌های دوارن بارداری برای افراد مبتلا به تبخال تناسلی
زنان بارداری که مبتلا به تبخال تناسلی هستند باید حتما به متخصص زنان مراجعه کنند. همچنین افرادی که مشکوک به تبخال تناسلی هستند باید حتما آزمایش‌های لازم را انجام دهند.
پزشک برای جلوگیری از بروز بیماری در اواخر دوره‌ی زایمان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اگر هنگام زایمان ویروس فعال باشد ،پزشک عمل سزارین را برای کاهش انتقال ویروس به نوزاد پیشنهاد می‌کند.
مطالب بیشتر: علائم زگیل تناسلی در زنان چیست؟ راه های درمان آن
آیا تبخال تناسلی درمان می‌شود؟
درصورتی که احساس می‌کنید که ممکن است به این ویروس آلوده شده باشید باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
تبخال تناسلی هیچ درمانی ندارد اما با مصرف دارو می‌توان علائم آن را کاهش داد. مصرف دارو همچنین خطر ابتلای ویروس به دیگران را کاهش می‌دهد.
پزشک شما ممکن است داروهای ضد‌ویروس را برای جلوگیری یا کاهش درد ناشی از شیوع علائم تجویز کند.
داروهای ضدویروسی که برای کاهش علائم ویروس تبخال تناسلی تجویر می‌شوند عبارت‌اند از: والاسیکلوویر، آسیکلوویرو فامسیکلوویر. این دارو‌ها بیشتر به صورت خوراکی مصرف می‌شوند.
رژیم غذایی مناسب، کاهش استرس روزانه و تقویت سیستم ایمنی بدن در مبتلا نشدن به این بیماری یا کاهش عوارض آن تاثیر‌گذار است.
درمان خانگی تبخال تناسلی
- کمپرس گرم
کمپرس گرم ممکن است در به حداقل رساندن درد و تورم مفید باشد. با پر کردن یک جوراب یا برنج و قرار‌دادن آن در مایکروویو به مدت ۱دقیقه می‌توانید کمپرس گرم درست کنید.
- کمپرس سرد
برای کاهش درد و تورم می‌توانید از کمپرس سرد نیز استفاده کنید. استفاده از کمپرس ژله‌ای و قرار‌دادن آن در فریزر یا استفاده از یخ بسیار می‌تواند مفید باشد. کمپرس سرد را به ناحیه زخم بمالید و اینکار را هر ۴ ساعت یکبار تکرار کنید.
- جوش شیرین
استفاده از خوش شیرین به خشک‌شدن زخم و کاهش خارش کمک می‌کند. برای اینکار یک پنبه خیس را به جوش شیرین آغشته کنید و آن‌را روی محل زخم بگذارید.
- سیر
تحقیقات نشان می‌دهد که سیر می‌تواند در برابر ویروس هرپس خاصیت ضدویروسی داشته باشد. یک حبه سیر تازه را خرد کرده و با روغن زیتون مخلوط کنید تا رقیق شود. می‌توانید این محلول را سه بار در روز روی زخم بمالید.
- سرکه سیب
سرکه سیب به داشتن خواص ضدالتهابی و ضدویروسی مشهور است و می‌تواند در درمان ویروس مفید باشد.
تغییر رژیم غذایی
داشتن رژیم غذایی سالم و اجتناب از مصرف فست‌فود تاثیر بسزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. و به نوعی به بدن کمک می‌کند که خود با ویروس تبخال تناسلی مبارزه کند. شواهد نشان می‌دهد که تغییر رژیم غذایی می‌تواند به جلوگیری از شیوع بیماری کمک کند.
مصرف سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان
خوردن سبزیجات می‌تواند سیستم ایمنی را به شدت تقویت کند و التهابات تبخال تناسلی را به حداقل برساند. گل کلم، اسفناج و گوجه فرنگی سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند. این سبزیجات همچنین سرشار از لیزین می‌باشند. لیزین یک اسید آمینه‌ی بسیار ضروری برای سرکوب ویروس تبخال تناسلی است.
امگا ۳
امگا۳ می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند. ماهی سالمون، بذر کتان و و چیا سرشاز از امگا۳ هستند.
مصرف لبنیات پروبیوتیک، گوشت و میوه در کاهش علائم این بیماری بسیار تاثیر‌گذار هستند.
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که مشکوک به ابتلا به تبخال تناسلی و یا هر کدام از بیماری‌های آمیزشی هستید، به پزشک متخصص عفونی یا پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
منابع:
اگر مشکوک به ابتلا به تبخال تناسلی و یا سایر بیماری‌های آمیزشی هستید، با دسترسی به سایت پزشک خوب می‌توانید با بهترین متخصصان زنان و زایمان در ارتباط بوده و از این طریق از آنها نوبت دریافت کنید.